Zespół Well.hr opracował holistyczny model dobrostanu uwzględniający całokształt zjawisk mających wpływ na dobrostan pracowników, a następnie przebadał ponad 1000 aktywnych zawodowo osób. Odpowiedziały one na pytania dotyczące swojej kondycji fizycznej i psychicznej, możliwości rozwoju i poczucia sensu wykonywanej pracy, środowiska pracy, kultury organizacyj- nej, bezpieczeństwa oraz relacji międzyludzkich. Uzyskane wyniki pozwoliły ustalić wskaźnik wellbeingu w pracy – w 100-punktowej skali jego wartość wyniosła 60,6. Oznacza to, że pracodawcy mają jeszcze sporo do zrobienia. Na jakich obszarach powinni się skupić?
CZYNNIKI POZYTYWNE
Wśród wymiarów pozytywnie wpływających na dobrostan Polaków najlepsze wyniki osiągnęły relacje międzyludzkie (64,2 pkt), środowisko pracy (64 pkt) oraz kultura organizacyjna (62 pkt).
Relacje
62 proc. badanych ocenia, że w ich miejscu pracy panuje dobra atmosfera. 65 proc. jest przekonanych, że w trudnej sytuacji uzyska pomoc ze strony kolegów i koleżanek z pracy, a 64 proc. respondentów cieszy się pracą, która daje przestrzeń na utrzymywanie bliskich relacji ze znajomymi i rodziną.
Środowisko pracy
Swoje środowisko pracy respondenci najwyżej ocenili pod względem BHP – 74 proc. badanych ma bezpieczne i higieniczne warunki pracy. 70 proc. ma zapewniony dostęp do narzędzi i zasobów potrzebnych do wykonywania obowiązków, a 60 proc. uważa swoje miejsce pracy za przyjazne i komfortowe. 68 proc. respondentów jest zadowolonych z systemu pracy, w jakim pracuje, a według 55 proc. – obowiązujące procesy i procedury ułatwiają im realizację zadań. Odmienne zdanie ma jednak aż 18 proc. osób, dla których są one utrudnieniem.
Kultura organizacyjna
Jest ona jednym z bardziej złożonych wymiarów dobrostanu w pracy. Składają się na nią m.in.: jakość przywództwa, poczucie przynależności i docenienia oraz komunikacja. W badaniu Well.hr kultura organizacyjna uzyskała ocenę zbliżoną do wielkości ogólnego wskaźnika dobrostanu w pracy (62 pkt). Zdaniem 60 proc. badanych ich pracodawca prowadzi działalność na podstawie jasno zdefiniowanych wartości, jednak ich spójność z wartościami wyznawanymi przez respondentów deklaruje już tylko 52 proc. z nich.
Według 57 proc. badanych zarząd dba o dobro firmy, jednak tylko 52 proc. uważa, że troszczy się o pracowników. Dbałość o pracowników sceptycznie oceniają zwłaszcza osoby zatrudnione w przedsiębiorstwach z kapitałem zagranicznym oraz w sektorze publicznym. 64 proc. pracujących Polaków darzy zaufaniem bezpośredniego przełożonego. Do pracodawcy ma jednak zaufanie już tylko 59 proc. badanych. 62 proc. może się otwarcie dzielić swoimi pomysłami i opiniami. 16 proc. osób miałoby obawy przed taką otwartą komunikacją. 72 proc. pracujących Polaków ma wysokie poczucie przynależności do zespołu – czuje się jego częścią.
CZYNNIKI NEGATYWNE
Negatywnie na nasz ogólny dobrostan wpływają poczucie bezpieczeństwa (60 pkt), rozwój i poczucie sensu (58,7 pkt), kondycja psychiczna (58,2 pkt), a także – najniżej oceniona przez badanych – kondycja fizyczna (57,1 pkt).
Bezpieczeństwo finansowe
Aż 20 proc. aktywnych zawodowo Polaków twierdzi, że ich pracodawca nie zapewnia im poczucia bezpieczeństwa finansowego, a połowa ankietowanych obawia się, czy wystarczy im środków do końca miesiąca. Nieco lepiej oceniamy swoje bezpieczeństwo zatrudnienia – 66 proc. badanych nie czuje zagrożenia utratą pracy, a 60 proc. pracujących Polaków wierzy, że jeśli znajdą się w trudnej sytuacji, ich pracodawca udzieli im wsparcia.
Rozwój i poczucie sensu
72 proc. respondentów wykorzystuje swoją wiedzę i umiejętności na zajmowanym stanowisku. Lepiej wypadają w tym pytaniu firmy z polskim kapitałem – trzy czwarte badanych w nich zatrudnionych wykorzystuje w pracy swoje kompetencje. 57 proc. Polaków rozwija się i uczy nowych rzeczy w pracy. Dotyczy to zwłaszcza młodych, wśród których 70 proc. składa taką deklarację.
