Barometr Innowacji GE: Zaciekawienie i optymizm – to odczucia polskich menadżerów związane z nadchodzącą Czwartą Rewolucją Przemysłową. 92% uważa, że w ciągu najbliższych 10 lat zaawansowane metody produkcji radykalnie przekształcą sektor przemysłowy.
To już piąta edycja Barometru Innowacji GE, w tym czwarta obejmująca rynek polski. W tegorocznej edycji badania przeprowadzonego w okresie od października do grudnia 2015 roku, prawie 3000 menadżerów najwyższego szczebla odpowiedzialnych za innowacje i około 1400 ekspertów z 23 krajów wypowiedziało się na temat skutków cyfryzacji i innowacji w ich środowisku biznesowym. W Polsce w badaniu wzięło udział 101 menadżerów, czynnie uczestniczących w procesach innowacji firmy, jak również odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji dotyczących innowacji, rozwoju produktu lub działań badawczo-rozwojowych (R&D).
„Jednym z kluczowych wniosków V globalnej edycji Barometru Innowacji GE jest to, że zarówno 
menadżerowie jak i obywatele są optymistycznie nastawieni do transformacji
cyfrowej mającej aktualnie miejsce na świecie. Polski biznes jest nastawiony do rewolucji cyfrowej i przemysłowej z optymistycznym realizmem. Wszyscy odczuwamy presję, ale podekscytowanie i pewność, że będzie dobrze, dominują. Pewnym jest, że zaawansowane metody produkcji zmienią sektor przemysłowy, a robotyka i automatyka zmienią rynek i charakter pracy, ale my w GE jesteśmy gotowi na te zmiany. GE jest światowym liderem innowacji, a możliwości jakie oferujemy w ramach platformy GE Digital są przełomowe – stwierdziła Beata Stelmach, Prezes GE w Polsce i krajach bałtyckich.
Strategiczne znacznie przetwarzania dużej ilości danych oraz partnerstwa w innowacji
Wszyscy jesteśmy naocznymi świadkami rewolucji cyfrowej, która zmieni nasz styl życia i pracy. Tempo, zakres i konsekwencje 4. rewolucji przemysłowej są bezprecedensowe. Miliardy ludzi łączą się codziennie w globalnej sieci za pomocą urządzeń mobilnych, korzystając z bezpłatnego dostępu do różnych źródeł wiedzy oraz informacji o sile przetwarzania i pojemności, które wydają się nie mieć granic. Trudno jest nadążyć za tempem zmian i innowacji nawet tym najlepszym i najlepiej poinformowanym. W tak szybko zmieniającym się, złożonym środowisku biznesowym, uporządkowana analiza dużych ilości danych jest absolutnie niezbędna, aby utrzymać przewagę konkurencyjną i nie wypaść z gry. Z Barometru Innowacji GE wynika, że polscy menadżerowie dostrzegają strategiczne znaczenie przetwarzania dużej ilości danych. 68% przyznało, że ich firmy zwiększyły zdolność do analizowania dużych i złożonych danych w celu poprawy procesu decyzyjnego i pomyślnego wdrażania innowacji. Co więcej, 82% z nich dostrzega korzyści finansowe płynące ze wspólnych działań innowacyjnych. To pokazuje, że coraz więcej polskich firm czerpie korzyści, jakie niesie ze sobą partnerstwo nastawione na innowacyjność i inicjatywy współpracy.
Podejście do innowacji – „Lęk przed wypadnięciem z obiegu” i unikanie ryzyka
W dzisiejszych realiach tylko te firmy, które wdrażają przełomowe strategie innowacyjne, mają szansę pozostać konkurencyjne na rynku światowym. 92% polskich menadżerów uważa, że najbardziej innowacyjne firmy nie tylko wprowadzają nowe produkty i usługi, ale idą dalej, tworząc nowe rynki, które wcześniej nie istniały. Większość respondentów zdaje sobie również sprawę z ryzyka „cyfrowego darwinizmu” – 84% obawia się pozostania w tyle; technologia rozwija się w tak szybkim tempie, że firmy często nie nadążają z dostosowaniem się do nowych warunków.
