Koniunktura gospodarcza w sierpniu 2017 r. oceniana jest przez przedsiębiorców pozytywnie. We wszystkich sekcjach gospodarki nie gorzej niż miesiąc wcześniej, a zdecydowanie lepiej niż w sierpniu w latach poprzednich – podał GUS.
Przedsiębiorstwa ze wszystkich badanych sektorów gospodarki optymistycznie widzą swój portfel zamówień, produkcję, sytuację finansową. Wszystkie, poza firmami z sektora finanse i ubezpieczenia oraz zakwaterowanie i gastronomia, planują przynajmniej niewielkie zwiększenie zatrudnienia. Firmy z sektora zakwaterowanie i gastronomia uwzględniają zapewne w ocenach zapotrzebowania na pracowników zbliżający się koniec sezonu letniego. Banki i ubezpieczyciele planują dalsze ograniczanie zatrudnienia prawdopodobnie dlatego, że wprowadzają w coraz większym zakresie nowe technologie, które wymagają mniejszego, ale za to bardziej profesjonalnego zatrudnienia. Z tym nie mają, jak wynika z badania koniunktury, jednak problemu. Zapewne dlatego, że są one w stanie zaoferować konkurencyjne na rynku wynagrodzenia. Zdecydowanie większą barierą w prowadzeniu działalności jest dla firm z sektora finansowego wysokie obciążenie na rzecz budżetu, a także niedostateczny popyt. Aczkolwiek sektor ten radzi sobie dobrze, bowiem ponad 36 proc. badanych podmiotów wskazuje na poprawę koniunktury, a jedynie niespełna 4 proc. – na jej pogorszenie.
Przyglądanie się ocenie koniunktury przez firmy działające na rynku finansowym i ubezpieczeniowym daje wiedzę o sytuacji w całej gospodarce. Poprawa koniunktury z reguły bowiem wiąże się z większym popytem na kapitał, a także z rosnącą potrzebą korzystania z różnego rodzaju usług ubezpieczeniowych. Problem w tym, czy rosnący popyt na kapitał to tylko efekt dobrej koniunktury, czy także efekt wydłużających się terminów spłaty należności biznesowych przez firmy i konieczność sięgania po kredyt obrotowy przez firmy, które otrzymują swoje należności z opóźnieniem.
I to właśnie niepokoi w sierpniowych ocenach koniunktury gospodarczej – przedsiębiorstwa z większości sektorów sygnalizują wzrost opóźnień płatności za dostarczone towary czy usługi. Wskazuje na to zjawisko przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, transport i gospodarka magazynowa, informacja i komunikacja, a także finanse i ubezpieczenia. To dziwny sygnał jak na ciągle poprawiające się oceny koniunktury. Rosnąca produkcja, rosnące zamówienia, plany wzrostu zatrudnienia wskazują, że nie powinno być problemów z płaceniem faktur. A jednak są i problem w opinii przedsiębiorców narasta. Wyniki finansowe przedsiębiorstw średnich i dużych za okres styczeń-czerwiec 2017 r. wskazują, że przeciętnie firmy te mają wysoką gotówkową płynność finansową – ponad 35 proc. swoich zobowiązań krótkoterminowych są w stanie pokryć od razu posiadaną gotówką i papierami wartościowymi, które w każdej chwili mogą spieniężyć. Możliwe, że opóźnienia płatności narastają, bo firmy realizują zgodnie z terminem swoje zobowiązania wobec fiskusa, a jednocześnie wydłużył się okres zwrotu podatku VAT. A to oznacza, że nie mając na czas zwrotów podatkowych przedsiębiorstwa nie są w stanie terminowo regulować swoich biznesowych zobowiązań.
Jeśli wydłużanie się okresu zwrotu podatku VAT jest przyczyną wzrostu opóźnień płatności za dostarczone towary i usługi, to zaczną się tworzyć poważne zatory płatnicze, które w pierwszej kolejności będą dotykały mniejszych firm. A stąd już tylko krok do utraty zdolności do realizacji zobowiązań, mimo konkurencyjnej oferty rynkowej, popytu i potencjalnej zdolności do jego zaspokojenia. Warto o tym pomyśleć.
Komentarz dr Małgorzaty Starczewskiej- Krzysztoszek, głównej ekonomistki Konfederacji Lewiatan
