23 września 2015 r. nakładem wydawnictwa Egmont ukaże się trzypoziomowa seria wspierająca rozwój umiejętności matematyczno-logicznych u dzieci w wieku od 4 do 9 lat. Koncepcja tej serii łączy pięknie zilustrowane opowiadania wybitnych pisarzy dziecięcych z zadaniami, opracowanymi przez znakomitego metodyka i pedagog, ekspertkę nauczania początkowego i psychologii rozwojowej dziecka – Annę Boboryk. Serię rekomenduje Stowarzyszenie Nauczycieli Matematyki.
Otwórz oczy!
Matematyka bywa zmorą wielu uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Potwierdzają to badania. Co szósty uczeń przystępujący do matury w 2013 roku nie zdał egzaminu z obowiązkowej matematyki. Ci, którzy zdali, uzyskali średni wynik na poziomie 55%. Badania PISA wykazały, że polscy uczniowie myślą zbyt schematycznie i za mało twórczo.
Ale jest też druga strona medalu. Okazuje się bowiem, że co czwarty sześciolatek wykazuje duże uzdolnienia matematyczne. Sęk w tym, że wśród pierwszoklasistów po półrocznej nauce w szkole wskaźnik ten spada o połowę – jest to już tylko co ósme dziecko. Skąd ten dramatyczny spadek?
Po pierwsze: nie szkodzić!
Z natury każde dziecko jest matematykiem. Umysł ludzki od najwcześniejszych lat analizuje, klasyfikuje, szuka prawidłowości i wzorów, wyciąga wnioski i tworzy związki przyczynowo-skutkowe. Taka jest jego natura. Ogromnie ważne jest, by odpowiednio wspierać te naturalne skłonności intelektualne. A przede wszystkim – by ich rozwoju nie hamować. Czyli pozwolić dzieciom myśleć samodzielnie i popełniać błędy w poszukiwaniu optymalnych rozwiązań. Profesor Gruszczyk-Kolczyńska uważa, że pierwsze umiejętności matematyczne dziecko powinno odkryć samo – wtedy budzi się w nim entuzjazm i zainteresowanie. Kiedy staje przed intelektualnym wyzwaniem, nie ogranicza go obawa przed porażką.
Droga do gwiazd
Seria Liczę sobie ma głęboko przemyślaną strategię edukacyjną, Jest tak zbudowana, by dziecko mogło samo odkrywać, że matematyka jest wokół nas, a nie tylko w podręcznikach. „Zadania w Liczę sobie przede wszystkim uczą myśleć” – przekonuje Anna Boboryk. Ten kurs myślenia odbywa się na trzech poziomach.
Poziom pierwszy, dla najmłodszych dzieci w wieku 4–5 lat, to zabawa z matematyką. Praca na tym poziomie to budowanie podwalin do rozwijania umiejętności potrzebnych później
w szkole. Zakres ćwiczeń obejmuje liczby, geometrię, mierzenie, klasyfikowanie, czas oraz proste zadania logiczne.
Poziom drugi jest przeznaczony dla dzieci w wieku 5-7 lat, które właśnie rozpoczęły lub niedługo rozpoczną edukację szkolną. Dochodzą bardziej złożone zadania z zakresu orientacji przestrzennej, mierzenia długości, czasu, pieniędzy, geometrii oraz nieco trudniejsze zadania logiczne. Ćwiczymy to, co obejmuje umiejętności na poziomie gotowości szkolnej.
Poziom trzeci to wspieranie w nauce. Jest on skierowany do dzieci 7–8-letnich i ma za zadanie rozwijać ich umiejętności szkolne. Pojawiają się nowe wyzwania – ułamki, układanie zadań arytmetycznych, zadania logiczne.
Odważ się myśleć
Na każdym z poziomów dziecko staje przed ambitnym zadaniem na miarę swoich możliwości. Co ważne – jest przede wszystkim zachęcane do myślenia. Celem nie jest udzielenie jedynie słusznej odpowiedzi w jak najkrótszym czasie. Jest nim przełamanie strachu przed popełnieniem błędu i nabranie pewności siebie. Bez tego umysł dziecka pozostaje zamknięty.
