Gospodarka wodorowa w Polsce raczkuje. Polska dopiero rozpoczyna budowę gospodarki wodorowej. Z badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, że 67 proc. ekspertów z tego obszaru za jedną z barier w jej rozwoju uważa aktualne przepisy prawne.
Trzy czwarte ekspertów źle ocenia też nasz potencjał infrastruktury i zasobów do jej rozbudowy. Rozwiązaniem jest szybkie wdrożenie strategii wodorowej, która uregulowałaby funkcjonowanie interesariuszy i wprowadziła ułatwiające mechanizmy prawno-rynkowe. To wnioski płynące z raportu PIE „Gospodarka wodorowa w Polsce. Obserwacje na podstawie ram badawczych Technologicznego Systemu Innowacji”.
Zwiększenie roli wodoru w różnych gałęziach gospodarki może przyczynić się do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Ponadto do zmniejszenia uzależnienia od importu paliw kopalnych. Głównymi zaletami wodoru jako paliwa jest potencjalnie zerowa emisja gazów cieplarnianych, a także niewyczerpane zasoby i szerokie zastosowanie.
Potencjał gospodarki wodorowej w Polsce
Polska na tle krajów wysoko rozwiniętych posiada stosunkowo niewielki potencjał technologiczny w obszarze niskoemisyjnej gospodarki wodorowej. Wskazuje na to niewielka liczba wyspecjalizowanych firm, jak i dane dotyczące dedykowanych wydatków na badania i rozwój. Eksperci biorący udział w badaniu Polskiego Instytutu Ekonomicznego wskazują, że największym problemem dla rozwoju systemu innowacji w obszarze wodoru jest niska dojrzałość rynku. Przede wszystkim brak wystarczających przepisów prawnych oraz instrumentów wsparcia. Ponadto niedostateczne ukierunkowanie poszukiwań (głównie niejasne cele i procedury ich ustalania).
Głównymi uczestnikami systemu innowacji w Polsce są administracja rządowa, spółki Skarbu Państwa oraz organizacje wspierające, finansowane z kapitału państwowego. Gospodarka wodorowa powstaje w oparciu o podejście odgórne (top-down), polegające na inicjowaniu i realizacji polityki publicznej na szczeblu centralnym. Zaletami tego podejścia może być lepsza synergia pomiędzy działaniami głównych uczestników systemu. Ponadto zapewnienie większej dźwigni finansowej na realizację projektów wodorowych dzięki skumulowaniu kapitału. Wadami takiego podejścia są duży nacisk niektórych uczestników systemu na utrzymanie aktywów nieperspektywicznych (opartych na paliwach kopalnych). Także asymetria informacji między spółkami Skarbu Państwa a firmami prywatnymi.
Rekomendacje na przyszłość
Wyniki analizy strukturalnej i funkcjonalnej oraz doświadczenia zagraniczne wskazują, że szybkie przyjęcie polskiej strategii wodorowej może wspomóc rozwój polskiej gospodarki wodorowej. Umożliwiłoby to skoordynowanie działań interesariuszy gospodarki wodorowej i zapewniłoby stabilne warunki do inwestycji.
Z badania PIE wynika ponadto, że zalecane jest wypracowanie właściwych mechanizmów wsparcia rynkowego gospodarki wodorowej. Takich jak kontrakty różnicowe, FIT (Feed-In Tariff), FIP (Feed-In Premium) czy feebate oraz wykluczenie lub ograniczenie wsparcia publicznego dla projektów bazujących wyłącznie na produkcji „szarego” („brązowego”) wodoru. Dzięki temu możliwe byłoby obniżenie kosztów interwencji publicznej niezbędnej do osiągnięcia przez technologie wodorowe (rozwijane z udziałem polskich firm) dojrzałości rynkowej oraz uniknięcie ryzyka efektu zamknięcia w technologiach wysokoemisyjnych.
Źródło: PIE
