Każdy, kto choć pobieżnie interesuje się problemem hipotek frankowych wie, że poprzedni rok należał do frankowiczów. Być może zabrakło jednego, przełomowego wydarzenia na miarę wyroku TSUE z października 2019 r. Za to miało miejsce co najmniej kilka mniejszych, o których równie głośno było w mediach tradycyjnych i społecznościowych. Najważniejsze jednak, że kolejne doniesienia potwierdzały prawa konsumentów do kwestionowania zapisów w swoich umowach. A co dokładnie działo się w 2020 r.? I jakie perspektywy dla frankowiczów niesie nowy rok? O tym wszystkim rozmawiamy z Kacprem Jankowskim, Prezesem Votum Robin Lawyers SA.
BiznesTuba.pl – Na poczatek pytanie o 2020 rok. Jak można go podsumować?
Kacper Jankowski – Bez wątpienia poprzedni rok został zdominowany przez pandemię koronawirusa. Na przestrzeni ostatnich lat żadne inne zjawisko nie wpłynęłoby tak znacząco na sytuacje społeczno-gospodarczą na świecie, jak COVID-19. Dlatego jasne było, że wirus odciśnie również swoje piętno w sprawach kredytów frankowych. Ale poza tym, że rozprawy zaplanowane w okresie marzec-maj 2020 r. zostały odwołane i przeniesione na kolejne miesiące, to sądy w miarę możliwości pracowały normalnie. I widać to zarówno po statystykach ilości spraw sądowych, które wg różnych doniesień przekroczyły już liczbę 35 tys. Jak również po liczbie zapadłych orzeczeń, która niemal przekroczyła 1 tys. wyroków , z czego w ponad 92% spraw górą byli frankowicze. Te dane jasno obrazują, że w ubiegłym roku frankowicze wzięli sprawy w swoje ręce i ruszyli do sądów.
BiznesTuba.pl – Jakie zatem są przewidywania na najbliższy rok
Kacper Jankowski – Statystyki zapadłych orzeczeń w sprawach frankowych w 2020 r. przemawiają zdecydowanie na korzyść frankowiczów. Z drugiej strony cały czas mamy do czynienia z negatywnymi perspektywami dla franka szwajcarskiego. Nie bez znaczenie pozostaje również rosnąca świadomość wśród konsumentów, którzy dzięki licznym publikacjom ekspertów i zaangażowaniu Rzecznika Finansowego i Prezesa UOKiK, poszerzają swoją wiedzę o przysługujących im prawach. Dlatego w 2021 r. spodziewamy się dalszego wzrostu liczby nowych klientów zainteresowanych uregulowaniem swojej sytuacji prawnej i finansowej z bankiem . Nic nie wskazuje na to, żeby zmieniły się również tendencje w orzecznictwie. Tak kształtująca się linia orzecznicza odpowiadani stanowisku prezentowanemu przez TSUE oraz w ostatnich wyrokach również Sądu Najwyższego. Dlatego zakładamy jeszcze większą aktywność sądów na tym polu. A co za tym idzie przed nami kolejne rekordy korzystnych wyroków na kanwie spektakularnej ilości pozwów złożonych do sądów w ubiegłym roku, a także w latach poprzednich.
BiznesTuba.pl – Czy w tym roku możemy się spodziewać dalszego przełomu w orzecznictwie?
Kacper Jankowski – Przede wszystkim warto podkreślić, że taki przełom już nastąpił 3 października 2019 r. Począwszy od IV kwartału 2019 r. obserwujemy stale rosnącą ilość wygranych frankowiczów w sądach, na co niewątpliwie wpłynął wyrok TSUE. Można stwierdzić, że od momentu jego publikacji sądy jednoznacznie podchodzą do kwestii oceny postanowień określających mechanizm przeliczeniowy, uznając go za nieuczciwy. I trudno spodziewać się, żeby ten trend nagle się odwrócił.
Natomiast analizując wydarzenia zaplanowane na najbliższe tygodnie, warto wspomnieć o uchwale Sądu Najwyższego (sygn. akt III CZP 11/20). SN powinien rozstrzygnąć, czy w przypadku uznania umowy kredytu za nieważną , kredytobiorca może domagać się od banku zwrotu wpłaconych rat, w sytuacji gdy nie spłacił jeszcze całego kapitału kredytu? Innymi słowy, która teoria powinna mieć zastosowanie w przypadku stwierdzenia nieważności umowy kredytowej: teoria dwóch kondykcji, czy teoria salda. Rozprawa odbędzie się 16 lutego 2021 r. Warto również wspomnieć o pomyśle powołania specjalnego wydziału frankowego w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Jednak to cały czas kwestia wymagająca doprecyzowania. I więcej szczegółów poznamy dopiero na wiosnę 2021 r .
Prawdopodobnie bieżący rok przyniesie nam również kolejne odpowiedzi z TSUE na pytania prejudycjalne w zakresie spraw frankowych zadane przez polskie sądy. Istnieje również szansa, że być może Sąd Najwyższy podejmie pewne kroki zmierzające do wydania uchwały, która z pewnością wpłynęła na ujednolicenie orzecznictwa. Ale o tym przekonamy się w ciągu najbliższych miesięcy.
BiznesTuba.pl – Co można dziś powiedzieć o propozycjach ugód KNF
Kacper Jankowski – Przyznam, że z zaciekawieniem, ale też pewnym niedowierzaniem przyjąłem propozycję ugód zaprezentowaną przez Szefa KNF. Bowiem bazując na kilkuletnim doświadczeniu w reprezentowaniu frankowiczów wiemy już, że od propozycji do realizacji jest daleka droga. A aktualnie obsługujemy ponad 18 tys. frankowiczów, także wiemy, o czym mówimy . Wcześniej niektóre banki deklarowały publicznie chęć zawierania ugód w sprawach frankowych. Niemniej jednak dotychczas nie odnotowaliśmy tego rodzaju propozycji odnoszących się do klauzul indeksacyjnych/waloryzacyjnych w żadnej z prowadzonych spraw i to na różnych etapach postępowania.
Ponadto od przedstawionej propozycji Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego minął już ponad miesiąc i nic się w tym zakresie nie zadziało. Usłyszeliśmy tylko tradycyjne „za, a nawet przeciw” ze strony sektora bankowego, ale poza tym ponownie na deklaracjach się skończyło. Dlatego dalej robimy swoje i kierujemy kolejne powództwa do sądów w imieniu naszych Klientów. Oczywiście każdą propozycję polubownego rozwiązania sporu należy pochwalić i rozważyć, pod warunkiem, że uwzględnia interes prawny i ekonomiczny obu stron.
Druga część wywiadu z Kacprem Jankowskim, Prezesem Votum Robin Lawyers SA. już w najbliższych dniach a w niej m.in. o tym komu może służyć porozumienie? Kto na nim zyska kto może stracić?
