Dzięki rozwojowi nowych technologii medycznych, innowacyjnych metod diagnostycznych oraz poprawie kondycji zdrowotnej, żyjemy coraz dłużej. Dłużej też trwa nasza aktywność na rynku pracy. W konsekwencji zmienia się postrzeganie profesji – coraz więcej pracowników zamiast linearnego rozwoju w ramach określonej ścieżki, poszukuje różnorodności. W niedalekiej przyszłości specjaliści będą pracować w kilku miejscach jednocześnie albo często zmieniać wykonywany zawód, a pracodawcy będą musieli dostosować swoją strategię zatrudnienia do zmieniających się oczekiwań.
Obserwacje rynku pracy pokazują, że w przyszłości wybór profesji i miejsca zatrudnienia będzie dokonywany w sposób inny niż dotychczas. W ramach swojej kariery zawodowej będziemy kilkukrotnie rezygnować z pracy i świadomie decydować się na dłuższe przerwy w zatrudnieniu. Innym prawdopodobnym kierunkiem będzie wielokierunkowość w życiu zawodowym, a więc dobieranie charakteru wykonywanej pracy do indywidualnych zainteresowań i aktualnych potrzeb oraz sytuacji na rynku pracy. Tradycyjne rozumienie życia zawodowego jako trzech etapów – nauki, pracy i emerytury – przestanie powszechnie obowiązywać. Może to stanowić duże wyzwanie dla firm.
Zamiast wskazywać kierunek rozwoju, pracodawcy będą musieli objąć rolę doradcy wspierającego zatrudnionych w budowaniu bogatego portfolio zawodowych doświadczeń. – Pracownikom w rosnącym stopniu będzie zależało nie tyle na możliwości awansu w miejscu zatrudnienia, co na wykonywaniu zadań, które są spójne z ich zainteresowaniami i predyspozycjami – twierdzi Agnieszka Kolenda, dyrektor w Hays Poland. – Na znaczeniu zyska możliwość decydowania o tym, kiedy i jak długo chcemy pracować. Pracownicy będą podejmować ryzyko i eksperymentować, a pracodawcom nie pozostanie nic innego jak indywidualnie rozpatrywać ich potrzeby – dodaje.
Zobacz też:
Wywiad z ekspertkami: wellbeing, jako recepta na produktywność pracowników?
WIELOETAPOWA KARIERA
Kilka ścieżek karier rozwijanych w ciągu życia już teraz nie jest zaskakujące, ponieważ nawet bardzo doświadczeni profesjonaliści chętniej rozpatrują zmianę zawodu lub obszaru specjalizacyjnego. Zauważają przy tym, że pozostawanie przez długie lata z jednym pracodawcą, na stanowisku niewymagającym dalszego rozwoju jest ryzykowne w obliczu zmieniającego się rynku pracy. Wiele wskazuje na to, że wraz z upływem czasu otwartość na zmiany w życiu zawodowym będzie rosła, a obecnie wykonywany zawód lub charakter zajmowanego stanowiska będziemy dopasowywać do aktualnych aspiracji oraz okoliczności życiowych.
Konieczność dostosowania się do zmieniających się trendów jest wyzwaniem zarówno dla zatrudnionych, jak i firm. Dla pracowników największe ryzyko niesie za sobą postępujący rozwój technologiczny, w wyniku którego tradycyjne zawody zaczną znikać z rynku. Z kolei dla pracodawców wieloetapowe kariery będą jednocześnie rozpatrywane w kategorii szans i zagrożeń. Wiele organizacji doświadczyło już skutków odwrotu kandydatów od koncepcji pracy na całe życie. Przekłada się to na zmiany w procesie rekrutacji i konieczność dopasowania strategii zatrudnienia do obecnych oczekiwań profesjonalistów, którzy w zmianie upatrują szansy na rozwój.
