Mniej upadłości, więcej restrukturyzacji — raport za 2022 r.

Jak wynika z najnowszej publikacji wywiadowni gospodarczej MGBI pt. „Postępowania upadłościowe i restrukturyzacyjne. Raport 2023” liczba upadłości w polskim biznesie spadła w 2022 r. o 11%. Trzy sektory gospodarki, w których ogłoszono najwięcej upadłości to przemysł, handel i budownictwo. Natomiast o 23% więcej przedsiębiorców zdecydowało się na otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego — dominowali rolnicy indywidualni.

W latach 2016-2019 liczba ta oscylowała wokół 600 rocznie. Natomiast od pierwszego „pandemicznego” roku zaczęła się zmniejszać, zaś w 2022 r. osiągnęła najniższą notowaną w ostatnich 5 latach wartość (355).

Spadek liczby ogłaszanych upadłości przez polskich przedsiębiorców w ostatnich latach to efekt nałożenia się na siebie kilku czynników. Przede wszystkim wdrożone w trakcie pandemii COVID-19 rządowe programy pomocowe tymczasowo poprawiły płynność finansową podmiotów zagrożonych upadłością. Te podmioty, które pomimo zastrzyku gotówki z tarcz antykryzysowych straciły możliwość bieżącego regulowania swoich zobowiązań, mogły natomiast skorzystać z nowych uproszczonych procedur restrukturyzacyjnych. Wreszcie czynnikiem „hamulcowym” okazały się też problemy techniczne związane z uruchomionym w grudniu 2021 r. Krajowym Rejestrem Zadłużonych.

O wzroście zainteresowania przedsiębiorców procedurami restrukturyzacyjnymi dobitnie świadczą najnowsze dane. W 2022 r. skorzystało z nich 2,2 tys. podmiotów gospodarczych, o 23% więcej niż rok wcześniej. Zdecydowana większość wybrała najprostszy wariant restrukturyzacji, czyli postępowanie o zatwierdzenie układu.

Branże zagrożone niewypłacalnością

Trzy sektory gospodarki o największej liczbie ogłoszonych upadłości w 2022 r. to, podobnie jak we wcześniejszych latach, przemysł, handel i budownictwo. Dokładniejsza analiza branżowa pokazuje, że w ubiegłym roku w gronie biznesowych bankrutów największy udział mieli deweloperzy. Ponadto firmy budowlane zajmujące się wznoszeniem budynków oraz właściciele i zarządcy nieruchomości.

W przypadku podmiotów ratujących się przed bankructwem na drodze postępowania restrukturyzacyjnego nadal dominują rolnicy indywidualni. Jednak silnie konkurują z nimi na tym polu drogowi przewoźnicy towarów. W ubiegłym roku w każdej z tych branż około 180 przedsiębiorców zdecydowało się rozpocząć restrukturyzację.

W przypadku rolników często mamy do czynienia z dość dużym majątkiem i próbą jego ratowania. Z tego powodu rolnicy częściej decydują się na restrukturyzację niż upadłość. Jako przyczyny pogorszenia się sytuacji finansowej rolników wskazuje się drastyczną podwyżkę nawozów oraz coraz bardziej regularne susze.

Najwięksi dłużnicy

Łączna wartość ujawnionych zobowiązań trzech największych dłużników z ogłoszoną upadłością w 2022 r. wyniosła blisko 1 mld zł. Połowa tej sumy przypadła na Pol-Mot Holding SA, którego spółki zależne zajmowały się m.in. produkcją ciągników Ursus oraz sprzedażą pojazdów marek Škoda, Peugeot, Opel, Chevrolet i Fiat.

Dwie kolejne pozycje na podium w gronie biznesowych bankrutów zajęły spółki Elsen oraz GO Sport Polska. Pierwsza jest dostawcą energii elektrycznej i ciepła dla firm działających na terenach po upadłej Hucie Częstochowa. Druga prowadziła sieć sklepów sportowych w centrach handlowych w całej Polsce. Co upadłości doprowadziły ją sankcje nałożone w wyniku jej powiązań z rosyjskimi oligarchami.

Liderem pod względem wartości niespłaconych zobowiązań w gronie podmiotów poddanych restrukturyzacji okazała się firma faktoringowa Idea Money z 600 mln zł zadłużenia na koncie. Druga lokata przypadła producentowi mięs, wędlin i dań gotowych Mróz SA (312 mln zł zobowiązań). Trzecia zaś firmie pożyczkowej LoanMe (245 mln zł zobowiązań).

Upadłości konsumenckie

Powiew optymizmu wnoszą dane o liczbie upadłości konsumenckich. W 2022 r. na ogłoszenie prywatnego bankructwa zdecydowało się 14,7 tys. Polaków, co oznacza spadek o blisko 19% w stosunku do roku poprzedniego.

Jak jednak wskazują doradcy restrukturyzacyjni, to tylko chwilowa korekta wzrostowego trendu, który obserwowaliśmy w ostatnich latach. Korzystanie z procedury upadłościowej w ubiegłym roku skutecznie utrudniło niezbyt udane wdrożenie Krajowego Rejestru Zadłużonych, z którym uczestnicy postępowań zaczęli sobie radzić dopiero kilka miesięcy po jego uruchomieniu (które miało miejsce pod koniec 2021 r.).

Źródło: MGBI