Mimo iż w rocznej deklaracji podatkowej przedsiębiorca nie znajdzie oddzielnej rubryki przeznaczonej na wykazanie różnicy w stanie majątku jego firmy z przełomu roku, obliczając podatek za 2015 r. musi rozliczyć wartość remanentu. Trzeba go ująć w kosztach działalności.
Podatek roczny należy ustalić uwzględniając w zestawieniu rocznych przychodów i kosztów nie tylko ujemne lub dodatnie różnice kursowe wynikające z transakcji walutowych, ale także różnicę między stanem majątku firmy na początku i na końcu roku.
Różnica w majątku firmy, czyli remanent, to zestawienie towarów handlowych, materiałów (surowców), podstawowych i pomocniczych, wyrobów gotowych, półwyrobów, produkcji w toku, braków i odpadów. W zależności od rodzaju działalności, przedsiębiorcy liczą, zestawiają i wyceniają wymienione powyżej składniki majątku w trakcie roku (np. producenci), inni jedynie na dzień 1 stycznia i 31 grudnia (np. usługodawcy). Zasady sporządzania remanentu określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Remanent ujęty w zestawieniu zeszłorocznych przychodów i kosztów
Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o PIT u przedsiębiorcy prowadzącego księgi przychodów i rozchodów dochód z działalności gospodarczej stanowi różnica pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania przychodu, ale skorygowana o wartość remanentu towarów, materiałów itp., który sporządzony został na koniec miesiąca czy tylko na przełomie roku (art. 44 ust 2 ww. ustawy). Dokładniej, zestawienie przychodów i kosztów należy powiększyć o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego remanentu, jeśli końcowy jest większy od początkowego. Z drugiej strony trzeba je pomniejszyć o różnicę pomiędzy końcowym a początkowym, kiedy wartość początkowego przewyższa końcową. Generalnie styczniowy remanent zapisuje się „in plus” w kosztach i „in minus” w przychodach, a grudniowy remanent „in minus” w kosztach i „in plus” w przychodach.
Niektórzy właściciele firm sporządzają remanent w trakcie roku. Miesięczną zaliczkę na PIT obliczają zatem przy uwzględnieniu wyniku remanentu. Zaliczkę za dany miesiąc wpłaca się do 20. dnia następnego miesiąca. Zaliczkę grudniową zasadniczo wpłaca się do 20. stycznia, ale można tego uniknąć, składając w pierwszych 20-stu dniach stycznia roczne zeznanie podatkowe i opłacając podatek dochodowy.
Remanent ze stycznia i grudnia
Jeśli przedsiębiorca nie zajmował się remanentami w racie roku, a sporządził jedynie jeden na koniec roku, nie powinien wykazywać różnicy remanentowej między 1 stycznia a 31 grudnia w dochodzie grudniowym, który jest podstawą obliczenia zaliczki za grudzień. Powinien rozliczyć wynik tego remanentu właśnie teraz, czyli przy obliczaniu dochodu za 2015 r. w rocznym PIT-cie. Wyższa wartość remanentu z końca roku w stosunku do wartości spisu z początku roku oznacza wyższy podatek dochodowy. Zakupione na początku roku przykładowo towary zostały zaliczone na poczet kosztów firmowych, powiększając je. Jeśli w dniu 31 grudnia nadal znajdują się „na stanie”, muszą zostać ujęte jako przychody, inaczej odjęte z kosztów.
W formularzu rocznej deklaracji nie istnieje oddzielne okienko przeznaczone do wykazywania wartości remanentu. Zgodnie z przywołanymi w tekście przepisami, należy odpowiednio dodać lub odjąć wartość remanentu od różnicy między osiągniętym w 2015 r. przychodem i poniesionymi kosztami.
