Inflacja wystrzeliła. Ceny rosną najszybciej od listopada 2011 r. Zgodnie z danymi GUS inflacja CPI zwiększyła się w lutym do 4,7% wobec 4,3% w styczniu. Kształtując się powyżej oczekiwań rynku równych naszej prognozie (4,4%). Tym samym inflacja ukształtowała się na najwyższym poziomie od listopada 2011 roku. I od dwóch miesięcy pozostaje powyżej górnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego NBP. Pisze Jakub Olipra, ekonomista Credit Agricole Bank Polska S.A.
Inflacja jeszcze wyższa niż miesiac temu
W kierunku wzrostu inflacji oddziaływała wyższa dynamika cen nośników energii (5,5% r/r w lutym wobec 4,0% w styczniu. Efekt podwyżek cen energii elektrycznej, które w okresie styczeń-luty wzrosły o ok. 12%) oraz wyższa inflacja bazowa, która zgodnie z naszymi szacunkami zwiększyła się w lutym do 3,6% r/r wobec 3,1% w styczniu. Tym samym osiągnęła ona najwyższy poziom od kwietnia 2002 r. Wzrost inflacji bazowej wynikał w znacznym stopniu z wyższej dynamiki cen w kategorii „napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe”.
Wywóz śmieci i koszty mieszkania
Do zwiększenia inflacji bazowej przyczyniły się również wyższe dynamiki cen w kategoriach „użytkowanie mieszkania (bez nośników energii)” (efekt podwyżek opłat za wywóz śmieci oraz wzrostu innych kosztów wynikających z wyższej płacy minimalnej). „Restauracje i hotele”, „rekreacja i kultura”, „odzież i obuwie”, „inne wydatki na towary i usługi” oraz „zdrowie”. W kierunku spadku inflacji oddziaływała natomiast niższa dynamika cen paliw (2,4% r/r w lutym wobec 3,5% w styczniu). Wynikająca w znacznym stopniu z wygasania efektów niskiej bazy sprzed roku oraz spadku cen paliw w ujęciu miesięcznym. Dynamika cen w kategorii „żywność i napoje bezalkoholowe” nie zmieniła się w lutym w porównaniu do stycznia. Wyniosła 7,5% r/r.
Coraz większą część swojego budżetu Polacy wydają na żywność
GUS opublikował również zrewidowane wagi w koszyku inflacji CPI, będące odzwierciedleniem struktury wydatków z budżetów gospodarstw domowych w 2019 r. Na szczególną uwagę zasługuje dalsze zwiększenie udziału wydatków na żywność (25,24% w 2019 r. wobec 24,89% w 2018 r.). Kontynuacja wzrostu znaczenia tej kategorii w wydatkach jest sprzeczna z prawem Engla. Zgodnie z którym wraz ze wzrostem dochodów konsumenta udział wydatków na żywność w jego wydatkach ogółem zmniejsza się. Szczegółowe wyjaśnienie tej anomalii przedstawiliśmy dwa lata temu w marcowej AGROmapie (por. AGROmapa z 19.03.2018). Wzrost udziału w strukturze wydatków gospodarstw domowych odnotowano również w kategorii „rekreacja i kultura”. A więc kategorii charakteryzującej się relatywnie wysoką elastycznością dochodową popytu (czyli dużą wrażliwością popytu na zmiany dochodu). W tym kontekście pewne zaskoczenie stanowi obniżenie udziału kategorii „restauracje i hotele” w koszyku inflacyjnym.
Inflacja – koronawirus pociągnie ją w dół
Ze względu na rozprzestrzeniającą się epidemię wirusa COVID-19 dostrzegamy istotne ryzyko w dół dla naszego scenariusza inflacyjnego. Znaczące pogorszenie perspektyw wzrostu gospodarczego w Polsce i na świecie związane z epidemią koronawirusa ma charakter deflacyjny. Stąd w kolejnych miesiącach będzie oddziaływać w kierunku spadku dynamiki cen.
Jakub Olipra
Ekonomista Credit Agricole Bank Polska S.A.
