Dział HR jest jednym z kluczowych obszarów, w którym wykorzystanie sztucznej inteligencji może przynieść znaczące korzyści w ramach podejmowanych działań z zakresu ESG. Dotyczy to kwestii związanych z podnoszeniem efektywności, poprawą jakości podejmowanych decyzji biznesowych, redukcji kosztów oraz budowy bardziej zaangażowanych, zrównoważonych i zróżnicowanych miejsc pracy. Na co działy personalne powinny zwrócić uwagę, aby zielona transformacja z wykorzystaniem AI zakończyła się sukcesem?
Podczas konferencji SXSW 2024, która co roku odbywa się w Stanach Zjednoczonych, Amy Webb, amerykańska futurystka, autorka i założycielka Future Today Institute, profesorka na NYU Stern School of Business, powiedziała: „Wszyscy zmagamy się dzisiaj z FUD (ang. fear, uncertainty, doubt) – strachem, niepewnością i wątpliwościami, często także podczas podejmowania kluczowych decyzji. Te słowa mocno mnie poruszyły. Akronim FUD, a także analiza innych trendów przedstawiona podczas wspomnianej konferencji, skłoniły mnie do podzielenia się z Czytelnikami kilkoma przemyśleniami.
CZY AI WPŁYNIE NA ESG?
Zacznę od pytania, które coraz częściej słyszę od ekspertów HR i studentów, a brzmi ono: czy sztuczna inteligencja (AI) opanuje rynek pracy i jaki będzie miała wpływ na organizacje, w tym na strategie ESG? Częściowej odpowiedzi udziela Future Today Institute w swoim najnowszym raporcie „Tech Trend 2024”, który wskazuje, że fala innowacji technologicznych jakiej doświadczamy, jest tak silna i wszechobecna, że może przekształcić samą strukturę dzisiejszej rzeczywistości – od globalnych łańcuchów dostaw po najdrobniejsze szczegóły codziennych nawyków i reguły rządzące naszym życiem, w tym środowiskiem pracy. Sztuczna inteligencja, połączony ekosystem danych i rzeczy – „internet rzeczy na sterydach” – oraz biotechnologia stały się siłą napędową tej sejsmicznej zmiany.
OD NIEPEWNOŚCI DO STRACHU
Kiedy zaczynałam swoją pracę, telefon komórkowy ważył kilka kilogramów, a oprogramowanie do zarządzania dostarczane było w pudełkach. W kolejnych latach telefony komórkowe stały się komputerami, a oprogramowanie kupuje się w systemie SaaS (software as a service), a nawet możemy je tworzyć w czasie rzeczywistym korzystając z rozwiązań opartych na ChatGTP. Przez kilka ostatnich lat pojęciem wykorzystywanym do zdefiniowania otaczającego nas świata był akronim VUCA (volatility, uncertainty, complexity, ambiguity), czyli zmienność, niepewność, złożoność, niejednoznaczność. Pojęcie to ewoluowało w stronę koncepcji BANI (brittle, anxious, non-linear, incomprehensible – kruchy, niespokojny, nieliniowy, niezrozumiały) opisującej nasz świat w ostatnich kilku latach. Czy obecnie doświadczamy zmiany pojęciowej i pojawienia się akronimu FUD – strachu, niepewności i wątpliwości, jako zjawisk najtrafniej opisujących otaczającą nas rzeczywistość?
Jesteśmy świadkami rewolucji o skali i znaczeniu porównywanym do rewolucji przemysłowej z początku XIX wieku, z tą różnicą, że obecnie rewolucja nie jest oparta na jednej technologii, ale na kompilacji trzech technologii ogólnego przeznaczenia, czyli opisanych powyżej (AI, biotechnologia, połączony ekosystem danych i rzeczy). Nadchodząca fala innowacji jest tak intensywna, że będzie miała podobny wpływ na modele pracy, o ile nie większy niż miała rewolucja przemysłowa.
TRANSFORMACJA GONI TRANSFORMACJĘ
Obok rewolucji technologicznej jesteśmy w procesie transformacji biznesowej – transformacji ESG (enviromental, social, governance). Kryteria ESG dla zrównoważonego rozwoju dostarczają nam informacji o tym, czy firma działa w sposób przyjazny dla środowiska i klimatu, jak przestrzega bezpieczeństwa i higieny pracy lub jakie procesy zarządzania i kontroli należy w firmie wdrożyć.
