Jak pokazują dane opublikowane przez Euler Hermes, pierwszy rok dla młodych przedsiębiorców jest najtrudniejszy, ponieważ aż 80% firm upada jeszcze w trakcie pierwszych 12. miesięcy swojej działalności.
Po pierwszym roku znika z rynku 30% młodych przedsiębiorstw, zaś po 5 latach funkcjonowania upada kolejne 70% małych oraz średnich firm. Nie pociesza również fakt, że co 5. przedsiębiorca nie zdecydowałby się na ponowne założenie firmy w swojej branży.
Prowadzenie własnego biznesu i bycie swoim własnym szefem może przynosić więcej pieniędzy niż praca na etacie i dawać więcej satysfakcji, ale wiąże się również z wieloma wyzwaniami. Tak było zawsze, a obecne warunki ekonomiczne – wysoka inflacja i nadal wysokie stopy procentowe – nie ułatwiają prowadzenia firmy i są trudnym progiem wejścia dla początkujących przedsiębiorców. Każda decyzja podejmowana na starcie – od stworzenia biznesplanu, przez szukanie źródła finansowania, po zatrudnienie pracowników – może mieć wpływ na to, czy biznes wytrzyma pierwszy rok działalności, czy upadnie z długami.
Auto-audyt
Każdy początkujący przedsiębiorca powinien odpowiedzieć sobie na kilka pytań, które Te podstawowe to:
- Jakie produkty/usługi ma oferować firma i dlaczego – czy będzie próbować wypełnić niszę na rynku, czy korzystać z dobrej koniunktury w danej branży?
- Co jest wyjątkowego w oferowanych produktach/usługach? Czym firma będzie wyróżniać się na rynku – unikatową ofertą, jakością produktów, niebanalną reklamą?
- W jaki sposób zamierza dotrzeć do potencjalnych klientów?
- Jakie będą kanały sprzedaży?
- Jaki jest cel biznesowy na najbliższy rok, dwa – ile musi zarobić firma, by przetrwać pierwszy, najtrudniejszy okres działalności, itp.?
– Ustalenie odpowiedzi na te pytania i analiza rynku są kluczowe, by z sukcesem wystartować z nowym biznesem, utrzymać się na rynku w najbardziej newralgicznym okresie i nie tylko nie stracić pieniędzy, które poświęciliśmy na założenie firmy, ale również, by nie skończyć z długiem. Należy również pamiętać o tym, że formalny biznesplan będzie prawdopodobnie potrzebny, gdy początkujący przedsiębiorca będzie starać się w banku o pieniądze na start firmy – podpowiada Kamila Stachowicz z Intrum.
Zadbaj o zespół
Wiele biznesów na start musi zainwestować w kilka osób. Jeżeli nie planujemy działać w pojedynkę, biznesplan powinien więc zawierać informacje na temat zespołu, który będzie pracować w firmie. Wielu początkujących przedsiębiorców popełnia błąd na starcie, zajmując się tą kwestią zbyt późno. Kadra powinna być dopasowana do profilu przedsiębiorstwa, odpowiednio wykwalifikowana. Ważna też jest ocena, ilu realnie pracowników potrzebujemy.
Problemem może być zarówno zbyt rozbudowany zespół, jak i te zbyt mały.
Do tego odpowiedni przebieg rekrutacji, a także zatrudnienie właściwej liczby pracowników „na start” jest równie ważny, co sam sposób poszukiwania pracowników: obecność danej firmy na portalu z ogłoszeniami rekrutacyjnymi wpłynie pozytywnie na jej wiarygodność.
Wybór formy prawnej przedsiębiorstwa ma wpływ na finanse firmy
Zakładanie własnej firmy wiąże się z wyborem formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej. Ten krok jest również ważny, ponieważ decyzja podjęta w tym przypadku, będzie mieć wpływ na inne aspekty funkcjonowania biznesu, m.in. na kwestie podatkowe i związane z nimi procedury, odpowiedzialność majątkową właściciela firmy, itp.
Obok jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), mamy do wyboru kilka rodzajów spółek. Ustrój spółek handlowych określony jest przez Kodeks spółek handlowych. Według niego mamy spółki kapitałowe:
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
- spółka akcyjna
i spółki osobowe:
- spółka partnerska
- spółka jawna
- spółka komandytowa
- spółka komandytowo-akcyjna.
Jak podaje GUS, oprócz jednoosobowych działalności gospodarczych, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są najbardziej popularną formą prawną prowadzenia działalności w naszym kraju.
Nazwa „jednoosobowa działalność gospodarcza” może być myląca. Nie oznacza, że w firmie może pracować jedna osoba, czyli jej właściciel. Jak najbardziej może on zatrudniać pracowników na umowę zlecenie i dzieło oraz na umowę o pracę. Musi tylko pamiętać o kolejnych obowiązkach wynikających z tego faktu.
Rozliczanie się ZUS-em i Urzędem Skarbowym
Po pół roku od założenia działalności przez następne 24 miesiące przedsiębiorcę obowiązuje tzw.
mały ZUS, czyli płaci preferencyjne stawki na ubezpieczenia. Po tym czasie obowiązują już standardowe stawki. Gdy zakładamy jednoosobową działalność gospodarczą lub minęło 5 lat od zamknięcia poprzedniego biznesu, możemy skorzystać z tzw. ulgi na start, a później z małego ZUS-u. To wspomniana możliwość niepłacenia składek na ubezpieczenia społeczne (nie obejmuje obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego) przez pierwszych 6 miesięcy funkcjonowania przedsiębiorstwa. Po tym okresie obowiązuje przez 2 lata „mały ZUS”, a gdy one miną – obowiązują pełne stawki.
