Do końca 2013 r. OFE były stabilnym, długoterminowym inwestorem, dostarczającym do polskiej gospodarki kapitał. Radykalne zmiany, jakie wprowadziła ustawa z 6 grudnia 2013 zredukowały w pierwszej kolejności aktywa OFE o ponad połowę. Ustawa wprowadziła też mechanizm stopniowego przekazywania aktywów członków OFE do ZUS na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, tzw. suwak.
W listopadzie OFE przekazały do ZUS z tytułu „suwaka” 3,3 mld zł. Szacujemy, że w 2015 roku kwota ta wzrośnie o ponad miliard zł – mówi Małgorzata Rusewicz, Prezes Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych. To oznacza, że w następnym roku OFE będą musiały przekazać do ZUS w ramach „suwaka” 4,4 mld zł. Jednocześnie nasze szacunki pokazują, że w tym samym czasie do OFE wpłynie około 3,2 mld zł ze składek osób, które zdecydowały się pozostać w funduszach emerytalnych. Tym samym mechanizm „suwaka” będzie corocznie powodował uszczuplanie istniejących już aktywów OFE, co zmniejszy potencjalne zyski członków OFE. Fundusze nawet w tak trudnym dla siebie okresie jak rok 2014 efektywnie powiększały kapitał ubezpieczonych. Wg danych KNF w ciągu trzech kwartałów zarobiły dla nich ponad 6,8 mld zł, a stopa zwrotu z ostatnich trzech lat wyniosła prawie 32 proc. „Suwak” ograniczy również dotychczasowy strumień oszczędności kierowanych do gospodarki.
Według obliczeń Piotra Lewandowskiego „suwak” spowoduje redukcję aktywów OFE o około 48-50 mld zł. do roku 2020[1]. Z przeprowadzonej analizy wynika, że dla roczników przechodzących na emeryturę w latach 2014 – 2050 bilans zysków i strat wynikających z przeniesienia ich kapitału z OFE do ZUS będzie niekorzystny.
To pokazuje wyraźną potrzebę budowania nowych sposobów pozyskiwania oszczędności na cele emerytalne w ramach III filara. I konieczność poważniejszych zmian zasad funkcjonowania dobrowolnych funduszy emerytalnych, tak aby stały się one bardziej dostępne również dla osób o niższych zarobkach. Politycy powinni też ponownie rozważyć celowość stosowania „suwaka”.
[1] Piotr Lewandowski: Przenoszenie aktywów ubezpieczonych z OFE do ZUS na 10 lat przed emeryturą-analiza potencjalnych skutków, 29 lipca 2013.
