Projekt ustawy o związkach zawodowych nie uwzględnia zasadniczych zastrzeżeń pracodawców dotyczących m.in. bardzo rozbudowanych uprawnień przyznanych osobom wykonującym pracę zarobkową, takich jakie przysługują obecnie działaczom związkowym i zrzeszonym w związkach, przyznania organizacjom związkowym złożonym tylko z osób wykonujących pracę zarobkową prawa do zawierania układów zbiorowych pracy, czy zmian w ustawie o organizacjach pracodawców – napisali we wspólnym stanowisku Konfederacja Lewiatan, BCC, Pracodawcy RP i Związek Rzemiosła Polskiego.
Organizacje pracodawców reprezentowane w Radzie Dialogu Społecznego negatywnie oceniają projekt ustawy o związkach zawodowych. Ich zdaniem zaproponowany sposób wprowadzenia zmian i ich zakres zarówno w ustawie o związkach, jak też w innych przepisach, budzi obawy co do praktycznych skutków ich wejścia w życie. Zmiany legislacyjne nie ograniczają się wszak do rozszerzenia prawa do koalicji, lecz będą skutkować systemowymi zmianami w zbiorowym prawie pracy, oznaczającymi wprowadzenie zbiorowego prawa zatrudnienia. Nie tylko utrudnią osiągnięcie zakładanych celów (rozszerzenie prawa koalicji), ale mogą przyczynić się do zwiększenia liczby sporów, pogorszenia stanu dialogu zakładowego i ponadzakładowego.
Zmiany o tak zasadniczym charakterze, również dotyczące funkcjonowania organizacji pracodawców, nie powinny być przedmiotem arbitralnych rozstrzygnięć. Prace w ramach Rady Dialogu Społecznego miały miejsce jeszcze w 2016 r. W okresie od września 2016 r. prace nad projektem ustawy prowadzono wyłącznie w ramach rządu.
Uwzględniając wymogi procesu legislacyjnego i zmiany wprowadzone przez stronę rządową, uważamy za uzasadnione skierowanie projektu z 23 czerwca 2017 r. do ponownych konsultacji z partnerami społecznymi – napisali pracodawcy.
Projekt ustawy nie uwzględnia zasadniczych zastrzeżeń strony pracodawców w zakresie:
- bardzo rozbudowanego zakresu uprawnień przyznanych osobom wykonującym pracę zarobkową, w zakresie, jaki przysługuje obecnie działaczom związkowym i zrzeszonym w związkach zawodowych (w tym prawo do szczególnej ochrony przed zwolnieniem, zwolnień od pracy w celu prowadzenia działalności związkowej),
- pojęcia zakładowej organizacji związkowej (liczebność, zasady uwzględniania osób wykonujących pracę zarobkową),
- przyznania organizacjom związkowym złożonym tylko z osób wykonujących pracę zarobkową prawa do zawierania układów zbiorowych pracy,
- zmiany w ustawie o organizacjach pracodawców.
Zaproponowana w projekcie nowa definicja osoby wykonującej pracę zarobkową ma na celu uwzględnienie konieczności rozróżnienia osób fizycznych rzeczywiście wykonujących pracę zarobkową od przedsiębiorców. Aspekt ten był podnoszony przez stronę pracodawców. Niestety w nowej definicji posłużono się pojęciami nieostrymi, które stwarzają zbyt szeroki zakres uznaniowości. Art. 11 ust. 1 projektu stanowi, że warunkiem uznania za osobę wykonującą pracę zarobkową jest to, aby osoba ta „nie zatrudniała do tego rodzaju pracy innych osób”, „nie ponosiła ryzyka gospodarczego związanego z wykonywaniem pracy” oraz miała „takie interesy zawodowe związane z wykonywaniem pracy, które mogą być grupowo chronione”. Wspomniane trzy warunki zostały opisane w bardzo enigmatyczny sposób, a przepisy ustawy nie zawierają w tym zakresie żadnego wyjaśnienia. Taka redakcja przepisu prowadzi do niepewności i sporów sądowych, ponieważ pracodawca będzie musiał w każdym przypadku ocenić, czy zatrudniony (zleceniobiorca, wykonawca, samozatrudniony) spełnia warunki ustawowe.
Nowe przepisy rodzą wątpliwości interpretacyjne, co oznacza, że ich stosowanie będzie utrudnione. Oczywistą konsekwencją ich wejścia w życie będzie także zwiększenie obowiązków i kosztów po stronie pracodawców (przedsiębiorców), a tym samym ograniczenie w jeszcze większym stopniu zainteresowania poszczególnych pracodawców prowadzeniem dialogu i zawieraniem układów zbiorowych.
Źródło: Konfederacja Lewiatan
