Najlepszy czas na działanie. W jaki sposób menedżer może wspierać siebie i innych podczas spadku motywacji? Natłok informacji, danych i impulsów oraz intensywność przekazu, który dociera do naszego mózgu każdego dnia, nigdy wcześniej nie wpływał na nas tak mocno jak teraz. Chcemy przełączać się z jednego zadania na drugie, nie kończąc tego pierwszego. Chcemy pokazać wszystkim, że świetnie sprawdza się u nas multitasking. Konsekwencją tego jest obniżona koncentracja, problemy z pamięcią, a w rezultacie z efektywnością. Jak można temu zaradzić?
Sytuacja pandemii, tzn. zamknięcie w domach, praca hybrydowa, ograniczenie kontaktów towarzyskich, rozwinęła w wielu z nas zachowania typu always on. Zawsze w gotowości, 24/7 dla naszego szefa czy znajomych, dostępni w mediach społecznościowych i wyczekujący nowych wiadomości.
Oddzielenie pracy od życia prywatnego nie ma dziś wyraźniej różnicy. Najczęstszymi konsekwencjami nowej sytuacji jest samotność, uzależnienia, problemy z odżywianiem, problem ze snem, niepokój, ciągłe zmęczenie, lęk, stres, pracoholizm, depresja czy wypalenie zawodowe. Dodatkowym obciążeniem są problemy w domu i kłopoty ze zdrowiem.
Skutki dla firm
Firmy widzą coraz dotkliwiej efekty tych zmian. Rosnąca i zmienna absencja, spadek produktywności zespołów, zmniejszające się zaangażowanie, roszczenia, rotacja, mniejsza chęć do wspólnej integracji. Potrzeba ciągłej adaptacji do nowej rzeczywistości w biznesie i życiu prywatnym wymaga od liderów nabycia nowej wiedzy, przebranżowienia się czy też oduczenia umiejętności, które już się nie sprawdzają.
Badanie Gdańskiej Fundacji Kształcenia Menedżerów przeprowadzone w 2021 r. pokazało, że wyzwaniem dla menedżerów w 2022 r. będzie obniżona motywacja pracowników. Respondenci wskazywali, że głównymi czynnikami powodującymi spadek zaangażowania są niejasne lub zmienne cele oraz brak odwagi ze strony liderów do jasnego komunikowania trudnych tematów i wyzwań. Badanie wskazuje również, że sami liderzy nie są dostatecznie zmotywowani.
W raporcie The Future of Work post-COVID-19 2021 eksperci McKinsey podkreślają, że aktualnym wyzwaniem dla pracowników jest odnalezienie sensu i celu wykonywanych zadań, a to bezpośrednio przekłada się na motywację do pracy. Doradzają liderom, aby ci zapewnili pracownikowi bezpieczne warunki pracy i work-life balance.
Motywacja, czyli co?
Motywacja to z łaciny motivus „ruchomy” od motus „ruch”. W psychologii termin motywacja oznacza proces regulacji psychicznych, nadający energię zachowaniu człowieka i ukierunkowujący je; może mieć charakter świadomy lub nieświadomy. Przez motywację rozumiemy wszystko, co sprawia, że chcemy działać.
Motywacja do działania dla opornych
- Zwiększ prawdopodobieństwo, że cel będzie zrealizowany. Sprawdź czas, który określiłeś na jego realizację.
- Skoncentruj się na mocnych stronach, umożliwią realizację celu szybciej, niż myślisz.
- Bądź tu i teraz. Zaplanowany czas na realizację celu realizuj właśnie na to. Dbaj o swój poziom energii oraz koncentracji.
- Monitoruj krótkoterminowo. Podziel cel na etapy i sprawdzaj, jak realizujesz go co tydzień, kwartał, miesiąc.
- Korzystaj z power motywacji, czyli osób, które podniosą pozytywnie energię życiową i wesprą w gorszych chwilach.
Na naszą motywację w pracy można wpływać różnymi czynnikami. Czy każdy z nich jest skuteczny? Czy każdego z nas motywuje to samo? Niestety nie. Pokazuje to dwuczynnikowa teoria Herzberga. Wyróżnił on dwie grupy czynników motywujących pracowników:
- Czynniki wyższego rzędu, czyli tzw. czynniki zewnętrzne, nazywane inaczej czynnikami motywacyjnymi, np. docenianie, osiągnięcia i sukcesy, poczucie odpowiedzialności, awans czy rozwój osobisty.
- Czynniki podstawowe, czyli tzw. czynniki wewnętrzne, nazywane inaczej czynnikami higieny, np. kierunek działań firmy, charakter pracy, wynagrodzenie, relacje w pracy czy stałość zatrudnienia.
Pracując nad motywacją pracowników, powinniśmy zwrócić uwagę na czynniki demotywujące i je usuwać, a następnie skupić się na czynnikach dopasowanych do zespołu lub indywidualnego pracownika, np. możliwość rozwoju w strukturze, autonomia, docenienie. Ciekawym spostrzeżeniem Herzberga jest to, że usunięcie lub zmiana czynników powodujących niezadowolenie nie jest gwarancją na satysfakcjonującą pracę.
Co wpływa na naszą motywację?
Edward L. Decieg oraz Richarde M. Rayana twórcy Teorii Automotywacji szukali odpowiedzi na pytanie, co sprawia, że jesteśmy zmotywowani? Ich badania wykazały, że jeżeli zostaną zaspokojone określone potrzeby wewnętrzne, ludzie będą bardziej zmotywowani. Według autorów teorii wpływ na naszą motywację mają trzy płaszczyzny:
- kompetencje – umiejętność, postawa i zachowania, które są pomocne do realizacji zadania;
- autonomia – możliwość podejmowania decyzji, którą można rozpatrywać na poziomie:
– zadań – co robimy?
– czasu – kiedy coś robimy?
– techniki – jak coś robimy?
– zespołu – z kim coś robimy?
- Istotność – poczucie, że nasza praca i zadania są ważne, osoba realizująca prace chce wiedzieć, jaki jest cel tego, co robi.
Co ważne, zarówno w pracy zawodowej, jak i życiu osobistym warto wspierać się osobami, dzięki którym będziemy się czuć zmotywowani. Dlatego warto sprawdzić, na które osoby możesz liczyć w pracy i prywatnie, z którymi możesz omówić swoje trudności i obawy. Jest to wartościowe dla obu stron, wzmacnia więź i przybliża do efektywnego działania.