Ten stan zwany „lękiem przed wypadnięciem z obiegu” (FOBO – “Fear Of Becoming Obsolete”) można prosto wyrazić w słowach „przegapisz, odpadasz”. Co ciekawe, pomimo powszechnej obawy, że tempo rozwoju technologicznego może przewyższyć zdolność firmy do szybkiej adaptacji, 66% menadżerów wciąż preferuje „bezpieczną” postawę. 68% uważa za lepsze posiadanie jasno określonej strategii innowacyjnej, wprowadzanej stopniowo i chroniącej ich podstawową działalność, niż wdrażanie przełomowych innowacji lub wprowadzanie na rynek zupełnie nowych produktów, które mogą zdestabilizować rynek. Polskie przedsiębiorstwa w większości (78%) koncentrują się na innowacji przyrostowej, która wykorzystuje istniejące umiejętności i zasoby w przedsiębiorstwach. Awersja do ryzyka stale wzrasta. Tymczasem 73% polskich menadżerów zgadza się, że etos „start-up” jest wzorem do naśladowania, jeśli chodzi o kulturę innowacji, w przedsiębiorstwach każdej wielkości. Pomimo „lęku przed wypadnięciem z obiegu” polscy decydenci skłaniają się ku bardziej konserwatywnemu podejściu w swoich inwestycjach innowacyjnych, trzymając się z dala od bardziej ryzykownych poczynań.
Rozwiązania poprawiające wyniki oraz bariery dla innowacji
Z badania GE wynika, że 63% polskich menadżerów uważa, że doskonalenie istniejących już produktów i usług w największym stopniu przyczyniło się do poprawy wyników ich firm w ciągu ostatnich kilku lat. Rozwój nowych, przystępnych cenowo produktów i usług (56%), postęp w tworzeniu nowych usług dla klientów (47%) oraz procesów produkcyjnych, produktów i usług, które są zrównoważone i przyjazne dla środowiska (43%) były także wymieniane jako strategie poprawiające wyniki. Zwrócono również uwagę na poważne trudności uniemożliwiające efektywne wdrażanie innowacji wewnątrz firm. Zdolność do pozyskiwania i integracji innowacji zewnętrznych do firmy jako całości (56%) oraz trudności w zdefiniowaniu skutecznego modelu biznesowego promującego nowe pomysły przynoszące zyski (46%) – zostały uznane za główne przeszkody stojące na drodze skutecznych innowacji. Polscy menadżerowie do rosnących wyzwań zaliczyli również brak odpowiedniego wsparcia z najwyższego szczebla zarządzania (30% w porównaniu z 14% w roku 2014) oraz niezdolność przedsiębiorstwa do podejmowania ryzyka (34% w przeciwieństwie do 18% w 2014 roku). Dodatkowo sytuację pogarsza niedoinwestowanie i brak wsparcia finansowego (49%).
Chociaż trudności w tworzeniu radykalnych i przełomowych innowacji pozostają wyzwaniem dla wielu firm (43%), badani menadżerowie podkreślili, że zachęcanie i nagradzanie innowacyjnych ludzi może być najlepszą praktyką (51%) pomagającą przezwyciężyć wspomniane wyzwania. Dostrzegają również szansę na poprawę poprzez tworzenie kultury, w której wymiana idei jest wspierana (44%) i poprzez posiadanie jasnych procesów i struktur dla zarządzania innowacjami (43%).
Cechy pracownika przyszłości: kreatywność i zdolność rozwiązywania problemów
Powstawanie nowych rynków z innowacyjnymi produktami i usługami już dziś silnie wpływa na profil najbardziej poszukiwanego pracownika. Polscy menadżerowie poszukują dziś kandydatów charakteryzujących się kreatywnością (70%) i zdolnością rozwiązywania problemów (61%). W większym stopniu niż ich odpowiednicy za granicą chcą, aby kandydaci byli gotowi długoterminowo zaangażować się w budowanie kariery w firmie (48% w porównaniu z 41% na świecie). Jednocześnie 67% zgadza się z tezą, że transformacja cyfrowa przyczynia się do wzrostu liczby tzw. „pracowników koczowniczych”, którzy nie szukają zatrudnienia na pełen etat, ale preferują zatrudnienie kontraktowe lub działalność na własną rękę. Ta nowa forma zatrudnienia może być skutkiem niedociągnięć systemu edukacji, który tylko 38% ankietowanych uważa za dostosowany do potrzeb sektora prywatnego w zakresie nowych umiejętności pracowników. Jednakże tylko 24% zgadza się, że to przedsiębiorstwa będą w większym stopniu zobowiązane zapewnić rozwój zawodowy pracowników, tak, aby ich umiejętności na bieżąco odpowiadały potrzebom.