Anna Boboryk mówi: „Zadania obejmują wszystko to, z czym matematyka nam się kojarzy i co z pewnością zawiera, np. liczby i matematyczne reguły, ale nie ograniczają matematyki do liczb i matematycznych reguł. Zadania pozwalają dziecku na samodzielne poszukiwanie i odkrywanie, uczą samodzielnego myślenia, dostrzegania sensu wykonywanych czynności, pozwalają na poszukiwanie nowych rozwiązań”.
Zmierz się ze światem
Oprócz matematyki w książkach serii Liczę sobie najmłodsi czytelnicy znajdą także ogromną ilość humoru. Zabawnych bohaterów stworzyli doskonale im znani autorzy serii Czytam sobie. Na poziomie pierwszym rządzi stworzony przez Wojciecha Widłaka król Gromoryk. Do poziomu drugiego Zofia Stanecka zaprosiła Fryderyka Epsilona Dwudziestego z odległej planety Pedanteria. Na trzecim poziomie szaleje grupa Szczurków, powołanych do życia przez Rafała Witka. Wszystkich bohaterów łączy to, że śmiało rozwiązują nietuzinkowe problemy niewiele sobie robiąc z zasad i konwencji.
Sukces – matematyka oswojona!
To połączenie literatury, obrazu, zabawy i ćwiczeń tworzy całość, która jednocześnie pobudza kreatywność, uczy logicznego myślenia, zachęca do rozwiązywania problemów i wzmacnia wiarę we własne możliwości. W ten oto sposób matematyka – właściwie niepostrzeżenie – zostaje oswojona. Staje się częścią wspólnie przeżytej opowieści, początkiem jakiegoś ciągu dalszego, drogi do sukcesu, do pewności że w każdej trudnej sytuacji znajdzie się rozwiązanie. I tak właśnie jest. Bo dziś wszyscy – czy tego chcemy czy nie – w życiu nieustannie zderzamy się z sytuacjami, które wymagają od nas odwagi w myśleniu.
Rekomendacje
Seria uzyskała pozytywne opinie nauczycieli matematyki i nauczania początkowego, psychologów dziecięcych oraz ludzi biznesu, którzy w swojej pracy na co dzień wykorzystują umiejętności logicznego myślenia i matematykę.
Opinie Ambasadorów serii:
„Jestem ojcem dwóch córek w wieku 9 i 6 lat. Córki od razu sięgnęły do właściwych ich wiekowi serii Liczę sobie. W książeczkach jest wiele łamigłówek, których rozwiązywanie powoduje interakcję z rodzicami. Moim zdaniem takie serie to doskonały sposób na włączenie się rodziców w zajęcia domowe dzieci już na wczesnym etapie, np. przedszkolnym, czy wczesnoszkolnym, kiedy dzieci nie potrafią jeszcze dobrze czytać. Zadania logiczne zawarte w Liczę sobie są krótkie i dziecko może dość szybko odnaleźć rozwiązanie. Dzięki temu łatwiej jest dziecku budować pewność siebie i wiarę we własne siły. Nie wszystkie zadania mają tylko jedno rozwiązanie, a seria nie zawiera na końcu ściągawki z odpowiedziami. Nie ma więc u dziecka lęku, że błędnie zrobi zadanie. Można powiedzieć, że Liczę sobie jest to droga do ćwiczenia umysłu pod kątem zadań matematyczno-logicznych. Bo matematyka to umiejętność odkrywania śmiałych rozwiązań.”
Krzysztof Dresler, prezes zarządu ICRA sp. z o.o
„Matematyka uczy myślenia abstrakcyjnego, logicznego formułowania wniosków i budzi zainteresowanie technologią. A te wszystkie cechy są bardzo ważne w dzisiejszym świecie. W kontaktach z kobietami zakładającymi firmy widzę jak bardzo tak rozumiana matematyka jest im niezbędna. Bezwzględnie warto rozbudzać w dzieciach pasję do matematyki.”
