Edukacja seksualna dzieci i młodzieży – relacja z konferencji. Pomimo wykazanych naukowo korzyści, jakie niesie edukacja seksualna dzieciom, młodzieży i całemu społeczeństwu wciąż jest to temat tabu. 2/3 dorosłych uważa ten temat jako trudny i boi się w domowych kuluarach podejmować rozmowy, czym może skrzywdzić dziecko. Jak wynika z unikatowego badania „Dzieci zagrożone pornografią i przemocą seksualną w sieci”, problem przemocy seksualnej w sieci rośnie i dotyczy coraz młodszych dzieci. Kto ma największy wpływ na dziecko w edukacji seksualnej oraz jak mądrze rozmawiać z dziećmi i młodzieżą o seksualności? Na te i wiele innych pytań odpowiadali eksperci branżowi podczas wydarzenia online Edukacja seksualna w kręgu rodzinnym Wydawnictwa Babyonline.
Główną prelegentką konferencji była lek. med. Jana Martincova – edukatorka seksualna, która od wielu lat prowadzi jeden z najpopularniejszych portali parentingowych w Czechach www.babyonline.cz. Obecnie jej wydawnictwo – Babyonline debiutuje na polskim rynku. Podczas rozmowy towarzyszył jej dr n. med. Robert Kowalczyk – seksuolog kliniczny, psycholog i psychoterapeuta.
Pornografia i przemoc w sieci
Wyniki najnowszego badania „Dzieci zagrożone pornografią i przemocą seksualną w sieci” lek. seksuolożki Petry Sejbalovej oraz lek. Jany Martincovej, autorki książek z zakresu edukacji seksualnej, przeprowadzonego we wrześniu 2020 roku zaskakują. Ponad połowa badanych osób wiedzę o życiu seksualnym czerpie od kolegów ze szkoły i z Internetu. Jak wskazuje Jana Martincova, jest to bardzo niepokojące, ponieważ nie są to informacje wiarygodne. Tylko około 15% respondentów otrzymało informację od rodziców i tylko 9% w szkole. 7% dzieci czerpało te informacje z pornografii. Dziewczęta zdobywają więcej informacji w domu i od koleżanek, a także z książek lub ze szkoły, chłopcy więcej z Internetu i z pornografii.
Ponadto już w grupie dzieci do 10. roku życia 12% respondentów trafiło na strony pornograficzne, czy to z własnej inicjatywy, czy to przypadkowo, bo na przykład ktoś starszy z rodziny nie wymazał historii wyszukiwania. Skutkuje to rosnącą przemocą seksualną, z którą spotykają się najmłodsi w sieci. Jedna trzecia dzieci miała kontakt z internetowym agresorem, dziewczęta trzykrotnie częściej niż chłopcy, najwięcej osób w wieku 10–13 lat. Najczęściej agresorzy chcą, aby dzieci wysłały im swoje nagie zdjęcia i filmy, w drugiej kolejności, aby dzieci oglądały zdjęcia i filmy z narządami płciowymi agresora. Na szczęście 3/4 poproszonych o aktywność dzieci natychmiast kończyło rozmowę. Ponad połowa z nich nie opowiedziała jednak nikomu o tym doświadczeniu, a jeśli już, to najczęściej kolegom.
Mądra edukacja od najmłodszych lat
Jak podkreśla dr n. med. Robert Kowalczyk – seksuolog kliniczny, psycholog i psychoterapeuta, uświadamianie i ochrona przed pornografią i przemocą seksualną w sieci powinna zaczynać się co najmniej od 8. roku życia dziecka. Młodsze dzieci częściej ulegają złudzeniu, że pornografia przedstawia faktyczne życie seksualne. Dlatego są najbardziej zagrożone ze strony agresorów seksualnych, którzy mogą je przekonać, że to, czego chcą od dzieci, jest normalne. Ponadto edukacja seksualna powinna być dostosowana do wieku, stopnia rozwoju młodych osób i zdolności rozumienia. Ponadto także do kultury, z jakiej się wywodzą, uwzględniając społeczno-kulturową tożsamość płci.
