Od lat coaching jest jedną z głównych form wsparcia w organizacjach, nie tylko osób indywidualnych, lecz także zespołów. Choć pozornie może się wydawać prosty w realizacji, jednak w zależności od tego, czego potrzebuje zespół w danym momencie i określonym kontekście, jego przeprowadzenie wcale nie musi już takie być. O czym należy pamiętać, planując sesje team coachingu?
W teorii i praktyce zarządzania istnieje wiele koncepcji pracy zespołowej, dysfunkcji i koniecznych elementów do budowania skutecznych zespołów (Lencioni, Clutterback i inni). Patrząc na ten temat systemowo, warto zwrócić uwagę na cztery procesy rozwoju systemów (zespołu) i osiem aspektów funkcjonowania harmonijnych zespołów.
Cztery procesy rozwoju systemu, w tym wypadku zespołu, to:
- adaptacja poprzez wzrost kompetencji,
- transformacja poprzez rozszerzenie świadomości,
- transmutacja wynikająca ze wzmocnienia energii do działania,
- celebracja pozwalająca na budowanie dobrostanu.
Każdy z tych procesów rządzi się swoimi prawami i już sam w sobie może być przedmiotem interwencji coachingowej w zespole. Kiedy jednak dodamy do tego osiem aspektów funkcjonowania harmonijnych zespołów, możemy zbudować efektywny i pomocny zespołom proces coachingowy. Aspekty te zostały przedstawione na rysunku poniżej.
Zakłócenia w zespole
Większość procesów coachingów zespołowych jest realizowana z uwagi na zgłaszane zakłócenia w zespole. W wielkim uproszczeniu i bardzo ogólnie można powiedzieć, że zakłócenie może przejawić się poprzez specyficzny i charakterystyczny dla etapu sposób myślenia w zespole lub o zespole. Będzie on precyzyjną wskazówką, nad czym trzeba z zespołem pracować. Przy wystąpieniu zakłócenia:
- na etapie adaptacji będzie pojawiać się opinia, że zespół jest bez wartości, nie przynosi odpowiednich wyników, nie potrafi współdziałać;
- na etapie transformacji, że jest bez nadziei na lepsze funkcjonowanie, przejęcie odpowiedzialności, dzielenie się wiedzą, głównie z uwagi na nagromadzone emocje, długotrwałe konflikty;
- na etapie transmutacji, że jest bez znaczenia, ponieważ nie wnosi wartości dodanej, nie zaraża pasją, nie jest przykładem dla innych zespołów;
- na etapie celebracji, że nie jest pomocny, bo nie wnosi innowacji do systemu organizacji, nie działa na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Wiele procesów dotyczy także przeprowadzenia zespołu na inny etap współpracy bądź ułożenia jej od początku, np. gdy pojawia się nowy menedżer lub nastąpiła fuzja.
Etapy team coachingu
Bez względu na to, czego dotyczy praca z zespołem, proces team coachingu ma swoje konkretne etapy:
Badanie stanu rzeczywistego
To etap, w którym poznajemy zespół, jego problemy, ustalamy, skąd startujemy. Przydatne tu mogą być badania klimatu zespołu.
Uzgodnienie celu, praca z celami
Ten etap ma dwa wymiary:
- pierwszy to cele na coaching dla zespołu, czyli z czym konkretnie będziemy pracować, nad którymi aspektami harmonijnych zespołów;
- drugi to cele biznesowe, nad którymi zespół potrzebuje pracować, ich doprecyzowanie i zbadanie.
Na tym etapie pracę mogą usprawnić narzędzia do badania celów, np. Synergia™ Advisio.
Praca z wartościami
Na tym etapie poznajemy dyskurs zespołu i dyskursy poszczególnych osób oraz wartości stojące za poszczególnymi celami biznesowymi. Tutaj również można korzystać z narzędzi badających dyskurs zespołu lub/i poszczególnych osób, np. Values-Energy©, ValuesQ©, Mindsonar®.
Praca z zasobami
Zasoby rozumiemy tu jako kompetencje zespołu oraz wszystkie systemowe elementy pomocne w realizacji celów (systemy np. motywacji, procedury, narzędzia pracy).
Planowanie działania
Ten etap składa się z czterech kroków:
- kreowanie,
- planowanie,
- analiza ryzyk,
- weryfikacja systemowa.