NOWE OBLICZE PRACY ELASTYCZNEJ
Ewolucja sposobu postrzegania pracy znacząco wpłynęła na wzrost popularności podejmowania dodatkowych zajęć zarobkowych poza godzinami pracy etatowej, co nie zawsze jest podyktowane chęcią uzyskania większych przychodów. Coraz częściej zdarza się, że dodatkowe zlecenia są sposobem na rozwój pasji lub wykształcenie umiejętności związanych z innym obszarem zawodowym. Pracownicy poszukują w życiu zawodowym rozwiązania, które umożliwi im pogodzenie pracy zarobkowej z innymi, mniej lub bardziej biznesowymi projektami. To sygnał istotny dla bardziej konserwatywnych pracodawców, którzy wciąż nie podjęli prób dostosowania swojej polityki zatrudnienia do zmieniających się potrzeb zatrudnionych.
– Wiele umów zawieranych pomiędzy firmą a pracownikiem zawiera klauzule wykluczające lub ograniczające możliwości prowadzenia dodatkowej działalności biznesowej w okresie zatrudnienia. Zmiana postrzegania kariery najprawdopodobniej wymusi na pracodawcach pewne ustępstwa w tym zakresie. Firmy będą musiały dać swoim pracownikom więcej niezależności, ponieważ w przeciwnym razie będą ryzykować utratę talentów – komentuje Agnieszka Kolenda. Nie oznacza to jednak, że organizacje powinny po prostu zaakceptować fakt, że zatrudnieni w godzinach pracy wykonują dodatkowe zlecenia. – Pracownicy powinni wykonywać zadania, za które płaci im pracodawca. Jeśli jednak ich wyniki są dobre, to firma powinna być elastyczna i oferować rozwiązania, które umożliwią im prowadzenie dodatkowej działalności – dodaje.
ROZSĄDNA DAWKA KONTROLI
Należy jednak pamiętać, że organizacje dające zatrudnionym więcej swobody w przyjmowaniu dodatkowych zleceń, muszą również zadbać o zabezpieczenie swoich interesów. Jak pokazują badania Henley Business School, cytowane na łamach magazynu Hays Journal 16, obecnie w 49% firm nie są wdrożone procedury regulujące kwestię dodatkowych działań zarobkowych podejmowanych przez pracowników. Oficjalne procedury mogą jednak okazać się niezbędne w sytuacji, gdy znaczny odsetek zatrudnionych pracuje elastycznie – w zmiennych godzinach lub zdalnie. Wtedy konieczne staje się wdrożenie zasad, które regulują kwestie takie jak wykorzystywanie firmowego sprzętu, zasobów i danych do realizacji dodatkowych zleceń. Pracodawcy powinni również zwracać uwagę na to, czy postawa jednego pracownika nie wpływa na wyniki i morale zespołu.
KONIEC TRADYCYJNEJ PRACY
Wdrażanie zasad myślenia projektowego i rozwiązywania problemów w firmie może wydawać się trudne. Na Oczywistym wydaje się, że organizacje będą musiały dostosować swoją strategię zatrudnienia do zmieniających się oczekiwań pracowników i nowych rozwiązań na rynku pracy. Prognozy przewidują, że koncepcje powiązane z tradycyjnym rozumieniem zatrudnienia, takie jak urlop rodzicielski czy emerytura na zakończenie kariery, z czasem będą uzupełniane nowymi rozwiązaniami. Staże dla dojrzałych pracowników, procedury umożliwiające powrót na rynek pracy ekspertów, którzy świadomie zrezygnowali z zatrudnienia na pewien czas, czy też możliwość pracy zdalnej dla osób opiekujących się starszymi rodzicami staną się powszechne.
Wieloetapowa, różnorodna kariera w niedalekiej przyszłości stanie się standardem, co powinny uwzględnić w swoich działaniach organizacje, ustawodawcy i przedstawiciele szkolnictwa. Wraz ze zmianami zachodzącymi w życiu prywatnym, zmieniać się będą również oczekiwania względem pracy zawodowej. Zamiast podążać jedną, spójną ścieżką rozwoju, profesjonaliści będą budować karierę opartą na licznych etapach, bazującą na różnorodnych umiejętnościach i narzędziach. Jeśli organizacje nie odpowiedzą na ten trend, to nie przygotują się na wymagania rynku pracy przyszłości.