Początkujący przedsiębiorca powinien pamiętać o zobowiązaniach podatkowych, których niedopełnienie wiąże się z karami finansowymi. Chodzi o wpłatę zaliczki na podatek dochodowy do 20. dnia miesiąca po miesiącu/kwartale, którego zaliczka dotyczy. Podatek VAT (jeżeli obowiązuje w danym przypadku) należy uiszczać do 25. dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym (miesięcznym albo kwartalnym).
Ważna datą jest również dzień 30 kwietnia – to czas na złożenie zeznania podatkowego za ubiegły rok – nie dotyczy jednoosobowych działalności gospodarczych rozliczających się w formie karty podatkowej czy ryczałtu.
W przypadku spółek z o.o. jej wspólnicy nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Ale wyjątkiem od tej reguły są jednoosobowe spółki z o.o. Należy wiedzieć, że dochód spółki podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych – CIT. Stawka podatkowa w tym przypadku wynosi 19% lub 9% – jest to stawka preferencyjna i warto sprawdzić, czy będzie nas obowiązywać. Prowadząc spółkę z o.o., przedsiębiorca jest również płatnikiem VAT. Podatek należy uiszczać do 25. dnia miesiąca, następującego po okresie rozliczeniowym.
– W przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością występuje jeszcze jeden podatek – od dywidend, który wynosi 19%. Jest on bezpośrednio związany z wybraną formą prowadzenia działalności – chodzi o wypłatę dywidend dla wspólników spółki.
Staranie się o środki na start biznesu
Startujący przedsiębiorca rzadko kiedy ma wystarczające środki na rozpoczęcie działalności. Dobra informacja – jest wiele źródeł, z których można otrzymać pieniądze. Ten wybór również może mieć znaczenie w przyszłości, dlatego trzeba się do niego odpowiednio przygotować. Zawsze dokładnie czytajmy wszystkie informacje. Musimy wiedzieć, co np. jest bezzwrotną pomocą finansową oferowaną dla młodego przedsiębiorcy przez agencje rządowe, a co kredytem, który na pierwszy rzut oka wydaje się atrakcyjny, ale np. po 6. miesiącach, kiedy skończą się preferencyjne warunki, jego spłata może być sporym obciążeniem dla przedsiębiorcy.
Brak wiedzy i dokładnych analiz w tym przypadku możemy mieć znaczący wpływ na to, że biznes nie przetrwa z sukcesem pierwszego i najtrudniejszego roku.
- Pomoc z Urzędu Pracy – jeżeli przyszły przedsiębiorca jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna, warto udać się do powiatowego urzędu pracy, który oferuje w różnej formie dotacje na założenie własnej firmy. Standardowa dotacja nie może być wyższa niż sześciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia. O dofinansowanie należy wystąpić przed zarejestrowaniem działalności. Firmę należy prowadzić przez kolejne 12 miesięcy.
- Wsparcie z Funduszy Europejskich – pożyczki unijne, dotacje, udział w programach wspierających przedsiębiorczość
– z tytułu obecności Polski w UE, przedsiębiorcy w naszym kraju mogą korzystać ze wsparcia różnego rodzaju. Warto odwiedzić stronę Funduszeeuropejskie.gov.pl, by zdobyć informacje o bieżących programach i możliwościach. Oferowane wsparcie różni się m.in. w zależności od regionu czy branży, w której ma działać firma.
Wiele banków istniejących na naszym rynku oferuje przedsiębiorcom kredyt na start działalności, który jest przyznawany w momencie zakładania firmy w celu pokrycia wydatków niezbędnych do rozpoczęcia działalności. Dwa najpopularniejsze rodzaje kredytów na start:
- Komercyjny kredyt – udzielany jest przez bank i nie łączy się z żadną państwową ani unijną pomocą. Jest to standardowy kredyt inwestycyjny. Właściciel firmy jako osoba fizyczna, musi zaoferować odpowiednie poręczenie kredytu. Przyznane środki muszą być wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem, co wymaga od przedsiębiorcy okazywania faktur – dowodów zakupów.
- Kredyt w ramach pomocy państwowej – jest udzielany przez bank, ale w ramach pomocy państwowej. Może być przyznany na korzystnych warunkach, z niewielkim oprocentowaniem. W przypadku takiego kredytu istnieją ścisłe zasady dotyczące tego, na co można przeznaczyć pieniądze, inaczej przedsiębiorca będzie zmuszony do natychmiastowej spłaty zobowiązania.
Prawo do błędu
To stosunkowo nowa zasada, która została wprowadzona 1 stycznia 2020 r. Prawo do błędu dotyczy osób fizycznych, które prowadzą działalność nie dłużej niż rok. Jeżeli firmie objętej prawem do błędu, zdarzy się naruszyć przepisy związane z prowadzoną działalnością, właściwy organ, przed nałożeniem grzywny albo wymierzeniem administracyjnej kary pieniężnej, wezwie ją do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów oraz usunięcia skutków tych naruszeń, jeżeli takie wystąpiły. Jeżeli właściciel firmy w wyznaczonym terminie przestanie naruszać prawo i usunie skutki tego działania, to nie będzie podlegać karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe. Właściwy organ, w drodze decyzji, odstąpi od nałożenia na niego lub wymierzenia mu administracyjnej kary pieniężnej i poprzestanie na pouczeniu.
Część nowych biznesów upada z tego powodu, że niedoświadczony przedsiębiorca podjął złą decyzję biznesową, źle skonstruował biznesplan, itp. Warto jednak wiedzieć, że przed ewentualnymi problemami finansowymi i długami młodego przedsiębiorcę może uchronić prawo do błędu.
Źródło: Intrum