Katarzyna Wierzbowska, Prezes Fundacji Przedsiębiorczych Kobiet
„W biznesie umiejętność myślenia, oparta o świadomość reguł, ale wychodząca ponad nie – jest kluczowa. Zdecydowanie trzeba dzieci uczyć samodzielnego szukania rozwiązań. Seria Liczę sobie to świetny początek na tej drodze. Gorąco polecam”
Maciej Witucki, przewodniczący Rady Nadzorczej Orange Polska
Opinie Ekspertów:
„Matematyki nie wolno uczyć przez tłumaczenie i wyjaśnianie. Postawą poznawania reguł i prawidłowości muszą być osobiste doświadczenia dziecka, jego aktywność i różnorodne działania w trakcie zabaw (bo to przecież najczęstszy rodzaj aktywności dziecka), ale i czynności związanych z ubieraniem się, toaletą, sprzątaniem itp. Dobieranie skarpetek w pary, oddzielanie różnego typu sztućców w odrębnych przegródkach, grupowanie zabawek w trakcie układania ich na półce to niezły trening czynności szeregowania, grupowania czy klasyfikowania.
Prezentowana seria Liczę sobie stwarza dziecku wiele okazji do wykonywania najróżniejszych działań, wspomagających odkrywanie reguł i kształtowanie pojęć. I co ważne: takiemu aktywnemu poznawaniu matematyki towarzyszą różnorodne emocje: zaciekawienie i niedowierzanie, radość i duma odczuwane w chwili znajdowania rozwiązania, ale i zniecierpliwienie i zwątpienie, a nawet złość w chwilach pojawiania się trudności. Często dziecko musi się nieźle skupić i skoncentrować, aby samodzielnie poradzić sobie z coraz to innymi wyzwaniami i trudnościami. Ale ten wysiłek jest chyba jeszcze ważniejszy, niż przyrost wiedzy i sprawności matematycznych, bo jest ćwiczeniem analizowania, porównywania, szeregowania, grupowania czy klasyfikowania – słowem wielu operacji umysłowych, potrzebnych nie tylko dla opanowania matematyki. Nie mniej ważne jest, że ten wysiłek jest nagradzany dumą i satysfakcją z osiągnięcia rozwiązania, kształtowaniem się przekonania, że można sobie poradzić z trudnościami, rosnącym zaufaniem i wiarą w siebie i swoje możliwości.
dr Aleksandra Piotrowska, psycholog dziecięcy
Cykl Liczę sobie to zbiór zabaw, zagadek i łamigłówek logicznych oraz zadań matematycznych, subtelnie wplecionych w kontekst realistyczny. Cykl ten łączy w sobie charakter edukacyjny i popularyzatorski. Kolejne poziomy cyklu stopniowo zapoznają młodego czytelnika z matematycznym światem, rozwijają pasję do matematyki, uczą odważnego i twórczego podejścia do logicznych i matematycznych problemów.
Treści matematyczne wplecione są zgrabnie w ciekawe, spójne opowiadania i ściśle wiążą się z przygodami opisywanych bohaterów. Chęć ustalenia konkretnych faktów związanych z opisywanymi postaciami, ich życiem, podróżami, przygodami, motywuje czytelnika do szukania odpowiedzi na stawiane pytania, co z reguły wiąże się z rozwiązywaniem kolejnych kształcących zadań.
Dodatkowym atutem poleceń występujących w cyklu Liczę sobie jest ich realizm sytuacyjny. Zdecydowana większość zadań nawiązuje do typowych sytuacji życiowych, z którymi każdy z nas niejednokrotnie się zetknął, bądź przynajmniej o nich słyszał. Świadomość, że sami możemy znaleźć się w podobnej sytuacji, z podobnymi dylematami, jest dodatkowym pozytywnym bodźcem do działania, do podejmowania nowych wyzwań, do rozwiązywania nowych problemów.
Cykl Liczę sobie przełamuje stereotypy. Pokazuje, że matematyki można uczyć się w sposób ciekawy i przyjemny, wskazuje bliskość matematyki z otaczającą nas rzeczywistością. Jest bardzo dobrym pomysłem na rozpoczęcie przygody z matematyką od najmłodszych lat oraz uzupełnieniem edukacji matematycznej w pierwszych latach w szkole.
Adam Makowski, wiceprezes Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki
Tytuły w serii:
Poziom 1: Wojciech Widłak Król Gromoryk i zagadkowy smok, Król Gromoryk i jajko na miękko; ilustracje Ewa Poklewska-Koziełło
Poziom 2: Zofia Stanecka Fredek i jeden do pary, Fredek i miara wszystkiego; ilustracje Marta Szudyga
Poziom 3: Rafał Witek Szczurki chwytają życie za ogon, Szczurki nie dają się wygryźć; ilustracje Daniel de Latour
