Pracodawca będzie mógł badać trzeźwość pracowników. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców zabiegał w tej sprawie od prawie dwóch lat. Swoją interwencję rozpoczął w lipcu 2019 r. Zwracając się do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o wydanie objaśnienia prawnego dotyczącego uprawnienia pracodawcy do samodzielnej kontroli stanu trzeźwości pracownika. Po prawie dwóch latach projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi jest wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.
Wniosek o objaśnienie prawne, skierowany przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców do Ministra Pracy i Polityki Społecznej pismem z dnia 29 lipca 2019 r., dotyczył prawidłowego rozumienia i stosowania art. 17 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców poprosił o wskazanie, czy pracodawca jest uprawniony do samodzielnej kontroli stanu trzeźwości pracownika. Ponadto wyrywkowej kontroli tego stanu np. z użyciem alkomatu bez udziału właściwego organu. W piśmie zawarty był również wniosek o objaśnienie prawne dotyczące art. 221b ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy poprzez wskazanie, czy dane dotyczące stanu trzeźwości pracownika są danymi osobowymi o stanie zdrowia. A zatem, czy ich przekazanie możliwe jest wyłącznie z inicjatywy pracownika.
Pracownik pod kontrolą
Przede wszystkim wniosek o objaśnienie prawne był odpowiedzią na komunikat Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia 27 czerwca 2019 r. Urząd stwierdził, że badanie trzeźwości jest możliwe wyłącznie z inicjatywy pracownika. A sama informacja o stanie trzeźwości jest informacją o stanie zdrowia. Nie ma podstawy prawnej, która umożliwiłaby pracodawcom samodzielną kontrolę pracowników alkomatem. W takim wypadku zgoda pracownika jest niezbędna do przekazania i przetwarzania pozyskanych danych.
Taka interpretacja przepisów wykluczyła w zasadzie wyrywkowe lub prewencyjne badanie pracowników, które było do tej pory powszechną praktyką. Szczególnie w zakładach pracy o podwyższonym stopniu bezpieczeństwa, oraz znajdowała potwierdzenie w orzeczeniach sądowych.
Na prośbę przedstawicieli przedsiębiorców Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców powołał Zespół Roboczy ds. kontroli trzeźwości w miejscu pracy funkcjonujący przy Radzie Przedsiębiorców powołanej przez Rzecznika. Prace zespołu ukierunkowane były na pożądane przez pracodawców zmiany legislacyjne. Miały one rozwiać aktualnie istniejące wątpliwości co do dopuszczalności samodzielnej kontroli trzeźwości pracowników przez pracodawców w miejscu pracy. W posiedzeniu inauguracyjnym zespołu wzięli udział przedstawiciele Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Głównego Inspektoratu Pracy. Ponadto Ministerstwa Cyfryzacji, Stowarzyszenia Praktyków Ochrony Danych, a także przedstawiciele pracodawców branży transportowej, budowlanej i magazynowej.
Źródło: Rzecznik MŚP