Transformuj się albo zgiń – zredefiniowana stara zasada marketingowa staje się wyzwaniem dla współczesnych organizacji i zespołów HR. Każda transformacja technologiczna czy biznesowa – powoduje, że rośnie zapotrzebowanie na nowe kompetencje, a pracownicy potrzebują wsparcia w dostosowywaniu się do czekających ich zmian. Moje doświadczenie i wiedza wskazują, że kluczem do sukcesu w zmianie jest zarządzanie ludzkimi emocjami niezależnie od tego, czy mamy do czynienia ze zmianą technologiczną, czy też z obszaru zrównoważonego biznesu.
GENERACJA T
Przypatrując się trendom społecznym i geopolitycznym, obserwujemy dwa istotne, niezaprzeczalne trendy, ze skutkami których borykają się działy HR. Chodzi o jednoczesne starzenie i kurczenie się społeczeństwa oraz rosnącą rolę pokolenia Y i Z jako największych propagatorów ESG, które to pokolenia będą nadawać ton na rynku pracy. Ale czy rzeczywiście na rynku pracy mamy do czynienia z pokoleniami definiowanymi jako Baby Bomers, X, Y, Z, czy też biorąc pod uwagę opisywane powyżej wyzwania technologiczne i zrównoważonego rozwoju, wszystkie te grupy należą do Generacji T – generacji transformacji, jak nazywa nas wcześniej wspomniana Amy Webb? Takie podejście jest testem dla zespołów HR w budowaniu skutecznych programów i strategii. Głównie dlatego, gdyż to, co uważamy za pewne, przestaje takie być. Zespoły HR mogą wspierać się nawzajem w okresie transformacji, redefiniując strategie i budując nowe koszyki kompetencji. Jak zauważa Amy Webb: „Ty i ja mamy większą bezpośrednią i pośrednią kontrolę nad przyszłością niż nam się wydaje”.
TECHNOLOGIA I ESG
Przygoda z ESG często rozpoczyna się od poruszania się w labiryncie danych, standardów i wymogów regulacyjnych. Wiele zespołów w firmach jest obecnie na tym etapie, obawiając się obciążeń związanych z wchodzącymi w życie przepisami, a nie skupiając się na możliwościach, jakie ta transformacja daje. To właśnie dane i kompetencje z nimi związane są w codziennej agendzie działów HR. Patrząc w przyszłość, dla liderów HR poruszających się po zawiłej ścieżce zrównoważonego rozwoju i raportowania ESG, integracja sztucznej inteligencji staje się kluczowym czynnikiem umożliwiającym usprawnienie procesu raportowania (szczególnie w dużych organizacjach). Może także podnieść jego wartość, zwiększając dokładność i jakość danych, identyfikując możliwości poprawy poprzez analizę porównawczą wyników i otwierając nowe drzwi do ulepszania procesów i produktów dzięki analizie predykcyjnej. Sztuczna inteligencja i ESG to moim zdaniem dwa wzajemnie napędzające się mechanizmy. Automatyzacja procesów oparta na nowych technologiach uwalnia czas, który zespoły HR mogą wykorzystać na skupienie się na pracowniku i jego potrzebach, a więc na działaniach wpisujących się w strategie ESG. Trzeba pamiętać, że zrównoważony rozwój to coś więcej niż tylko modne hasło – to krytyczna kwestia, która wymaga od liderów HR rzeczywistych działań i poświęconego czasu.
RAPORTOWANIE KWESTII SPOŁECZNYCH
Sztuczna inteligencja może być naszym sprzymierzeńcem w mierzeniu niemierzalnego. Szczególnie dotyczyć to może obszaru „S” w strategii ESG, czyli kwestii społecznych i ich wpływu na działalność biznesową, a więc obszaru w wielu firmach przypisywanego do kompetencji działu HR. To obszar wymagający opisania danymi i analizy. W badaniu
„The ESG Global Survey” z 2021 r. 51 proc. ankietowanych uznało „S” – społeczny komponent biznesu – za trudny w ocenie i analizie, przy odpowiednim wskazaniu 39 proc. dla „E„ – wpływu na środowisko i 27 proc. dla „G” – procesów zarządzania i kontroli. Co ważne, w przypadku zakresu „S” bierzemy pod uwagę wszystkie działania podejmowane przez organizacje, które mają na celu wzmacnianie jej relacji z różnego rodzaju grupami interesariuszy. Mówimy tutaj nie tylko o pracownikach i klientach, ale także o wszystkich grupach społecznych, które w mniejszym lub większym stopniu wpływają na organizację.
