Przygotowany przez MG projekt ustawy o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów oraz realizowana przez resort gospodarki rozbudowa sieci regionalnych Centrów Arbitrażu i Mediacji to działania nakierowane m.in. na usprawnienie obrotu gospodarczego i stworzenie przedsiębiorcom jak najlepszych warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Będący w chwili obecnej przedmiotem pracy parlamentu rojekt ustawy o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów wprowadza m.in system uprawnień proceduralnych i organizacyjnych oraz bodźców ekonomicznych, wpisujących się w naczelną zasadę mediacji jaką jest dobrowolność i poufność. Mają one zachęcać strony postępowania do podejmowania prób polubownego rozwiązywania sporu, zamiast kierowania sprawy do rozstrzygnięcia przez sąd oraz spopularyzowania alternatywnych metod rozwiązywania sporów także wśród świadczących pomoc prawną, profesjonalnych pełnomocników.
Proponowane w projekcie rozwiązania zostały opracowane we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości. Bazują one na eksperckich rekomendacjach Zespołu do spraw systemowych metod rozwiązań w zakresie polubownych metod rozwiązywania sporów gospodarczych, ułatwiających wykonywanie działalności gospodarczej, przy Ministrze Gospodarki, a także propozycjach zmian Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego w zakresie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Projekt przewiduje m.in, że dla stron postępowania może być zorganizowane w sądzie spotkanie informacyjne, na którym uczestnicy będą mogli zdobyć wiedzę m.in. o polubownych metodach rozwiązywania sporów. Ma to pozwolić na podjęcie przemyślanej decyzji o przystąpieniu bądź odmowie przystąpienia do mediacji. Niestawiennictwo na spotkaniu nie będzie obarczone żadną sankcją. W myśl projektu mediacja będzie mogła zostać wyznaczona na okres trzech miesięcy nie zaś jak do tej pory miesiąca. To rozwiązanie zostało opracowane w oparciu o doświadczenie praktyków i daje szanse na przeprowadzenie skutecznego postępowania.
Ustawa pozwoli ponadto na zaliczenie kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd do wydatków sądowych. Zmianie ulegną także niektóre opłaty sądowe związane z prowadzeniem postępowania mediacyjnego. Proponuje się także dokonywanie zwrotu całości bądź części wniesionej opłaty sądowej, w przypadku gdy na wczesnym etapie postępowania sądowego strony w wyniku mediacji zawrą ugodę.
Wprowadzone zostaną również regulacje dotyczące kwalifikacji mediatorów stałych, co ma zapewnić wysoki standard usług mediacyjnych. Wymogi jakie mają być stawiane osobom ubiegającym się o wpis na listę stałych mediatorów były przedmiotem uzgodnień ze środowiskiem mediatorów i sędziów.
W toku prac legislacyjnych nad projektem przeprowadzono konsultacje publiczne, w których udział wzięło około 50 podmiotów, w większości w praktyce zajmujących się prowadzeniem mediacji.
Działania legislacyjne MG w tym obszarze uzupełnia realizacja projektu „Centra Arbitrażu i Mediacji”. W ramach projektu CAiM powstało 6 regionalnych Centrów Arbitrażu i Mediacji działających według jednolitych zasad, tworzonych przy udziale organizacji gospodarczych i uczelni wyższych, a także we współpracy z izbami radców prawnych i adwokatów oraz innymi partnerami społecznymi. Celem ich funkcjonowania jest m.in. prowadzenie mediacji między przedsiębiorcami, promowanie polubownych metod rozwiązywania sporów i upowszechnianie wiedzy o nich.
W pierwszym okresie realizacji projektu Centra powstały m.in. dzięki współpracy MG z partnerami – Wielkopolską Izbą Przemysłowo-Handlową, Konfederacją Lewiatan, Fundacją Uniwersytetu Śląskiego Facultas Iuridica z Katowic, Izbą Przemysłowo-Handlową z Krakowa, Izbą Przemysłowo-Handlową z Białegostoku oraz Katolickim Uniwersytetem Lubelskim. Partnerzy zostali wybrani drogą otwartego konkursu.
Projekt jest realizowany zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki i jest realizowany pod stałym nadzorem Instytucji Zarządzającej, tj. Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.
Na projekt, zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie oraz umową z Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju przeznaczono łącznie 10 256 520,64 zł. Jest to kwota, którą podzielono, w zależności od realizowanych zadań, na Lidera projektu oraz 6 Partnerów.
