Liderów biznesu czekają dziś ważne wyzwania. Muszą przeprowadzić firmy przez dekarbonizację i zatrzymać gwałtownie postępującą utratę bioróżnorodności. Potrzebna jest nam gospodarka regeneratywna, która pozwoli na maksymalne zamknięcie obiegu materiałów, szczególnie surowców krytycznych. Musimy świadomie ograniczać nadmierną konsumpcję. Pracownicy, współpracownicy oraz klienci chcą wellbeingu. Lista potrzeb i wyzwań jest długa, bowiem czas to niezwykły dla sektora biznesu. Jak zatem je zrealizować?
Po raz pierwszy w swojej historii Komisja Europejska w ramach regulacji ESG (ang. environmental – środowiskowy, social – społeczny, corporate governance – ład korporacyjny) tak mocno i wyraźnie wpływa na zmianę filozofii prowadzenia biznesu. Wszystkie firmy, a szczególnie te największe, powinny już dziś tak projektować swoją strategię rozwoju, aby systematycznie i konsekwentnie zmniejszać negatywny wpływ produktów, usług, sposobu funkcjonowania na klimat i środowisko przyrodnicze i społeczne, a zwiększać wpływ pozytywny.
ESG W STRATEGII FIRMY
Tego wcześniej w myśleniu o biznesie nie było, a przynajmniej nie w takim stopniu i nie w takiej skali. Oprócz strategii wzrostu wartości, zysku dla akcjonariuszy, udziałów w rynku, każda duża firma musi mieć strategię pozytywnego wpływu, strategię sprawiedliwej transformacji, budowania konkurencyjności klimatycznej. Dziś te działania określa się jako strategię ESG, ale w rzeczywistości nie chodzi tu o jakąś dodatkową strategię, politykę, podobną do tego, co kiedyś nazywaliśmy strategią społecznej odpowiedzialności. ESG wchodzi bowiem w sam trzon strategii biznesowej, staje się jej podstawą i niewiele już ma wspólnego z CSR, tak jak to pojęcie przyjęło się u nas rozumieć.
Kiedy „Personel i Zarządzanie” 25 lat temu poprosił mnie o przedstawienie CSR – był to jeden z pierwszych tekstów na ten temat w Polsce – napisałem, że „odpowiedzialność społeczna przedsiębiorstwa prowadzi do istotnych zmian w procesie zarządzania”. I postawiłem na końcu pytanie: „Czy warto się tym zajmować w Polsce, czy też może ta fala nas ominie?”. W ciągu tych 25 lat zbanalizowaliśmy koncepcję społecznej odpowiedzialności biznesu, prowadzając ją do drobnych, dodatkowych aktywności pozabiznesowych. Nie doprowadziła ona przez to do radykalnych zmian w procesie zarządzania. Ale ta fala nas nie ominęła i dociera teraz w postaci tsunami legislacyjnego ESG.
W ŚRODKU KRYZYSU PLANETARNEGO
Coraz mocniej zdajemy sobie sprawę z tego, że jesteśmy jako cała ludzkość, a więc także cały globalny sektor biznesu – w sytuacji krytycznej. To już nie jest „tylko” kryzys klimatyczny. To jest początek masowego wymierania gatunków, przekraczanie kolejnych granic planetarnych, rosnący poziom zachorowalności i umieralności z powodu zanieczyszczenia powietrza, zaburzone funkcjonowanie ekosystemów. To jest kryzys planetarny, który pod znakiem zapytania stawia nasze – ludzkie – dalsze istnienie, a także istnienie naszych firm w formie business as usual. Ten kryzys dotyczy biznesu i nas wszystkich. Jednak to przede wszystkim od biznesu oczekujemy radykalnej transformacji. Doświadczamy wyraźnej intensyfikacji gwałtownych zjawisk w środowisku przyrodniczym. Skutki zmiany klimatu są widoczne we wszystkich częściach świata i w różnych dziedzinach życia jednocześnie, wzajemnie wzmacniając się w swej niszczycielskiej sile, wyraźnie przyczyniając się też do ograniczania zdolności adaptacyjnych. Zmiany klimatyczne i kurczące się zasoby naturalne, presja na koszty wytwarzania, prowadząca często do niezadowolenia społecznego, a w efekcie także wzrastające oczekiwania pojawiające się w ramach zarządzania łańcuchem dostaw – wszystko to wpływa nie tylko na zmianę warunków, w jakich funkcjonuje każde przedsiębiorstwo, ale również na zmiany w polityce gospodarczej i społecznej.
Autorem artykułu jest prof. dr hab. Bolesław Rok – Współprowadzi RES. Centre for Reimagining Sustainability in Management and Finance w Akademii Leona Koźmińskiego.
Pełna treść artykułu dostępna jest w najnowszym wydaniu magazynu Personel i Zarządzanie: https://sklep.infor.pl/personel-i-zarzadzanie-4-2024.html
