Czy opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w polskiej sprawie frankowej może dać nadzieję tysiącom Kredytobiorców posiadającym kredyty hipoteczne powiązane z kursem waluty obcej, na pomyślne rozstrzygnięcie ich sprawy w sądzie?
W dniu 14 maja 2019 r. Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wyraził korzystną opinię w polskiej sprawie dotyczącej kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty franka szwajcarskiego.
Rzecznik Generalny TSUE wyraził swój pogląd w oparciu o dotychczas wypracowane orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz wykładnię postanowień dyrektywy 93/13. Nie można zapominać, iż Trybunał orzekał już w tego rodzaju sprawach, które trafiały na jego biurko między innymi z Hiszpanii, Węgier czy Rumunii. Teraz przyszła pora na sprawę z Polski.
Zobacz także:
Opinia rzecznika rozwieje wszelkie wątpliwości?
– Niewątpliwie można stwierdzić, iż dzień 14.05.2019 r. dał Kredytobiorcom będącym w sporze z Bankami nie tylko nadzieję na korzystne rozstrzygnięcie ich spraw w sądach, ale również ogromną dawkę argumentów zamieszczoną w 16-stronnicowej opinii Rzecznika Generalnego TSUE. Oczywiście należy pamiętać, że opinia to jeszcze nie wyrok, jednakże mając na uwadze stanowisko i dorobek orzeczniczy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej można spodziewać się powielenia tez i argumentów zawartych w opinii w wyroku Trybunału w polskiej sprawie – mówi radca prawny Wojciech Bochenek z kancelarii Bochenek i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych sp.k. działającej w ramach Grupy Kapitałowej VOTUM.
Opinia Rzecznika Generalnego pozwoli rozwiać wiele wątpliwości z jakimi zmagały i zmagają się polskie sądy w praktyce, w szczególności możliwości uzupełnienia luki po usunięciu klauzuli waloryzacyjnej z treści umowy innym miernikiem wartości w oparciu o przepisy ogólne. W tym zakresie Rzecznik jest konsekwentny i wprost wskazuje, że zwykłą konsekwencją uznania klauzuli umownej za niedozwoloną jest bezskuteczność tego postanowienia umownego przy jednoczesnym pozostawieniu umowy w mocy w pozostałym zakresie (tak pkt. 49 opinii). Powyższa teza powoduje usunięcie z umowy klauzuli indeksacyjnej, co potocznie określa się mianem „odfrankowienia” umowy. Taki zabieg spowoduje, iż będziemy mieć do czynienia z umową w złotych polskich oprocentowaną stawką Libor + stała marża Banku.
Zastąpienie kursu waluty innym kursem jest sprzeczne
Przepisy określające zasady ogólne nie mogą być w ocenie Rzecznika Generalnego uznana za przepis dyspozytywny (pkt. 80 opinii), gdyż stwarzają miejsce na „twórczą interwencję”, dając sądowi podstawę do zastąpienia nieuczciwego kursu waluty obcej stosownej przez Bank innym miernikiem ustalonym przez sąd. Z dotychczasowego zebranego doświadczenia procesowego można stwierdzić, iż w ocenie sądu takim kursem może być kurs średni NBP.
– Oczywiście takie zastąpienie kursu Banku innym kursem stoi w sprzeczności ze skutkiem uznania nieuczciwego postanowienia umownego za niedozwolone w myśl przepisów dyrektywy 93/13 – mówi radca prawny Wojciech Bochenek z kancelarii Bochenek i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych sp.k.
Przeczytaj także:
Rzecznik Generalny w swojej opinii wskazał także, na jaki moment należy badać interes konsumenta przy orzekaniu skutku w zakresie uznania postanowienia umownego za bezskuteczne lub ewentualnie uznania całej umowy za nieważną. Z treści opinii wynika, że interes konsumenta powinien być badany w momencie, w którym sąd krajowy rozstrzyga spór w zakresie niedozwolonego postanowienia umownego (pkt. 63 opinii). Co więcej, Rzecznik potwierdził stanowisko niejednokrotnie wyrażane przez Trybunał, iż to konsument jest dysponentem swoich praw i sąd powinien brać pod uwagę wolę i interes konsumenta w zakresie skutku uznania postanowienia za niedozwolone.
Interes konsumenta ponad wszystko
Rzecznik zaznaczył jednocześnie, że to sąd ma ocenić czy umowa może, bez zapisów o klauzuli indeksacyjnej obowiązywać w dalszym zakresie, stawiające jednak wolę konsumenta nad wdrożeniem systemu ochrony, sprowadzającego się do zastąpienia nieuczciwego warunku umownego innym warunkiem umownym w celu utrzymania umowy w mocy (pkt. 68 opinii) – komentuje radca prawny Wojciech Bochenek z kancelarii Bochenek i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych sp.k.
Istotną kwestią wskazaną przez Rzecznika Generalnego jest również określenie możliwości związania konsumenta nieuczciwym postanowieniem umowy, podyktowane jego wyraźną wolą. Rzecznik nawiązując do art. 6 dyrektywy 93/13 wskazał, że konsument nie będzie związany nieuczciwym zapisem umowy chyba, że należycie poinformowany o skutkach i konsekwencjach takiego zapisu, wyrazi dobrowolną i swobodną wolę związania takim postanowieniem (pkt. 86 opinii). Jednakże warunek należytego poinformowania konsumenta o ewentualnych konsekwencjach płynących z dalszego obowiązywania takim zapisem umownym jest w tym wypadku kluczowe do tego, aby mógł on świadomie wyrazić swoją wolę.
Abuzywność umów kredytowych podstawą do odzyskania należności
Można powiedzieć, iż powyższe tezy Rzecznika w przedmiocie sanowania nieuczciwych postanowień umownych znalazły się w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 20.06.2018 r. w sprawie o sygn. III CZP 29/17, gdzie Sąd Najwyższy również wskazał, iż nie może dojść do akceptacji nieuczciwego postanowienia umownego poprzez jednostronną czynność prawną dokonaną na podstawie art. 3841 kodeksu cywilnego lub umowy/aneksu, na którego istotną treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. Co więcej, Sąd Najwyższy czerpiąc z dorobku Trybunału wskazał, że wyrażenie zgody przez Konsumenta, musi być jednoznaczne, wyraźnie i stanowczo ukierunkowane na uzdrowienie nieuczciwego zapisu umownego.
Zobacz także:
Argumenty zawarte w opinii Rzecznika Generalnego napawają optymizmem nie tylko Konsumentów, którzy już skierowali swoje sprawy na drogę postępowania sądowego, ale również osoby, które w najbliższym czasie rozważały podjęcie stosownych kroków prawnych. Można przypuszczać, że jeżeli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podzieli argumenty i tezy wyrażone w opinii Rzecznika Generalnego z dnia 14.05.2019 r. i wyda korzystny wyrok, wówczas kredytobiorcy będę mieli potężny oręż w walce z Bankami, który może spowodować znaczny wzrost spraw frankowych w sądach.
Pomoc prawną w zakresie odzyskiwania nadpłaconych rat znaleźć można tutaj:
https://www.dlafrankowiczow.pl/ lub
https://votum-sa.pl/oferta/mam-kredyt-we-frankach/
