Najbardziej zadłużonym lokatorem w Polsce jest emerytka, 66-letnia mieszkanka województwa zachodniopomorskiego, która jest zadłużona w spółdzielni na ponad 300 tys. zł. Koszty eksploatacji rosną, a utrzymanie mieszkania jest coraz droższe, zwłaszcza dla emerytów, którzy mają jedne z najniższych świadczeń w Europie. Czy na mieszkaniu da się zarobić?
Z danych Krajowego Rejestru Długów wynika, że zaległości Polaków z tytułu czynszu i opłat związanych z utrzymaniem mieszkania wciąż rosną. Polacy są winni spółdzielniom mieszkaniowym ponad 400 milionów złotych. Jak wykorzystać kapitał zamrożony w mieszkaniu? Czy warto wynajmować pokój studentom lub zamienić lokum na mniejsze? Jakie profity może dziś przynieść sprzedaż mieszkania i na co zwrócić uwagę decydując się na hipotekę odwróconą?
Wynajem pokoju
Wynajęcie pokoju to kilkaset złotych dodatkowego i regularnego wpływu do domowego budżetu. Okazuje się, że w przypadku polskiego emeryta to bardzo dużo. Z badania przeprowadzonego na zlecenie Funduszu Hipotecznego DOM przez Starcom/ARC Rynek i Opinia wynika, że najwięcej, bo aż 41 proc. seniorów, by czuć się bezpiecznie, chciałoby zwiększyć swój miesięczny budżet o 500 zł. Taki regularny zastrzyk gotówki można otrzymać właśnie z wynajmu. Decydując się na to, trzeba pamiętać o kilku kwestiach. Od potencjalnego lokatora dobrze jest pobrać kaucję, która zabezpieczy nas w sytuacji ewentualnych zniszczeń. Przede wszystkim jednak trzeba podpisać umowę najmu i rozliczyć się z fiskusem. W przypadku seniora wynajmującego pokój, najkorzystniejszym sposobem rozliczenia podatku będzie ryczałt. Jeśli się na niego zdecydujemy, musimy pamiętać o złożeniu pisemnego oświadczenia o wyborze tej formy opodatkowania naczelnikowi naszego urzędu skarbowego nie później niż 20 stycznia albo 20 dnia miesiąca następującego po tym, w którym osiągnęliśmy pierwszy przychód z najmu, albo do końca roku, gdy pierwszy przychód był w grudniu. Wzory umów najmu, a także zawiłości związane z kwestiami podatkowymi warto skonsultować z prawnikiem. Bezpłatnych konsultacji prawnych udziela wiele instytucji. Warto znaleźć taką w swoim mieście.
Sprzedaż nieruchomości
Jeśli jesteśmy właścicielami drogiego i dużego domu, możemy go sprzedać i kupić np. tańsze i mniejsze mieszkanie. Uzyskaną tym sposobem nadwyżkę można umieścić na lokacie. Dla przykładu – sprzedając mieszkanie w Gdańsku za 360 000 zł i kupując w to miejsce 35-metrowe lokum za 210 000 zł, uzyskamy różnicę wynoszącą 150 000 zł. Od tego musimy oczywiście odprowadzić podatek od wzbogacenia się i ponieść koszt ewentualnego remontu nowego mieszkania. Plusem takiego rozwiązania jest uzyskanie sporego zastrzyku gotówki i dodatkowych środków pieniężnych. Pozostajemy też nadal właścicielami nieruchomości – tyle że mniejszej – którą możemy w przyszłości sprzedać lub przekazać spadkobiercom. Takie rozwiązanie doradzi emerytowi większość doradców finansowych. Ale co jeśli senior jest przywiązany do swojego domu i nie chce się przeprowadzić? Albo posiada nieruchomość poniżej 45 metrów kwadratowych i zamiana na mniejsze nie jest możliwa?
Renta dożywotnia
„Starych drzew się nie przesadza” – to przysłowie dotyczy wielu seniorów, którzy niejednokrotnie są sceptyczni i niechętni do przeprowadzki oraz zmiany miejsca zamieszkania. Jeśli do tego nie mają albo nie chcą swojego mieszkania zostawiać spadkobiercom, to dobrym rozwiązaniem może być hipoteka odwrócona. Jest to usługa, która polega na uwolnieniu kapitału zamrożonego w nieruchomości skierowana do osób starszych, zazwyczaj po 65 roku życia, które są właścicielami mieszkania lub domu. W zamian za przekazanie prawa własności do nieruchomości, senior otrzymuje comiesięczne świadczenia pieniężne na przykład w wysokości kilkuset złotych, przy czym ma zagwarantowane dożywotnie korzystanie ze swojego mieszkania lub domu.
– Średnia wartość wypłacanej renty dożywotniej wynosi u nas 600 zł netto, a nowym klientom wypłacane jest również jednorazowo przy podpisaniu umowy 2 tys. zł. Istnieje też możliwość indywidualnego dopasowania i negocjowania wysokości świadczeń – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM. – Hipoteka odwrócona jest także sposobem wyjścia z długów. Niejednokrotnie zdarza się, że przy podpisaniu umowy, bierzemy na siebie uregulowanie zaległych opłat i innych zobowiązań seniora wobec spółdzielni czy wspólnoty mieszkaniowej – dodaje Robert Majkowski.
Niedawno weszła ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym umożliwiającym bankom oferowanie produktu. Na razie żaden z nich nie zdecydował się na to rozwiązanie. W Polsce istnieje także renta dożywotnia, czyli rozwiązanie oferowane przez fundusze hipoteczne. Najstarszy z nich funkcjonuje na polskim rynku od 7 lat i jest notowany na GPW.
