Prezydent Miasta Krakowa zarządzeniem Nr 1546/2018 z dnia 19 czerwca 2018 roku przyjął i przekazał pod obrady Rady Miasta Krakowa projekt uchwały w sprawie ustalenia „Zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń”, czyli tzw. „uchwały krajobrazowej”. Jednocześnie, Prezydent przyjął i przekazał pod obrady Rady Miasta Krakowa projekt uchwały w sprawie rozstrzygnięcia o sposobie rozpatrzenia nieuwzględnionych uwag złożonych do projektów tej uchwały.
W uzasadnieniu projektu uchwały można przeczytać, że jej celem jest w szczególności „poszanowanie dobrego sąsiedztwa rozumianego jako przeciwdziałanie degradacji przestrzeni publicznej i terenów otwartych”, „ochrona cennych historycznie i kulturowo walorów widokowych Miasta”, a także „przeciwdziałanie zawłaszczaniu przestrzeni publicznej”.
Mniej telebimów
Jeżeli uchwała krajobrazowa zostanie uchwalona, wprowadzonych zostanie szereg poważnych ograniczeń dotyczących sposobu zagospodarowania terenu, w tym sytuowania na nieruchomościach reklam i ogrodzeń. Projekt zawiera między innymi szczegółowe wytyczne dotyczące gabarytów tablic i urządzeń reklamowych, które powstają w obszarze Miasta. Zakazane ma być na przykład lokalizowanie tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych z wykorzystaniem projekcji świetlnych i elementów ruchomych lub emitujących światło o zmieniającym się natężeniu (telebimy, ekrany LED, LCD). Tego rodzaju reklamy będą dopuszczone wyłącznie na panelach reklamowych, słupach reklamowych typu „okrąglak”, oraz w stosunku do wybranych reklam umiejscowionych na wskazanych w uchwale działkach i w związku z organizacją przedsięwzięć plenerowych. Zgodnie z treścią uchwały, zakazane ma być także sytuowanie tablic reklamowych i urządzeń reklamowych na ogrodzeniach.
Mniej reklam na przystankach
W projekcie uchwały ogranicza się liczbę paneli reklamowych na wiatach przystankowych komunikacji miejskiej, w przejściach podziemnych i na kioskach. Ponadto, istotnie limituje możliwości sytuowania reklam w terenie ulic wylotowych – minimalna odległość między nimi będzie musiała wynosić 500 metrów. Ograniczenia i zasady dotyczące sytuowania reklam mają być natomiast wyłączone w stosunku do reklam umieszczanych na drzwiach, oknach, i witrynach, jeśli zawierają one wskazane w projekcie uchwały informacje (między innymi o godzinach otwarcia lokalu, aktualnej ofercie gastronomicznej, korzystania z kart płatniczych), a także w stosunku do reklam stanowiących oznakowanie w szczególności urządzeń bankomatowych, urządzeń obsługujących sprzedaż biletów komunikacji, czy stacji dokujących rowerów miejskich.
Zakaz grodzenia bloków i nieruchomości niezabudowanych
Szczególnie duże kontrowersje budzą zawarte w projekcie uchwały zasady i warunki budowy ogrodzeń. Uchwała dopuszcza je bez ograniczeń w zasadzie wyłącznie na nieruchomościach zabudowanych budynkiem lub budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi (lub takich, na których prowadzone są roboty budowlane związane z budową budynku mieszkalnego jednorodzinnego), a także na nieruchomościach zabudowanych budynkiem lub budynkami usługowymi (produkcyjnymi) lub nieruchomościach, na których prowadzone są roboty budowlane związane z budową tych budynków. Grodzenie nieruchomości niezabudowanych ma zostać ograniczone do przypadków wyraźnie wskazanych w uchwale, tj. do nieruchomości, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, wykonywane jest rzemiosło, czy prowadzona działalność rolnicza, oraz dla nieruchomości stanowiących publicznie dostępne tereny rekreacji i wypoczynku (w tym parki), a także tereny ogródków działkowych, cmentarzy i targowisk. Uwagę zwraca całkowity zakaz sytuowania ogrodzenia na nieruchomościach zabudowanych budynkiem lub budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi. Jedyny wyjątek stanowi tu ogrodzenie ogródka przydomowego. Dopuszczone zostało natomiast kształtowanie ogrodzeń w postaci żywopłotów.
