Trzeba przyznać, że Rzecznik Finansowy konsekwentnie realizuje cele postawione sobie na nową kadencję. W swoim wystąpieniu inauguracyjnym prof. Mariusz Golecki wskazał, że jego największym wyzwaniem będzie wspomaganie klientów w sporach z bankami. I rzeczywiście, patrząc na inicjatywy podejmowane przez urząd od początku 2020 r., pomoc kredytobiorcom rysuje się jako priorytet jego funkcjonowania. W szczególności Rzecznik Finansowy skupił się na problemach związanych z kredytami frankowymi. Stąd ostatnie zaangażowanie w kwestię wakacji kredytowych, a wcześniej istotny pogląd w sprawie sądowej Państwa Dziubak. Ale z pewnością najważniejszą informacją sprzed kilku dni jest pozwanie banku Raiffeisen za domaganie się od klientów roszczeń za bezumowne korzystanie z kapitału.
Rzecznik Finansowy a wakacje kredytowe
Od początku wzmożonej aktywności banków w zakresie oferowania klientom możliwości zawieszania rat, Rzecznik Finansowy bacznie przygląda się ich ofertom. Tzw. wakacje kredytowe zostały wprowadzone, żeby ulżyć kredytobiorcom w spłacie swoich zobowiązań. Jednak praktyka pokazała, że przede wszystkim nie są darmowe i poza okazją do złapania chwilowego oddechu, mogą skutkować zwiększeniem kwoty pozostającej do spłaty lub wydłużeniem okresu kredytowania. A w skrajnych przypadkach uniemożliwić kwestionowanie postanowień umowy, pod warunkiem zawarcia niekorzystnego aneksu. Dlatego Rzecznik Finansowy przeanalizował praktyki banków przy udzielaniu odroczenia spłaty rat i na tej podstawie zainterweniował do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Rzecznik Finansowy za postępowaniem UOKiK
Rzecznik Finansowy wystąpił do prezesa UOKiK o wszczęcie postępowania w związku z podejrzeniem naruszenia zbiorowych interesów konsumentów przez dwa banki. Chodzi o BNP Paribas Bank SA i Santander Bank Polska SA, które stosowały niekorzystne dla kredytobiorców zapisy w aneksach. Wątpliwości Rzecznika dotyczą umieszczenia postanowień dotyczących tzw. potwierdzenia salda zadłużenia. Na tej podstawie w przyszłości banki mogą próbować utrudniać dochodzenie roszczeń klientom, przede wszystkim Frankowiczom zainteresowanym unieważnieniem, bądź odfrankowieniem swojej umowy kredytowej. Zdaniem Rzecznika zachowanie banków można uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Prezes UOKiK prowadzi w tym zakresie postępowanie wyjaśniające. Do UOKiK w dalszym ciągu napływają sygnały od kredytobiorców dotyczące warunków wakacji kredytowych. Wynika z nich, że konsumenci mogą nie być w wystarczający sposób informowani o skutkach finansowych odroczenia spłaty rat kredytów.
Rzecznik Finansowy pozywa Raiffeisen International AG
Jednak prawdziwą „bombą informacyjną” sprzed weekendu majowego jest komunikat Rzecznika Finansowego o pozwaniu banku Raiffeisen. Urząd skierował do Sądu Okręgowego w Warszawie powództwo w związku ze stosowaniem przez bank nieuczciwych praktyk rynkowych. Polegają one na dochodzeniu od klientów roszczeń o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału. Rzecznik Finansowy w przedmiotowej sprawie występuje na rzecz kredytobiorców, którzy uzyskali prawomocne orzeczenie sądowe stwierdzające nieważność kredyt indeksowanego kursem CHF. Po wydaniu wyroku, bank wezwał ich do zapłaty kwoty wynoszącej blisko 1,5 mln złotych, znacznie przewyższającej wysokość udzielonego kredytu. Rzecznik Finansowy, podobnie jak wielu ekspertów, zdecydowanie sprzeciwia się takim praktykom, stąd wytoczone powództwo.
– To bardzo ważne zagadnienie dla wszystkich Frankowiczów, którym sąd unieważnił umowę kredytową.
Zdaniem banków w takim przypadku należy im się rekompensata za to, że udzielili klientom środków pozwalających na zakup wymarzonego domu lub mieszkania. W praktyce byłoby to zaprzeczenie dorobku orzecznictwa w zakresie ochrony praw konsumentów. Oraz gloryfikowanie zachowań podmiotów rynku gospodarczego, zachęcające do konstruowania treści umów z klauzulami abuzywnymi. W końcu sankcja skutkująca stwierdzeniem nieważności umowy straciłaby swój odstraszający charakter. Skoro bank i tak zachowywałby prawo do wynagrodzenia za udzielenie kredytu. Trudno znaleźć zatem uzasadnienie i podstawę prawną do respektowania takich roszczeń, co akcentowaliśmy już w publikacjach na ten temat. Dlatego z satysfakcją przyjęliśmy informację o inicjatywie Rzecznika Finansowego. iIbędziemy z uwagą śledzić ten proces sądowy – podkreśla Kacper Jankowski, Prezes Votum Robin Lawyers SA z Grupy Kapitałowej VOTUM.
