Żyjemy w ciekawych, ale i wymagających czasach! Zmiana goni zmianę, a ciężar odpowiedzialności za funkcjonowanie organizacji w tak niepewnych warunkach spoczywa głównie na barkach liderów. Dlatego coraz częściej zadają sobie oni pytanie, czego się uczyć oraz jakie kompetencje i umiejętności rozwijać, aby mieć poczucie bezpieczeństwa i pewność, że jako liderzy sprostają wymaganiom błyskawicznie zmieniającego się świata.
Wspomnieliśmy w rekomendacji na str. 3 tego wydania, że żyjemy w świecie, gdzie zmiana goni zmianę we wszystkich aspektach życia – ekonomicznych, demograficznych, politycznych, technologicznych i klimatycznych. Z tego powodu koniecznością staje się dziś kształcenie przywódców, którzy potrafią się adaptować i działać w wysoce dynamicznym świecie, wyposażonych w pełen zakres umiejętności liderskich pozwalających śledzić i rozumieć światowe trendy, decydować o strategicznych kierunkach rozwoju organizacji, selekcjonować i ustalać priorytety. Ponadto takich, którzy będą nadawać sens pracy współpracownikom, budować zharmonizowane zespoły, umiejętnie radzić sobie ze stresem i stabilizować współpracowników. Organizacje będą potrzebować przywódców podejmujących odważne i przemyślane decyzje, rozumiejących technologię, w tym sztuczną inteligencję i metaverse, którzy będą skutecznie osiągać cele biznesowe przy jednoczesnym dbaniu o dobrobyt współpracowników i myśleć o wpływie na otoczenie i skutkach dla środowiska. Do powyższego zestawu kompetencji należy jeszcze dodać umiejętność inkluzywnego funkcjonowania w różnorodnym pod względem demograficznym i kulturowym środowisku, gdzie każdy współpracownik wyróżnia się innym talentem. Najważniejsze jednak dla lidera przyszłości będzie holistyczne myślenie i umiejętność połączenia wszystkich wymienionych powyżej kompetencji w jedno.
ŁATWO JUŻ BYŁO
Wiemy, to nie jest łatwe, ale musimy się przyzwyczaić do tego, że łatwo już było. Jeszcze nie tak dawno wystarczyło określić cele biznesowe, a większość liderów nie przejmowała się wartościami, budowaniem kultury organizacyjnej, przeciwdziałaniem wkluczeniom czy zrozumieniem automatyzacji oraz tego, co niesie nam świat sztucznej inteligencji i metaverse. Ale to już minęło. Obserwując rozwój modeli przywództwa, zauważamy, że wielu autorów i organizacji badających ten temat koncentruje się na różnych jego aspektach – od budowania strategiczno-technologicznej przewagi do zapewniania stabilności psychicznej współpracowników. My chcemy się skoncentrować na czterech kompetencjach, które uważamy za najbardziej istotne dla liderów przyszłości, czyli:
- rozumieniu siebie i zarządzaniu sobą,
- umiejętności pracy z ludźmi,
- rozumieniu technologii,
- strategicznym i systemowym myśleniu.
ROZUMIENIE SIEBIE I ZARZĄDZANIE SOBĄ
Liderzy przyszłości, którzy chcą, aby ich zespoły osiągały sukcesy, będą mieli o wiele trudniejsze zadanie niż liderzy z przeszłości. Jeszcze do niedawna, szczególnie w Polsce, menedżerowie zarządzali stosunkowo jednorodnymi zespołami. Aktualnie zespoły te są już o wiele bardziej różnorodne i wszystko wskazuje na to, że ten trend się utrzyma. Dlatego liderzy takich zespołów muszą poznać i rozumieć, jak ludzie wokół działają, co ich motywuje, jakie mają wartości i potrzeby, talenty, kompetencje i sposoby myślenia. Osiągną to tylko wtedy, jeśli najpierw zrozumieją siebie oraz sposób, w jaki wchodzą w interakcje z innymi ludźmi. Jeżeli liderzy nie wiedzą, co ich napędza, jakie mają świadome i nieświadome przekonania, jakie są ich nawyki życiowe i komunikacyjne, skąd one się wzięły i jak wpływają na nich samych i otaczających ich ludzi, jakie są ich własne potrzeby i talenty oraz jakie zagrożenia związane z ich nadmiernym wykorzystywaniem mogą się pojawiać, to nie będą mogli świadomie wchodzić w interakcje ze swoim otoczeniem i skutecznie zarządzać ludźmi i zespołami.
Nic nie wskazuje na to, że świat, w którym będziemy żyć, okaże się stabilny i przewidywalny. Umiejętność pracy w stresie i ciągłej zmianie, czyli wysoka odporność psychiczna i zdolność do osobistej refleksji, będzie zatem dla liderów wyjątkowo istotna. Liderzy przyszłości będą potrzebowali rozwijać pracę nad własną samoświadomością i stabilnością, nawykami i przekonaniami, umiejętnością selekcjonowania zadań i projektów oraz nadawania im priorytetów, a także właściwego organizowania pracy własnej i zespołu.
UMIEJĘTNOŚĆ PRACY Z LUDŹMI
Rozwijanie umiejętności współpracy zarówno z partnerami w prowadzonych zespołach, jak i ze współpracownikami na równorzędnych stanowiskach nadal pozostanie kluczowe. W przypadku budowania relacji, prowadzenia zespołów i motywowania wyjątkowo istotne będzie zarządzanie różnorodnością, budowanie środowiska inkluzywnego – włączającego różnorodnych przedstawicieli społeczeństwa i korzystanie ze wszystkich talentów zespołu. Jeszcze większym wyzwaniem będzie budowanie zgranych zespołów zarządzających.
Zwinne umiejętności przywódcze związane z tworzeniem bezpieczeństwa psychicznego i wspierającego środowiska, w którym ludzie ujawnią swoje talenty, będą zyskiwać na znaczeniu. Podobnie będzie z tworzeniem kultury organizacyjnej poprzez pielęgnowanie relacji z partnerami, wspieranie odporności psychicznej, ciekawości i empatii. Zadaniem liderów będzie umiejętne tworzenie takiego środowiska pracy, w którym członkowie zespołu będą czuli się dobrze. Jednocześnie będą też potrafili nakreślić szerszy kontekst pracy i nadawać jej sens.
Dziś coraz więcej firm przekonuje się, że optymalizacja rozumiana jako wykorzystywanie każdej chwili na pracę czy praca po godzinach prowadzą nieuchronnie do wypalenia zawodowego. Skutkiem tego jest utrata cennych współpracowników, ich wiedzy oraz umiejętności. Nie rekompensuje tego zatrudnienie nowego pracownika – na to trzeba przecież poświęcić czas zarówno menedżerów, jak i współpracujących z nimi kolegów i koleżanek, tak aby nowy pracownik wdrożył się do pracy w organizacji.
Liderzy, którzy chcą mieć stabilny zespół, powinni stawiać granice zarówno co do liczby zadań, jak i ilości czasu pracy. Pracujemy w świecie, gdzie wiedza i umiejętności pracownika są najcenniejszym zasobem firmy. Liderzy, którzy to rozumieją, potrafią odpowiednio zorganizować pracę, aby nie dochodziło do wypalenia zawodowego, jednocześnie podnosząc świadomość i umiejętności współpracowników w obszarze dbania o swój dobrostan i organizowania pracy własnej. Jest to szczególnie ważne w świecie szybkich zmian i stresu.
