Zakaz paszportów i wiz dla rosyjskich oligarchów. Złote paszporty budzą obiekcje z powodów etycznych, prawnych i gospodarczych, a także stanowią poważne zagrożenie bezpieczeństwa. Europosłowie chcą wspólnych unijnych przepisów dotyczących złotych wiz, by walczyć z praniem pieniędzy i korupcją. Ponadto domagają się opłaty od złotych wiz pobieranej na szczeblu unijnym. Obywatelstwo Unii nie może być na sprzedaż. Parlament proponuje nowe wspólne przepisy, by rozwiązać problemy związane z przyznawaniem obywatelstwa i prawa pobytu w zamian za inwestycje.
10 marca br. europosłowie przyjęli sprawozdanie z własnej inicjatywy w kwestiach ustawodawczych. Wezwali w nim Komisję, by do końca kadencji złożyła wniosek w sprawie złotych wiz i paszportów. W czasie poniedziałkowej debaty plenarnej omawiano zobowiązanie ze strony Komisji, a także Francji, Niemiec, Włoch, Kanady i USA. Chcą one ograniczyć dostęp bogatych Rosjan powiązanych ze sferami rządzącymi do złotych paszportów, czyli obywatelstwa w zamian za inwestycje. Tekst przyjęto stosunkiem głosów 595 do 12, 74 posłów wstrzymało się od głosu.
Zakaz złotych paszportów
Parlament podkreśla, że programy obywatelstwa dla inwestorów (w ramach których obywatele krajów trzecich uzyskują prawa wynikające z obywatelstwa w zamian za pieniądze) podważają istotę obywatelstwa Unii Europejskiej. Opisuje tę praktykę, którą stosuje się na Malcie, Cyprze i w Bułgarii, jako niewłaściwą działalność rynkową. Państwa członkowskie sprzedają bowiem coś, co nigdy nie miało być towarem. Europosłowie mówią, że pozytywnie rozpatrywano wnioski paszportowe, nawet gdy wnioskodawcy nie spełniali wymagań. Domagają się więc stopniowego wycofywania tych programów z powodu ryzyka, jakie się z nimi wiąże.
Uregulowanie złotych wiz
Parlament zauważył, że z programami udzielania prawa pobytu w zamian za inwestycje wiąże się mniejsze ryzyko. Zaapelował o przepisy unijne, które pomogą walczyć z praniem pieniędzy, korupcją i oszustwami podatkowymi. Domaga się między innymi:
- rygorystycznego wywiadu środowiskowego (dotyczącego także członków rodziny wnioskodawcy oraz pochodzenia środków finansowych). Ponadto obowiązkowych kontroli w unijnych bazach danych oraz procedur weryfikacji w państwach trzecich;
- obowiązku przekazywania Komisji przez państwa członkowskie informacji na temat programów i wniosków. W tym systemu powiadamiania i konsultacji, który umożliwi innym państwom członkowskim zgłoszenie sprzeciwu oraz
- minimalnych wymogów dotyczących pobytu fizycznego (dla wnioskodawców) oraz aktywnego zaangażowania w inwestycję, jakości inwestycji, jej wartości dodanej i wkładu w gospodarkę.
Cios w rosyjskich oligarchów – żadnych paszportów ani wiz
Parlament Europejski z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie państw członkowskich do ograniczenia sprzedaży obywatelstwa Rosjanom powiązanym z rosyjskim rządem. Wzywa do wykluczenia ze skutkiem natychmiastowym rosyjskich wnioskodawców ze wszystkich programów CBI i RBI w UE. Posłowie wzywają także rządy państw UE do ponownej oceny wszystkich zatwierdzonych wniosków z ostatnich kilku lat i zapewnienia, że „żadna osoba z Rosji powiązana finansowo, biznesowo lub w inny sposób z reżimem Putina nie zachowa swojego obywatelstwa i prawa pobytu”. Ponadto, posłowie wzywają Komisję do zakazania obywatelom Rosji, którzy są objęci sankcjami UE, uczestnictwa we wszystkich programach RBI.
Rozdrobniony system i rola pośredników
Europosłowie ubolewają, że w obu programach nie przewidziano kompleksowych kontroli bezpieczeństwa i procedur weryfikacji. Nie chcą także, by można było składać kolejne wnioski w różnych państwach członkowskich. Państwa członkowskie nie powinny polegać na kontrolach przeprowadzanych przez podmioty niepaństwowe. Parlament domaga się, by do momentu wycofania złotych paszportów pobierać od inwestycji unijną opłatę, która stanowiłaby znaczną część tej inwestycji. Podobną opłatę należy też na czas nieokreślony nałożyć na złote wizy. Parlament domaga się także, by Komisja wywarła presję na państwa trzecie, które korzystają z bezwizowego ruchu do Unii, by zrobiły to samo.
Parlament zwrócił także uwagę, że pośrednicy w omawianych programach nie działają przejrzyście ani nie ponoszą żadnej odpowiedzialności. Dlatego też domaga się zakazu angażowania ich w programy obywatelstwa dla inwestorów. Chce także surowych i wiążących przepisów dotyczących ich zaangażowania w programy udzielania prawa pobytu w zamian za inwestycje. Przepisy te powinny przewidywać sankcje.
W kolejnym kroku Komisja Europejska musi przedstawić wniosek prawodawczy lub podać uzasadnienie, jeżeli zdecyduje się wniosku nie przedstawiać.
Źródło: Parlament Europejski
