Zezwolenie dla cudzoziemca. Zmiany w zakresie zatrudniania obcokrajowców w 2022 roku. Zatrudnianie cudzoziemców od 29 stycznia tego roku ma być prostsze, mniej formalistyczne oraz łatwiejsze dla pracodawców. To za sprawą ustawy z 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza liczne zmiany w zakresie procedury zatrudnienia cudzoziemców. Przewidziano pewne usprawnienia, które mają odformalizować procedury związane z ubieganiem się o poszczególne zezwolenia. Najważniejsze zmiany w przepisach dotyczą zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Jak to będzie wyglądało w praktyce?
Autor publikacji: dr Paulina Sołtys/Of counsel w Kancelarii Aliant® Krzyżowska, specjalistka z zakresu prawa pracy, szkoleniowiec, trener z zakresu prawa pracy oraz zatrudniania cudzoziemców.
Cudzoziemiec, który ubiega się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, nie będzie już musiał mieć źródła stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu. Nie będzie również wymagane zapewnienie miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W zakresie wynagrodzenia cudzoziemca dotychczas obowiązywała zasada, zgodnie z którą jego wynagrodzenie nie mogło być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Po zmianach wynagrodzenie nie będzie mogło być niższe niż minimalne – niezależnie od wymiaru czasu pracy i rodzaju stosunku prawnego stanowiącego podstawę wykonywania przez niego pracy. Ponadto zmiany w zakresie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę precyzują, że uzyskanie nowego zezwolenia nie będzie konieczne w przypadku zmiany nazwy stanowiska, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę, przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków oraz zwiększeniu wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia.
Pewne ułatwienie przewidziano w procedurze uzyskiwania zezwolenia na pobyt i pracę, gdyż zgodnie z nowym art. 117b ustawy o cudzoziemcach wskazano podstawę prawną do tego, aby wojewoda w pierwszej kolejności załatwiał sprawy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, w których podmiotem powierzającym wykonywanie pracy będzie przedsiębiorca prowadzący działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej, który zostanie objęty wykazem ustalanym w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Oczywiście konieczne w celu zastosowania tego przepisu będzie wydanie odrębnego rozporządzenia, które ustali wykaz, jaki miałby być stosowany w praktyce.
Zezwolenie w celu połączenia się z rodziną
Zmiany w tym zakresie polegają głównie na do-stosowaniu prawa polskiego do przepisów dyrektywy Rady 2003/86/WE z 22 września 2003 r. w sprawie prawa do łączenia rodzin (Dz.U. UE L.2003.251.12 z 3 października 2003 r.). W związku z tym wprowadzono następujące zmiany:
- Na podstawie art. 159 ust. 3a ustawy o cudzoziemcach ocena, czy członek rodziny mający dołączyć do cudzoziemca zamieszkującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest małoletni, będzie dokonana według stanu na dzień złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, a nie – jak dotąd – według stanu z dnia wydania decyzji w sprawie.
- Wskutek nowej treści przepisu art. 159 ust. 4 ustawy o cudzoziemcach członkiem rodziny uprawnionym do uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy będzie nie tylko wstępny w linii prostej lub osoba pełnoletnia odpowiedzialna za małoletniego zgodnie z obowiązującym prawem w Rzeczypospolitej Polskiej, gdy aktualnie uchodźca lub beneficjent ochrony uzupełniającej (do którego członek rodziny ma dołączyć) jest małoletni. Uprawnienie do uzyskania zezwolenia będzie również przysługiwało w sytuacji, gdy uchodźca lub beneficjent ochrony uzupełniającej w dniu złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej był osobą małoletnią bez opieki albo następnie został pozostawiony bez opieki, zaś wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną został złożony przed upływem 6 miesięcy od dnia uzyskania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej.
Zezwolenie na pracę wymagających wysokich kwalifikacji
Artykuł 127 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach reguluje jeden z wymogów udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji dotyczącym wysokości wynagrodzenia, jakie cudzoziemiec powinien otrzymywać. W 2021 r. nie mogło być ono niższe niż równowartość 150 proc. kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzają-cym zawarcie umowy między cudzoziemcem a podmiotem powierzającym wykonywanie pracy, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Zawarcie umowy z cudzoziemcem (jak w przy-kładzie 1) nastąpiłoby w 2022 r., więc odnosząc wysokość wynagrodzenia, należało wziąć pod uwagę przeciętne wynagrodzenie z roku 2021, tj. 6022,49 zł. Wartość 150 proc. to kwota 9033,74 zł. Pracodawca nie zapewnił takiego wy-nagrodzenia, dlatego została wydana decyzja odmowna. Biorąc pod uwagę, że postępowanie zostało wszczęte przed zmianami i zostało zakończone również przed wejściem zmian w życie, obowiązują dotychczasowe regulacje.
Zmiany w zakresie terminów i kontrola
Na skutek zmian wydłużono również terminy rozpatrywania poszczególnych spraw przez wojewodów. W kwestii postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy (oraz postępowania w sprawie zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę) termin dla wojewody na załatwienie sprawy będzie wynosił 60 dni i będzie liczony od momentu, w którym nastąpi ostatnie z następujących zdarzeń (nowy prze-pis art. 112a ust. 2 ustawy o cudzoziemcach):
- złożenie wniosku osobiście lub następcze osobiste stawiennictwo cudzoziemca w urzędzie wojewódzkim (za wyjątkiem przypadków, w których cudzoziemiec nie jest obowiązany do osobistego stawiennictwa);
- złożenie wniosku, który nie jest obarczony brakami formalnymi lub ich uzupełnienie;
- przedłożenie przez cudzoziemca dokumentów niezbędnych do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy lub bezskuteczny upływ terminu na ich złożenie, wyznaczonego przez wojewodę.
W przypadku postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt stały oraz postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej termin na załatwienie sprawy przez wojewodę wynosić będzie 6 miesięcy. Z kolei w postępowaniu odwoławczym, które są rozpatrywane przez szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, będzie wynosił 90 dni, licząc od dnia przekazania odwołania.
Należy pamiętać, że pierwszeństwo rozpatrywania wniosków o uzyskanie zezwolenie na pracę przez wojewodę będzie przysługiwało cudzoziemcom mającym wykonywać pracę u przedsiębiorców określonych w wykazie, ustalonym w drodze rozporządzenia w formie wykazu przedsiębiorców prowadzących działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej, biorąc pod uwagę potrzeby gospodarki narodowej oraz przedmiot działalności przedsiębiorcy.
Organami kontroli (w kontekście cofnięcia zezwolenia na pobyt i pracę) w zakresie sposobu korzystania przez cudzoziemca z zezwolenia są: wojewoda – jeśli wydaje zezwolenie na pobyt i pracę, Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców – jeśli był organem właściwym do wydania zezwolenia.
