Poczta Polska weźmie udział w przetargu na operatora wyznaczonego, który będzie świadczył powszechne usługi pocztowe w latach 2016 – 2025. Konkurs ogłosi Prezes UKE.
Operator wyznaczony to rozwiązanie wprowadzone przez dyrektywy pocztowe Parlamentu Europejskiego i Rady, aby administracja państwowa mogła wywiązać się ze swojego obowiązku wobec obywateli w zakresie dostępności do powszechnych usług pocztowych. Rozwiązanie to ma pogodzić liberalizację rynku pocztowego z dostępnością dla obywateli podstawowych usług o dobrym standardzie, świadczonych po przystępnej cenie. Aktualnie w większości państw Unii funkcję operatora wyznaczonego pełnią firmy całkowicie lub częściowo należące do państwa.
Kto może zostać operatorem wyznaczonym?
Analiza wymagań sprecyzowanych w ustawie Prawo pocztowe z 23 listopada 2012 r. wskazuje, że obecnie tylko Poczta Polska ma zdolność ekonomiczną i techniczną stawianą podmiotowi, który chce przystąpić do konkursu na operatora wyznaczonego. –Decyzja o wystartowaniu w przetargu jest dla nas oczywista. Posiadana przez nas sieć około 7500 placówek pocztowych i liczba zatrudnionych ponad 25 tysięcy listonoszy może zagwarantować efektywne i bezpieczne usługi pocztowe na terenie całej Polski. Służymy Polakom od ponad 455 lat, zmiany które wdrożyliśmy w ostatnich latach i nowe inicjatywy sprawiają, że jesteśmy dobrze przygotowani na nadejście ery komunikacji cyfrowej – mówi Jerzy Jóźkowiak, Prezes Poczty Polskiej.
W świetle przepisów operator wyznaczony powinien posiadać sieć placówek i centrów rozdzielczych, które umożliwią ciągłe świadczenie usług pocztowych, czyli w praktyce – dostarczanie i odbieranie korespondencji pięć dni w tygodniu. Do usług powszechnych zalicza się doręczanie listów do 2 kg, paczek do 10 kg (20 kg gdy są one nadesłane z zagranicy) i przesyłek dla niewidomych. Ponadto operator wyznaczony powinien być gotowy do wykonywania zadań na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego. Nie bez znaczenia jest tu kwestia zapewnienia przez operatora wyznaczonego dostępu do właściwej obsługi osób z niepełnosprawnościami np. poprzez przyjmowanie od nich przesyłek w miejscu zamieszkania, doręczania przesyłek bezpośrednio do mieszkań, a nie do skrzynek oddawczych.
Dlaczego cena nie powinna być kryterium rozstrzygającym?
Powszechne usługi pocztowe to jeden z obszarów, który w Unii Europejskiej regulowany jest poprzez dyrektywy. Nakładają one na państwa członkowskie obowiązek względem własnych obywateli. Celem powołania instytucji operatora wyznaczonego było zapewnienie obywatelom, niezależnie od miejsca zamieszkania, takiego samego standardu obsługi pocztowej. W przypadku terenów wiejskich i o małej gęstości zaludnienia koszty tej działalności znacznie przewyższają przychody z usług, jednak zadaniem państwa jest zapewnienie obywatelom, zwłaszcza z terenów peryferyjnych odpowiedniego standardu infrastruktury komunikacyjnej.
Stosowanie jedynie kryterium ceny do wyboru wykonawcy usług niezbędnych dla wszystkich obywateli sprawi, że standard ich będzie niższy niż założony przez ustawodawcę, co ma miejsce obecnie chociażby przy obsłudze pocztowej sądów i prokuratur.
Jednym z głównych obszarów oszczędności prywatnych operatorów pocztowych są koszty pracy. Zatrudnienie kilkudziesięciu tysięcy osób na umowy o pracę i odpowiedniego ich wyszkolenia można łatwo zastąpić wynajęciem podwykonawców lub umowami tymczasowymi, pozbawiając pracowników odpowiedniego zaplecza socjalnego i emerytalnego, a klientów fachowej obsługi.
Przetarg na operatora wyznaczonego będzie miał duże znaczenie, nie tylko ze względu na to, że określi kształt rynku pocztowego na najbliższą dekadę. Przede wszystkim wpłynie na standard infrastruktury i usług pocztowych dla obywatela i rozstrzygnie czy będą one podlegały logice minimalizacji kosztów czy zapewnienia dobrych, dostępnych dla wszystkich usług publicznych.