Kto napędza innowacje w Polsce
Według wskazań Barometru Innowacji GE, siłą napędową innowacji w Polsce jest sektor prywatny, a zwłaszcza inwestujące w Polsce firmy międzynarodowe (25%), a następnie małe i średnie przedsiębiorstwa zatrudniające 10 – 250 pracowników (22%) oraz start-upy i indywidualni przedsiębiorcy (20%). Duże przedsiębiorstwa (zatrudniające ponad 250 osób) z siedzibą w Polsce odgrywają znacznie mniejszą rolę (9%), pozostając w tyle za uczelniami wyższymi i laboratoriami badawczymi (13%). Jedynie 2% uważa, iż rząd jest motorem innowacji. Co więcej, zdaniem menadżerów istniejące przepisy uniemożliwiają zarówno wprowadzanie w życie (56%), jak i tworzenie bardziej radykalnych i przełomowych innowacji.
Czy innowacje cyfrowe przyniosą korzyści dla sektora energetycznego?
Na świecie panuje opinia, że nowe podejście do innowacji może przynieść szerokie korzyści na rynku energetycznym. Chociaż sama branża podchodzi do czwartej rewolucji przemysłowej z pewną rezerwą, przedsiębiorstwa zazwyczaj reagują z zaciekawieniem i optymizmem. Na pytanie, jakie innowacje przyczyniły się do poprawy wyników firmy w ostatnich kilku latach, menadżerowie z branży energetycznej wymienili następujące strategie: ulepszanie istniejących produktów i usług (57%), tworzenie nowych procesów w celu poprawy rentowności (50%) oraz tworzenie bardziej zrównoważonych i przyjaznych dla środowiska procesów, produktów i usług. Za najważniejsze czynniki sprzyjające skutecznemu wdrażaniu innowacji, menadżerowie uznali proaktywne wsparcie i zaangażowanie w procesy innowacyjne ze strony najwyższego szczebla kierownictwa (82%), umiejętność pozyskania i utrzymania najbardziej utalentowanych i wykwalifikowanych pracowników (77%) oraz tworzenie kultury/środowiska sprzyjającego innowacjom (76%). Zdaniem polskich decydentów inwestycje w sektorze energetycznym w naszym kraju przyczynią się głównie do znacznego zmniejszenia śladu węglowego (46%). Uważają oni także, że innowacje nie tylko poprawią wydajność energetyczną, co oznacza mniejsze zużycie i mniejsze straty dla konsumentów (43%), ale również usprawnią dystrybucję (34%) oraz zmniejszą koszty uzyskania energii (30%). Według 32% menadżerów w przyszłości konsumenci będą mogli indywidualnie zarządzać zużyciem energii. Jedna czwarta uważa, że innowacje przyczynią się do większej niezależności energetycznej kraju.
Liderzy innowacji – wizerunek a rzeczywistość
Wskazania Barometru Innowacji GE wykazały również na istniejące różnice pomiędzy rzeczywistością a jej postrzeganiem. 3000 pro-innowacyjnych decydentów przebadanych na całym świecie najczęściej wskazywało na Stany Zjednoczone (33%), Japonię (17%) i Niemcy (10%) jako światowych liderów innowacji. Interesujące jest zestawienie tych wyników ze wskazaniami Światowego Indeksu Innowacji INSEAD, wg którego przodującym krajem jest Szwecja, przed Stanami Zjednoczonymi i Niemcami, a Japonia znajduje się dopiero na 7. miejscu.
GE
