Otwarte Fundusze Emerytalne i Pracownicze Plany Kapitałowe łączy jedynie to, że celem ich utworzenia było stworzenie możliwości gromadzenia dodatkowego kapitału na emeryturę pod kontrolą państwa. Poza tym oba te programy zasadniczo się różnią.
Udział w PPK jest całkowicie dobrowolny. Do programu są automatycznie zapisywani wszyscy pracownicy do 55. roku życia, ale w każdej chwili można zrezygnować z oszczędzania i wypłacić zgromadzone do tej pory środki (wypłacając przed 60. roku życia należy się liczyć z utartą korzyści podatkowych). Jeśli ktoś potem zmieni zdanie, może ponownie zapisać się do PPK.
Przynależność do OFE do 2014 roku była obowiązkowa dla wszystkich osób urodzonych po 1968 roku. Po 2014 r. wprowadzono dobrowolność udziału w OFE, pojawiła się też możliwość rezygnacji z funduszu, ale tylko w tzw. okienku transferowym, które „otwiera” się co 4 lata. Rezygnacja z OFE nie ma wpływu na wielkość składek potrącanych z pensji pracownika. Nadal są one odprowadzane przez ZUS w tej samej wysokości, a część która trafiała na OFE, teraz zasila wydzielone subkonto ubezpieczonego.
Bardzo istotną różnicę stanowi fakt, że pieniądze gromadzone w PPK są długoterminowymi, prywatnymi oszczędnościami pracownika (do których dokłada się pracodawca i państwo), zarządzanymi przez wyselekcjonowane instytucje finansowe. Choć w założeniu odkłada się je po to, by zapewnić sobie wyższy poziom życia na emeryturze, to PPK nie mają związku z powszechnym systemem emerytalnym, jak to jest w przypadku OFE.
W OFE wpłata stanowi część obowiązkowej składki emerytalnej odprowadzanej do ZUS (jest ona dzielona między I filar (ZUS) oraz II filar kapitałowy w OFE) i dodatkowo nie zwiększa oszczędności na emeryturę. Część składki, która trafia do OFE jest po prostu inaczej zarządzana, niż ta, które jest kierowana do ZUS. Ponadto środki w OFE – w przeciwieństwie do PPK – mają charakter publiczny, ponieważ pochodzą z obowiązkowej i powszechnej składki emerytalnej.
Uczestnik OFE nie może wypłacić pieniędzy przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Dostanie je w formie emerytury, wypłacanej przez ZUS, do którego środki z OFE zostały wcześniej przekazane.
O prywatnym charakterze oszczędności w PPK świadczy to, że pracownik sam decyduje o tym:
- kiedy i w jaki sposób chce skorzystać z oszczędności (warto jednak pamiętać, że wycofanie środków z PPK po 60. roku życia odbywa się na korzystniejszych warunkach),
- czy płacić stawkę większą od obowiązkowej 2-proc. i ewentualnie o ile ją podwyższyć (do maksimum 4 proc.),
- czy zarabiając 1,2-krotność płacy minimalnej obniżyć wpłatę do PPK do nawet 0,5 proc. swojego wynagrodzenia,
- czy przed 45 rokiem życia wykorzystać pieniądze z PPK na zakup mieszkania lub domu a potem zwrócić je w ciągu 15 lat,
- czy 25 proc. oszczędności przeznaczyć na leczenie siebie lub bliskiego członka rodziny (pomoc bezzwrotna),
- przekazać środki zgromadzone na koncie w przypadku śmierci,
- czy w ogóle uczestniczyć w PPK.
Źródło informacji: Centrum Prasowe PAP
