Kwitnące kasztany to oznaka, że nieubłaganie zbliża się czas matur. Niebawem wielu z Was stanie przed wyborem kierunku dalszego kształcenia, który może mieć niebagatelny wpływ na Wasze dalsze życie. Wybór studiów dla niektórych nie stanowi problemu, innych jednak przyprawia o zawrót głowy. To naturalne, że po egzaminie dojrzałości jesteśmy pełni wątpliwości, a w naszych głowach rodzi się mnóstwo pytań – kim chcę być, w czym jestem dobry, czy kierunek studiów ma decydujący wpływ na to, jak dalej potoczy się moja kariera? Przy współpracy wykładowców programu naukowo-edukacyjnego ADAMED SmartUP przygotowaliśmy poradnik, który przybliży Wam wybrane kierunki studiów i ułatwi wybór ścieżki edukacyjnej.
Teoria wielkiego wybuchu
W Polsce można studiować dwa rodzaje fizyki – teoretyczną i praktyczną. Pierwszą – tą którą zajmował się m.in. Steven Hawking – na uczelniach takich jak Uniwersytet Warszawski, Jagielloński czy Wrocławski, drugą – na uczelniach technicznych np. Politechnice Warszawskiej lub Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Niezależnie od charakteru przedmiotu studiów, w programie nauczania przez pierwsze dwa lata króluje matematyka i takie przedmioty, jak: statystyka, analiza matematyczna, algebra oraz matematyczne metody fizyki. Dopiero od trzeciego roku zaczyna się omówienie poszczególnych działów fizyki, można także wybrać specjalizację. Czwarty rok to zagłębianie się w specjalizację, a tematyka zajęć jest już mocno zawężona. Na piątym roku prowadzone są prace w grupach badawczych, powstaje też praca magisterska.
– Czasem spotkać się można ze stereotypem fizyk-nauczyciel. Nie jest to jednak prawda, bowiem perspektywy zatrudnienia po studiach są coraz lepsze, w wielu firmach wykształcenie fizyczne jest wysoko cenione. Duże możliwości zatrudnienia oferują też nasi zachodni sąsiedzi, np. w Niemczech, gdzie przemysł jest wysoko rozwinięty – opowiada Michał Krupiński, doktor w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie.
Oswoić mikrokosmos
– Przez studia biologiczne można przejść lekko i przyjemnie, szczególnie, jeśli lubimy przyrodę. Poznawanie różnych form życia i środowisk, w których żyją to czysta przyjemność. Jednakże, jeśli chcemy dobrze to wszystko zrozumieć, okazuje się, że solidna znajomość chemii, fizyki, czy matematyki jest niemalże niezbędna. Zajęcie się najciekawszymi dziedzinami biologii najczęściej wymaga rozumienia zagadnień z pogranicza biologii i innych dziedzin nauki. To chyba największe wyzwanie studiów na tym kierunku – opowiada Takao Ishikawa, doktor nauk biologicznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Po ukończeniu studiów biologicznych można realizować się w różnych dziedzinach, ale – paradoksalnie – najtrudniej znaleźć pracę w przemyśle biotechnologicznym, który w Polsce dopiero się rozwija. Podczas studiów coraz więcej uwagi poświęca się też procesom ewolucji, ponieważ pozostawia ona swój ślad na każdym poziomie – od cząsteczek po całe ekosystemy. Poza tym, na studiach będziecie też zajmować się genetyką i pokrewnymi przedmiotami, które stanowią dla każdego biologa pozycję obowiązkową. Bez zrozumienia genetyki trudno zajmować się ochroną populacji zwierząt, czy stosowaniem inżynierii genetycznej w praktyce. Studiując biologię będziecie się musieli zmierzyć z dużą ilością wiedzy tzw. pamięciowej. Nie zniechęcajcie się jednak, bowiem z tego typu wymogiem spotkacie się na większości kierunków. Niezależnie od tego, czy wiążemy naszą przyszłość z pracą naukową, czy z jakąkolwiek inną branżą, wiedza ta z pewnością jest przydatna i daje dużo inspiracji.
Inną możliwością są studia międzywydziałowe, które mają charakter interdyscyplinarny i pozwalają poznać jednocześnie kilka dziedzin przyrodniczych.
