Komisja Europejska do końca listopada oceni zmiany w KPO (Krajowym Planie Odbudowy) zgłoszone w sierpniu. Jeśli Rada zatwierdzi zmieniony KPO do końca 2023 roku, Polska dostanie zaliczkę w wysokości 20% środków na nowy program RepowerEU, co wynosi niemal 5 mld euro. To kluczowe dla płynności Planu.
Aktualizacja KPO daje też szansę na dostosowanie wniosków o płatność do realnych terminów reform i inwestycji, eliminując niepotrzebne kamienie milowe.
Jakie są zasady wypłaty pieniędzy z KPO?
Państwa członkowskie mogą składać wnioski o płatność dwa razy do roku, za półroczne okresy. Polska może złożyć 9 wniosków o płatność, ale opóźnienia w wdrażaniu reform mogą spowodować utratę części środków. Konieczne jest także zdefiniowanie nowych kamieni milowych związanych z niezależnością sędziów. Do każdego wniosku są przypisane konkretne mierniki, czyli kamienie milowe lub wskaźniki, które potwierdzają realizację reform i inwestycji wpisanych do KPO. Jedna reforma lub inwestycja może mieć więcej niż jeden miernik.
Specyfika KPO polega między innymi na tym, że pieniądze nie są wypłacane na podstawie faktur – tych KE nie dostaje, ale właśnie w oparciu o zrealizowane mierniki.
Jednocześnie mierników nie można swobodnie przesuwać między wnioskami. Elastyczność KPO w tym zakresie jest niewielka. Żeby miernik przesunąć, trzeba zmienić KPO – uzgodnić nowe brzmienie programu z Komisję Europejską i Radą UE. Wartościowe reformy w KPO są niezbędne i popierane przez wyborców i przedsiębiorców.
Nowy rząd ma szansę przywrócić zaufanie i przyspieszyć proces odbioru środków. Szybka aktualizacja KPO jest ważna, aby przyspieszyć realizację Planu i zagwarantować płynność finansową.
Co się dotąd wydarzyło w KPO?
Dotychczas uruchomiono 27 inwestycji (24 w części dotacyjnej i 3 w części pożyczkowej) na ok. 65% alokacji KPO. Do końca 2023 roku planowane jest uruchomienie inwestycji o wartości ok. 15% alokacji KPO. W ramach 13 inwestycji dotacyjnych podpisano umowy z ostatecznymi odbiorcami wsparcia na ok. 21,6 mld zł.
Co jest w KPO?
- 50 reform i 54 inwestycje
- 106 kamieni milowych i 177 wskaźników. To są mierniki realizacji reform i inwestycji
- Z części dotacyjnej Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności: 22,5 mld euro + 2,8 mld euro RepowerEU
- Z części pożyczkowej Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności 11,5 mld euro + 22 mld euro RepowerEU
Obecnie KPO, łącznie z nowym rozdziałem jeszcze negocjowanym z KE – Repower EU, to prawie 60 mld euro.
W KPO znajduje się wiele reform i inwestycji, a Polska musi złożyć 9 wniosków o płatność z określonymi miernikami potwierdzającymi realizację. Konieczne jest szybkie działanie, aby uniknąć opóźnień i utraty środków.
Źródło: Konfederacja Lewiatan