Gorzej wygląda możliwość realizacji swoich aspiracji. Jedynie 46 proc. Polaków może realizować swoje ambicje w pracy. Możliwość samorealizacji lepiej oceniają pracownicy poniżej 24. r. ż. oraz w wieku 35–44 lata; znacznie gorzej pracownicy po 45. r. ż. – tylko nieco ponad 40 proc. z nich może realizować w pracy swoje aspiracje. To ogromny niewykorzystany potencjał. Prawie 70 proc. badanych ma poczucie wpływu na sposób wykonywania swojej pracy, a 62 proc. wierzy, że ich praca ma sens. Przeciwnego zdania jest 12 proc. badanych. Wsparcie zaangażowania społecznego może być wyróżnikiem dobrych pracodawców – jedynie 24 proc. firm wspiera swoich pracowników w aktywnościach na rzecz innych.
Kondycja psychiczna i fizyczna
Kondycja psychiczna (58,2 pkt) i fizyczna (57,1 pkt) to najniżej ocenione wymiary dobrostanu. Na kondycję psychiczną w pracy w największym stopniu przekłada się stres. 36 proc. z nas towarzyszy on podczas wykonywania obowiązków czasami, a 26 proc. odczuwa go często. 40 proc. Polaków pracuje w miejscu, w którym trudno jest utrzymać równowagę między obowiązkami zawodowymi a życiem prywatnym. 25 proc. może taką równowagę utrzymać czasami, a 15 proc. – rzadko, bardzo rzadko lub prawie nigdy. 26 proc. z nas problemy zawodowe zaprzątają głowę po godzinach pracy często, bardzo często lub niemal zawsze, a podobnej grupie (25 proc.) – czasami. Jedna czwarta Polaków odczuwa w ostatnim czasie w pracy negatywne emocje często, bardzo często lub niemal zawsze, a dodatkowe 28 proc. – czasami.
Swój stan zdrowia dobrze ocenia 65 proc. pracujących Polaków, jednak tylko 44 proc. regularnie poddaje się badaniom. Tylko połowa systematycznie podejmuje aktywność fizyczną i nieco więcej niż połowa (51 proc.) zdrowo się odżywia. Mamy też duży problem z regeneracją. Tylko 43 proc. z nas nabiera sił po wyczerpującym dniu pracy, natomiast 20 proc. udaje się to rzadko lub prawie nigdy. Tymczasem zdolność do regeneracji ma wpływ zarówno na nasze zdrowie, jak i na kondycję psychiczną.
Jak pokazują wyniki WellBeing@Work Index, nieco lepiej oceniają swój dobrostan w pracy ludzie młodzi, na początku kariery zawodowej, kobiety oraz menedżerowie. Wskaźnik wellbeingu tych ostatnich (66 pkt) przewyższa znacząco ogólny indeks dobrostanu – wynika to z pewnością z poczucia wpływu na pracę własną i podwładnych, lepszego dostępu do informacji i wyższych dochodów. Menedżerowie są świadomi wyzwań dla wellbeingu w pracy, dlatego – w porównaniu z osobami, które nie zarządzają pracownikami – częściej się badają, zdrowo się odżywiają i podejmują aktywność fizyczną. Inwestycje we własny dobrostan ułatwiają im też wyższe dochody.
WYŻSZY POZIOM DOBROSTANU
Po pandemii, kiedy praca zdalna była normą, wielu pracodawców robiło wszystko, by ściągnąć pracowników do biura. Dziś tylko 40 proc. polskich pracowników może pracować z domu. Tymczasem wyniki WellBeing@Work Index pokazują wyraźnie, że osoby pracujące zdalnie i hybrydowo mają większe szanse na wysoki poziom dobrostanu niż pracujące stacjonarnie. Praca hybrydowa i zdalna przekładają się pozytywnie na niemal wszystkie wymiary wellbeingu, w tym – co może zaskakiwać – na relacje, kulturę organizacyjną czy środowisko pracy. Polacy lepiej czują się, wykonując obowiązki w przestrzeni domowej niż w atrakcyjnych, nowoczesnych biurach. Przede wszystkim zaś cenią sobie elastyczność, co potwierdza pozytywna korelacja dobrostanu z elastycznymi systemami pracy. Osoby zatrudnione w elastycznych godzinach pracy oraz wykonujące swoje obowiązki w systemie zadaniowym wyraźnie lepiej oceniają swój dobrostan niż zatrudnione w stałych godzinach. Jeśli zatem tylko obszar zatrudnienia i wykonywany zawód to umożliwia, pracodawca powinien dać pracownikom wybór miejsca pracy i systemu pracy.
Zapraszamy do lektury całego artykułu w miesięczniku Personel i Zarządzanie
Autorki: Joanna Kotzian, Marta Pacewicz