– SMP (studia matematyczno-przyrodnicze) dają dużo wolności: można studiować w miarę swobodnie, wybierając kursy z katalogów kierunków przyrodniczych pod okiem swojego tutora. Wymaga to samodyscypliny oraz dobrej znajomości własnych oczekiwań odnośnie studiów, ale jednocześnie pozwala się ukierunkować i przy odrobinie zaangażowania zrobić nawet dwa dyplomy w ramach jednych studiów – opowiada Szymon Drobniak, doktor nauk biologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W czasie studiów biologicznych takie przedmioty, jak biochemia fizyczna, analiza instrumentalna czy genetyka molekularna stanowią modelowe przykłady przedmiotów inspirujących do dalszych badań, są organizowane na zasadzie projektu badawczego, który robi się pod okiem prowadzących, także pozwalają bardzo wcześnie poznać „rygor” prowadzenia swoich własnych badań. Studia biologiczne kształcą dość zasadniczo pod kątem metodologii badań i metod statystycznych, więc można po nich znaleźć pracę m.in. jako analityk danych lub jako monitor badań klinicznych
Zrozumieć tajniki umysłu
Jeśli interesujecie się zarówno przedmiotami ścisłym i humanistycznymi i nie chcecie się zawężać do jednej dziedziny, być może warto pomyśleć o studiach psychologicznych. Są to studia o charakterze interdyscyplinarnym, z wachlarzem różnorodnych specjalizacji – od psychologii reklamy, przez etologię i psychologię międzykulturową, aż po psychiatrię i psychologię procesów poznawczych. Studia te obejmują wiedzę z zakresu biologii, socjologii, logiki, historii, ekonomii, a nawet fizyki.
– Jak każdy kierunek, psychologia wiąże się z koniecznością przebrnięcia przez opasłe skrypty i podręczniki, ale daje też możliwość uczestniczenia w zajęciach praktycznych, treningach i wyjazdach szkoleniowych, które pozwalają spojrzeć na ludzki organizm z bardzo szerokiej perspektywy – wyjaśnia Klaudia Szklarczyk-Smolana, doktorantka Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie.
Doświadczać życia
Studia o profilu chemicznym to kolejny przykład, który pokazuje, że zdecydowana większość kierunków studiów nie ogranicza się dziś do jednej dziedziny nauki. Podejmując się tych studiów musicie być świadomi, że czekać będzie Was dużo pracy z dziedziny matematyki i fizyki. W trakcie trwania studiów będziecie mogli dołączyć do grupy badawczej, w skład której wchodzą profesorowie, i pod ich okiem będziecie realizować projekty badawcze.
– Chemia dotyka każdej dziedziny życia i jest niezwykle interesującą, choć bardzo wymagającą, nauką. W trakcie trwania studiów trzeba pracować systematycznie i przygotowywać się ze spotkania na spotkanie – opowiada Monika Koperska, doktorantka Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Przygotowanie się do wyboru studiów
Kończąc liceum, zamykamy pewien etap naszego życia i wchodzimy w dorosłość. Zmienia się wiele znanych i przewidywalnych zwyczajów – zajęcia, nauczyciele, koleżanki i koledzy. W gimnazjum czy liceum byliście przyzwyczajeni, że wszystko jest podzielone, usystematyzowane. Na lekcji chemii uczyliście się chemii a na matematyce – matematyki. Bądźmy świadomi, że taki tradycyjny charakter nauki zmienia się na studiach. Wszystkie kierunki są w większym lub mniejszym stopniu interdyscyplinarne, dziedziny mieszają się i przeplatają.
Wszyscy naukowcy programu ADAMED SmartUP zgodnie twierdzą, żeby w jak największym stopniu wykorzystać inicjatywy pomocne w wybraniu właściwego kierunku dalszego kształcenia. Dobrym pomysłem może okazać się wizyta na dniu otwartym uczelni lub dokładne zapoznanie się z programem studiów. Cennym źródłem wiedzy są także różnego rodzaju zajęcia pozalekcyjne i kursy, które przybliżą Wam dany obszar nauki i akademicką formę zajęć. Przykładem takiego kursu mogą być bezpłatne warsztaty ADAMED SmartUP Academy. Są to specjalne kursy weekendowe dla licealistów i gimnazjalistów, realizowane w ramach programu naukowo-edukacyjnego ADAMED SmartUP. Uczestnicząc w projekcie, będziecie mieli możliwość zdobywania wiedzy i rozwijania swoich naukowych pasji w dziedzinie biologii, chemii lub medycyny, a także poznacie młodych ludzi o podobnych zainteresowaniach. Kursy realizowane są od końca marca w pięciu miastach w Polsce.