KOMBINACJA AI I STORYTELLINGU
Zarówno pozyskiwane dane, jak i storytelling to klucze do prowadzenia kompleksowej, wielopłaszczyznowej komunikacji skierowanej do szerokiego grona interesariuszy. Moim zdaniem liderzy HR powinni inwestować w te obszary, wzmacniając kompetencje i transformując obowiązujące procesy. Chociaż czasami trudno jest odnieść się do preferencji i oczekiwań wszystkich interesariuszy, to jednak dzielenie się historiami ludzi odpowiadających za działania ESG, którzy pokazują pasję do swojej pracy, ludzi, na których nasze inicjatywy mają wpływ, dają najlepsze rezultaty. Dane pomagają umieszczać opowieść w kontekście biznesowym i docierać do szerszej grupy odbiorców.
INSPIRACJE
Kiedy myślałam o wyzwaniach, jakie są przed nami, i o roli liderów HR, którą rozumiem jako strategiczne wsparcie dla organizacji i osób zatrudnionych, realizowane z uważnością na interesariuszy, szukałam inspiracji dla mojego zespołu HR, które pomogłyby ograniczyć wpływ FUD-u na nasze codzienne funkcjonowanie i wskazały pozytywne scenariusze na przyszłość. Jedną z inspiracji było wspomniane już wystąpienie Amy Webb na konferencji SXSW (słuchacze, którzy chcieli posłuchać wystąpienia na żywo, czekali kilka godzin w kolejce), innym okazała się nieoczekiwanie ostatnia gala rozdania Oscarów – jak co roku to noc zaskoczeń, wzruszeń, kontrowersji i emocji. Emocje to słowo klucz do procesu zmiany. Emocje to także filmy, ich fabuły, fakty, na których są oparte. W kinematografii światowej można znaleźć wiele inspirujących historii pokazujących ludzi, którzy w pozytywny sposób wpłynęli na zmiany w obszarze „S”. Wspierając zespół HR (generację T w procesie zmian technologicznych i wyzwań ESG), zachęcam Czytelników do skorzystania z kilku subiektywnych rekomendacji filmowych, które towarzyszyły mi w czasie pisania tego artykułu. Mogą być dla Was wsparciem w procesie nieuchronnych zmian, które przed nami.
Zielone inspiracje filmowe
Czego nauczyła mnie ośmiornica (My Octopus Teacher, 2020)
To poruszający film dokumentalny przedstawiający filmowca i nurka Craiga Fostera nawiązującego osobliwą przyjaźń z ośmiornicą. Nakręcony w podwodnym lesie wodorostów w zatoce False Bay niedaleko Kapsztadu w RPA. Foster opisuje wpływ tego niezwykłego spotkania na jego życie i zastanawia się nad relacjami ze swoim synem, który zainteresował się cudami życia morskiego.
• Erin Brockovich, 2000
Historia bezrobotnej samotnej matki, która zostaje asystentką prawną i zaczyna badać sprawę dotyczącą zanieczyszczenia wody w małym miasteczku.
• Ukryte działania (Hidden Figures, 2020)
Akcja filmu dzieje się w czasie rywalizacji kosmicznej USA i Rosji. Trzy kobiety pracujące dla NASA pomagają w wysłaniu przez USA pierwszej misji załogowej na orbitę Ziemi.
• WALL.E 2008
Film toczy się w dalekiej przyszłości, kiedy to Ziemię opuszczoną przez ludzi próbuje posprzątać uroczy robot Wall.E. Doprowadzono do pokrycia całej planety śmieciami, a ludność ewakuowano na luksusowy kosmiczny liniowiec pasażerski – Aksjomat, na którym znaleźli się w pełni uzależnieni od technologii.
Autorką artykułu jest Dorota Dublanka – Dyrektorka zarządzająca, dyrektorka Departamentu Zasobów Ludzkich i Organizacji w KIR
Artykuł pochodzi z kwietniowej edycji magazynu Personel i Zarządzanie: ttps://sklep.infor.pl/personel-i-zarzadzanie-4-2024.html