– „Wiedza nie krzywdzi, krzywdzi jej brak” – puentuje.
Rodzic jako autorytet
Rodzice, zwłaszcza w pierwszych latach życia dziecka są jedynym autorytetem i przewodnikiem po nieznanym świecie. Warto budować mądre relacje z pociechą, nie jest to łatwe zadanie, szczególnie jeśli na horyzoncie pojawia się dojrzewanie. A co za tym idzie konieczność przeprowadzenia przez rodziców rozmowy na temat edukacji seksualnej. Warto mądrze podejść do tematu, by wyposażyć nieletnich w cenną wiedzę, pozwalającą chronić przed niebezpieczeństwem w codziennym życiu oraz w Internecie. Jak wskazuje edukatorka seksualna Jana Martincova, istnieją trzy proste kroki, które sprawią, że tematy tabu na zawsze zostaną przełamane.
Rozmowa w domowym zaciszu
Dom to idealne miejsce na rozmowy, w prywatnej przestrzeni bezpiecznie czują się obie strony, zarówno rodzice, jak i dzieci. Jak podkreśla Jana Martincova, autorka książek oraz założycielka wydawnictwa Babyonline — wychowanie seksualne powinno dać dziecku odpowiedź na pytanie, skąd się wzięło na świecie, by mogło kształtować własną tożsamość i rozwinąć niezależną, silną osobowość. Kiedy w domu brakuje otwartej komunikacji na krępujące pytania, dziecko jest zagubione i wiedzy szuka w Internecie czy wśród kolegów. Jest to niebezpieczne, ponieważ może natrafić na niepełne, błędne lub nieprawdziwe informacje. Mogące wprowadzić je w błąd czy zbudować niewłaściwe wyobrażenie na temat życia seksualnego. Największym niebezpieczeństwem są jednak agresorzy działający w sieci, których ofiarami najczęściej padają dzieci.
Mądra literatura
Dużym wsparciem dla rodziców przygotowujących się do rozmowy z obszaru edukacji seksualnej są również publikacje przygotowywane przez specjalistów. Pozwalają one zapoznać się z językiem oraz terminologią, jaką warto wykorzystać, poruszając tematy, w których nie czują się swobodnie. Wydawnictwo Babyonline, chcąc wspierać rodziny, dzięki swoim publikacjom, stopniowo przeprowadza czytelników przez „niezręczne” tematy. W ofercie dostępne są zarówno książki dla dzieci, które już w wieku pięciu lat mogą pytać, w jaki sposób przyszły na świat, ale również poradniki dla chłopców i dziewczynek w wieku nastoletnim.
– „Zanim, jednak książka trafi w ręce dziecka jako pierwszy z ich treścią powinien się zapoznać rodzic. Pozwoli to przygotować z wyprzedzeniem odpowiedzi na wszystkie pytania, jakie mogą zostać zadane przez dziecko” – radzi autorka Jana Martincova.
Rozmowa ze specjalistą
Wielu rodzicom rozmowy na tematy związane z seksem sprawiają kłopot, dlatego warto skorzystać z rozmowy ze specjalistą. Wystarczy jedno spotkanie z osobą na co dzień zajmującą się rozwojem dzieci lub tematyką edukacji seksualnej, by zdobyć wiedzę dająca mocny fundament pod pierwsze rozmowy. Psycholog, pedagog szkolny, a przede wszystkim seksuolog to osoby, od których można uzyskać wiele cennych informacji.
Konferencja odbyła się w formacie online. Po prelekcji goście odpowiadali na pytania zadawane na czacie przez internautów. Rozmowę z ekspertami prowadziła dziennikarka i prezenterka telewizyjna Iwona Schymalla.