24 miesiące na dostosowanie do uchwały
Projekt przewiduje, że zakazy, zasady i warunki zawarte w uchwale znajdować będą zastosowanie do obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń budowanych, remontowanych lub przebudowywanych od dnia wejścia w życie uchwały. Jednocześnie jednak wprowadza obowiązek dostosowania już istniejących tablic i urządzeń reklamowych do wymogów określonych uchwałą, w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały, określając w tym względzie szczegółowe zasady. Obowiązek dostosowania nie dotyczy tablic i urządzeń reklamowych, które stanowią rekonstrukcję historycznych form neonów powstałych przed 1989 rokiem, a także takich, które ujęte są w kartach ewidencyjnych zabytków. Ponadto, z obowiązku dostosowania wyłączono także obiekty małej architektury, istniejące w dniu wejścia w życie uchwały, a także ogrodzenia powstałe legalnie przed jej wejściem w życie.
Ponad 300 uwag do projektu
Do projektu uchwały złożono ponad trzysta uwag. Pochodziły one zarówno od osób fizycznych, organizacji, jak i firm. Duża część uwag odnosiła się do przewidzianego w projekcie uchwały zakazu grodzenia nieruchomości niezabudowanych, zgłoszono też liczne zastrzeżenia do ograniczeń w zakresie sytuowania urządzeń reklamowych, podnosząc zarzuty nieuzasadnionej ingerencji w prawo własności oraz w konstytucyjną zasadę swobody działalności gospodarczej. Większość uwag pozostała nieuwzględniona. Z informacji uzyskanych w Urzędzie Miasta Krakowa wynika, że głosowanie nad uchwałą najprawdopodobniej odbędzie się w sierpniu/wrześniu 2018 roku. Jeżeli uchwała zostanie podjęta, zgodnie z zawartymi w projekcie przepisami końcowymi może ona wejść w życie z dniem 1 stycznia 2019 roku.
Kara pieniężna
Warto zwrócić uwagę, że za umieszczenie tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego niezgodnie z przepisami uchwały krajobrazowej ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przewiduje karę pieniężną. Karę tę można wymierzyć podmiotowi, który umieścił tablicę lub urządzenie reklamowe, a jeśli nie jest możliwe jego ustalenie, właścicielowi, użytkownikowi wieczystemu nieruchomości, lub posiadaczowi obiektu budowlanego na których je umieszczono. Wymierzenie kary następuje w drodze decyzji administracyjnej, wydawanej przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), w której określa się wysokość kary pieniężnej za okres od dnia wszczęcia postępowania w sprawie do dnia dostosowania tablicy/urządzenia reklamowego do przepisów uchwały krajobrazowej. Jeśli urządzenia reklamowe nadal nie zostały dostosowane do przepisów uchwały krajobrazowej, w decyzji określa się obowiązek ich dostosowania do jej treści. Decyzja w tym zakresie jest natychmiast wykonalna.
Możliwość zaskarżenia uchwały krajobrazowej do sądu administracyjnego
Mając na uwadze znaczną liczbę zgłoszonych do niej i nieuwzględnionych uwag, należy się spodziewać zaskarżenia uchwały krajobrazowej, jeżeli zostanie ona uchwalona, do sądu administracyjnego. Uchwała ta jest aktem prawa miejscowego, na którą zgodnie z przepisami ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi może być wniesiona skarga do tego sądu. Jednak, co należy podkreślić, wniesienie skargi czy skarg pozostałoby bez wpływu na stosowanie uchwały aktu prawa miejscowego, który nadal będzie obowiązywał, do czasu prawomocnego stwierdzenia jego nieważności lub wydania z naruszeniem prawa. Sąd administracyjny nie ma bowiem możliwości wstrzymania wykonania aktu prawa miejscowego, który wszedł w życie. Także w wypadku gdy sąd administracyjny I instancji (wojewódzki sąd administracyjny) uwzględni skargę, lecz wyrok ten jest nieprawomocny, akt prawa miejscowego nadal wywołuje skutki prawne, do czasu uprawomocnienia wyroku. W praktyce oznaczać to może oczekiwanie na wydanie wyroku przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, co może potrwać nawet do dwóch lat od przekazania akt temu sądowi przez sąd pierwszej instancji. Należy zatem spodziewać się, że jeśli Rada Miasta Krakowa przegłosuje uchwałę krajobrazową, i wejdzie ona w życie, to przez co najmniej 2 lata będzie wywoływać daleko idące skutki dla zagospodarowania nieruchomości na terenie całego Krakowa.
autor: Anna Jargut, radca prawny, starszy prawnik, praktyki energetyka, surowce naturalne i przemysł chemiczny w Kochański Zięba i Partnerzy
zdjęcie: krakow.pl
