Kolejna fala pandemii spowalnia rozwój gospodarczy Chin. Jak wygląda bieżący stan chińskiej gospodarki w świetle obecnej sytuacji geopolitycznej i trwającego konfliktu zbrojnego w Ukrainie? Podczas tegorocznego Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych w Pekinie, premier Li Keqiang powiedział, że otoczenie staje się coraz bardziej niepewne, dlatego tak ważne jest postawienie na pierwszym miejscu stabilności gospodarczej Chin.
Najnowsza edycja raportu CEIC „China Economy in a Snapshot” zawiera dane za 2021 i pierwszy kwartał 2022 roku. Eksperci i analitycy z ISI Emerging Markets Group przedstawiają sytuację makroekonomiczną Chin. Ponadto zwracają uwagę na najważniejsze trendy oraz prognozy.
Rozwój gospodarczy Chin – trudniej będzie osiągnąć wzrost gospodarczy
Według danych Narodowego Biura Statystycznego, PKB Chin wzrosło o 4,8% w pierwszym kwartale 2022 r. Dla porównania w czwartym kwartale 2021 r. wzrost wyniósł 4%. Plan przedstawiony przez premiera kraju zakłada 5,5% wzrost w 2022 roku, ale w obliczu ograniczeń związanych z pandemią COVID-19, które obowiązują w prawie 45 miastach, odpowiadających za około 40% krajowego PKB, perspektywa ta znacząco się pogorszyła.
Podczas tegorocznego Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych w Pekinie, premier Li Keqiang powiedział, że otoczenie staje się coraz bardziej niepewne. Dlatego tak ważne jest postawienie na pierwszym miejscu stabilności gospodarczej Chin. Ponadto władze chcą osiągnąć deficyt budżetowy na poziomie około 2,8% PKB (w 2021 r. wyniósł on 3,2%). W poprzednim roku realny wzrost chińskiego PKB wzrósł 8,1%, znacząco przekraczając cel rządu wynoszący ponad 6%. Tak dobry wynik był skutkiem niskiej bazy statystycznej z 2020 roku i silnego eksportu gospodarek dotkniętych koronawirusem. Dlatego cel 5,5%, pomimo że mniejszy, może być znacznie trudniejszy do osiągnięcia.
Gorsze otwarcie 2022 roku
Ogniska koronawirusa w niektórych prowincjach i ważnych miastach, takich jak Szanghaj i Shenzhen, oraz możliwość kolejnych blokad w związku z przyszłymi zachorowaniami, mogą dodatkowo utrudnić ożywienie sprzedaży detalicznej w Chinach. Jej poziom wzrósł o 6,7% rok do roku w pierwszych dwóch miesiącach 2022 (do 7,44 biliona juanów – około 1,17 biliona dolarów). Co oznacza spadek z rekordowego poziomu 33,9% odnotowanego w pierwszych trzech miesiącach 2021. W podziale na rodzaje produktów, sprzedaż samochodów, stanowiąca 28% całkowitej sprzedaży detalicznej w pierwszych dwóch miesiącach 2022 roku wzrosła o 6,9%. Co oznacza spadek z rekordowego poziomu 82,3% w pierwszych dwóch miesiącach 2021 roku. Sprzedaż detaliczna towarów w Internecie wzrosła o 12,3% w pierwszych dwóch miesiącach 2022. Tempo wzrostu w tym sektorze było szybsze niż dla całej sprzedaży detalicznej. Ta tendencja może nadal się utrzymywać, ponieważ mieszkańcy zamkniętych obszarów robią zakupy online, nie mogąc opuszczać domu.
W kwietniu Ministerstwo Przemysłu i Technologii Informacyjnych w Chinach zadeklarowało pomoc firmom technologicznym, motoryzacyjnym i medycznym we wznowieniu działalności w Szanghaju. Dyrektor Huawei Richard Yu powiedział natomiast, że jeżeli miasto nie zniesie ograniczeń związanych z pandemią, to łańcuchy dostaw zostaną przerwane. Zarażenia w Chinach utrzymują się obecnie na poziomie kilkunastu tysięcy na dobę. A większa część mieszkańców wciąż musi przebywać w domach.
Państwo Środka może wykorzystać osłabienie pozycji Rosji
Od 2010 roku Chiny, zaraz po Stanach Zjednoczonych, posiadają drugą co do wielkości gospodarkę światową. Państwo Środka jest potęgą przemysłową i jednym z najzasobniejszych w surowce krajów świata. Pomimo tego, wzrost handlu zagranicznego był wolniejszy w pierwszym kwartale 2022 roku niż w ostatnich trzech miesiącach 2021 r. Eksport wzrósł o 24,1% w styczniu i 6,2% w lutym 2022. Wzrost importu towarów spowolnił do 10,4% w lutym 2022 z 19,8% w styczniu i 19,5% w grudniu 2021. Wartość eksportu wyniosła 217,4 miliardów dolarów w lutym, podczas gdy import wyniósł 186,8 miliardów dolarów.
Stany Zjednoczone są nadal najważniejszym partnerem handlowym Chin. Eksport do USA rósł w ujęciu rocznym, o 16,9% do 51,7 miliardów dolarów w styczniu 2022 roku. I o 9,7% do 39,8 miliardów dolarów w lutym tego roku. Kraj Środka eksportuje również wiele dóbr i towarów do Hongkongu (Specjalnego Regionu Administracyjnego) i Japonii. Z kolei najwięcej importu pochodziło z Tajwanu. W lutym 2022, Chiny sprowadziły z tego kraju towary o łącznej wartości 17,1 miliardów dolarów. A w styczniu – 23 miliardów dolarów, co oznacza wzrost o 21,8% w styczniu i 17,1% w lutym.
Rozwój gospodarczy Chin a relacje z Rosją
Mówiąc o chińskich relacjach na rynku zagranicznym, nie należy zapominać o Rosji. Powiązania gospodarcze pomiędzy tymi dwoma krajami są bardzo silne. Państwo Środka jest potęgą przemysłową i jednym z najzasobniejszych w surowce krajów świata, a Rosja największym światowym eksporterem energii. Choć Chiny nadal jednoznacznie nie potępiły rozpoczęcia wojny w Ukrainie i skrytykowały zachodnie sankcje, konsekwentnie realizują swoje cele kosztem Rosji. Władze starają się chronić krajowy biznes i radzą dużym firmom, takim jak Xiaomi, by były ostrożne ze swoimi inwestycjami.
Ponadto, Pekin odmówił pomocy wojskowej Moskwie i zablokował Rosji możliwość korzystania ze swoich systemów bankowych. Państwowa Sinopec Group zawiesiła rozmowy o dużej inwestycji petrochemicznej i o sprzedaży gazu w Rosji. Zdaniem ekspertów CEIC, Chiny mogą chcieć wykorzystać straty jakie ponosi Rosja w związku z wojną w Ukrainie i utratę zaufania do rządu w Moskwie. Niewykluczone jest, że wymuszą podpisanie kontraktów dotyczących złóż energetycznych we Wschodniej Syberii. Kraj rządzony przez Władimira Putina może przestać być traktowany jako sojusznik, a stać się w dużym stopniu zależny od Chin.
