Sektor edukacji docenił zalety technologii cyfrowych. W połowie krajów europejskich edukacja w formule zdalnej z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych stanowi ważną część oferty nauczania. O konieczności rozwoju tego obszaru przekonaliśmy się, kiedy z powodu epidemii w Polsce zamknięte zostały placówki oświatowe. Z raportu „Kompetencje cyfrowe i nauczanie zdalne w Unii Europejskiej” przygotowanego przez Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości wynika, że wiele rozwiązań wypracowanych w tym czasie zostanie w edukacji na dłużej. Jak zauważają eksperci PARP, niesie to ze sobą wiele możliwości, ale też wyzwań.
Jednym z działań zapobiegających szerzeniu się pandemii było długotrwałe ograniczenie działalności szkół i uczelni – według danych UNESCO na dzień 14 kwietnia 2020 r. dotyczyło to blisko 1,6 mld, czyli 91,3 proc. uczniów i studentów w 188 krajach. Zamykanie szkół i uczelni oznaczało ogromną stratę w rozwoju kapitału ludzkiego, dlatego wiele państw zwróciło się w kierunku kształcenia na odległość jako sposobu na złagodzenie skutków wprowadzonych ograniczeń.
Europejskie pomysły na sukces
W Europie przyjęto różne rozwiązania, które miały ułatwić tę niespotykaną wcześniej sytuację zarówno uczniom, jak i nauczycielom. Popularnym sposobem było stworzenie programów edukacyjnych emitowanych przez telewizje publiczne. Możliwość poszerzenia swojej wiedzy mieli uczniowie na różnych etapach edukacji w Polsce, Czechach i Hiszpanii.
Czeskie Ministerstwo Edukacji, Młodzieży i Sportu uruchomiło stronę internetową „Edukacja na odległość”, która wspiera szkoły i nauczycieli w prowadzeniu zdalnej edukacji. Znalazły się tam linki do internetowych narzędzi edukacyjnych, przykłady dobrych praktyk, a także opisane doświadczenia związane z edukacją na odległość. Na otwarte repozytoria postawili również Finowie. Uczniowie i nauczyciele mogli skorzystać z treści gromadzonych przez Fińską Narodową Agencję Edukacji czy Bibliotekę Otwartych Zasobów Edukacyjnych.
Zdany egzamin
Związane z pandemią koronawirusa zamknięcie szkół i przejście na naukę zdalną przyczyniło się do opracowania nowych modeli kształcenia i szkolenia w sektorze edukacji. Dziś rozważa się wprowadzenie do sektora edukacji rozwiązań, które najlepiej się sprawdziły w tym trudnym dla szkolnictwa okresie. W krajach europejskich, w tym w Polsce, kompetencje cyfrowe są uznawane za jedne z kluczowych w procesie uczenia się. Bacznie przyglądamy się dobrym praktykom wdrażanym w innych państwach i wiele z nich okazuje się wartymi wykorzystania także u nas. Z pewnością należy dalej wspierać cały sektor edukacji i nauczycieli w zdobywaniu cyfrowych kompetencji. Technologie pomogą im w wykonywaniu zawodu, także w sytuacji nauki stacjonarnej.
Rozwiązania umożliwiające edukację na odległość mogą być pomocne pod kątem efektywniejszego wykorzystania i skrócenia czasu nauki. Korzystanie z cyfrowych rozwiązań pozwala uczniom – wcześniej przyzwyczajonym do napiętego rozkładu zajęć w szkole – na większą autonomię i tym samym decydowanie, kiedy będą się uczyć. Z drugiej strony, wymaga to od nich większej dyscypliny. Pracownicy oświaty zwracają również uwagę na możliwość przeprowadzania egzaminów w formie online. O zaletach tego rozwiązania przekonali się szczególnie studenci i wykładowcy na uczelniach wyższych.
Zdrowie psychiczne na równi z technologią
Powszechniejsze zastosowanie nowoczesnych technologii w edukacji niesie oczywiste korzyści, ale też szereg wyzwań, wśród których nie zabraknie tych związanych z infrastrukturą IT i zapewnieniem dostępu do rozwiązań cyfrowych. Jak wskazuje Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, w domu uczniowie częściej mają dostęp do smartfonów niż do laptopów. Priorytetem powinno więc być zapewnienie każdemu potrzebującemu sprzętu do nauki zdalnej. Tym bardziej, że z powodu wykrywania kolejnych przypadków koronawirusa, szkoły coraz częściej przechodzą na model hybrydowy.
Jak zauważają eksperci Agencji, trwałe wyłączenie z grupy rówieśników może mieć nieodwracalne skutki, rzutujące na kontakty społeczne w przyszłości. Równie ważne, jak dostęp do szerokopasmowego Internetu czy komputera, jest dbałość o zdrowie emocjonalne uczniów. To stanowi jedno z ważniejszych wyzwań e-learningu.
Przede wszystkim chodzi o to, by zapewnić młodym ludziom rozwój potrzebnych kompetencji cyfrowych. Ponadto, by czerpać korzyści, jakie technologia może wnieść do procesu nauczania. Istotne jest przy tym również zagwarantowanie możliwości bezpiecznego korzystania z technologii cyfrowych. Zagrożenia dla uczniów, takie jak cyberprzemoc i uzależnienie od Internetu czy utrata prywatności, są bowiem od pewnego czasu poważnym problemem. Sektor edukacji ma lukę w umiejętnościach kadry pracowniczej. Coraz większa liczba firm wymaga podstawowych umiejętności w dziedzinie technologii informacji i komunikacji, dlatego już w szkołach podstawowych powinny znaleźć się przedmioty poruszające aspekty cyfrowe.
Źródło: PARP
