W 2015 roku Uniwersytet Helsiński złożył łącznie 92 zgłoszenia dotyczące wynalazków, co stanowi wzrost o 61% w porównaniu z poprzednim rokiem. Jako, że zgłoszenie takie jest zazwyczaj pierwszym etapem procesu komercjalizacji, przewiduje się, że w przyszłości wzrośnie zarówno liczba patentów, jak i firm typu spin-out utworzonych przez pracowników uniwersytetu.
Jedno z ubiegłorocznych zgłoszeń patentowych dotyczyło zupełnie nowego podejścia do leczenia nowotworów i opracowanej w tym celu przez Vincenzo Cerullo – profesora Wydziału Farmacji, innowacyjnej szczepionki o nazwie PeptiCRAd. Będzie to pierwsza w historii immunoterapia spersonalizowana, czyli ściśle dostosowywana do sytuacji danego pacjenta. Opracowana przez profesora terapia powoduje, że stanowiący rodzaj szczepionki, pokryty peptydami z komórek rakowych i wprowadzony do organizmu wirus kieruje działanie układu immunologicznego na nowotwór. Metoda opiera się więc na zdolności ludzkiego organizmu do rozpoznawania i niszczenia wirusów. Okazało się, że wynalazek nie tylko ma duże znaczenie naukowe i jest pod wieloma względami innowacyjny, ale dysponuje też potężnym potencjałem komercyjnym.
„Choć wyjątkowe pomysły są warunkiem wstępnym osiągnięcia sukcesu w biznesie“, mówi Vincenzo Cerullo „to niezmiernie ważny jest dostęp do skutecznego ośrodka transferu technologii, który jest w stanie odpowiednio przełożyć pomysły uniwersyteckich badaczy na kończące się sukcesem historie biznesowe, które będą przynosić korzyści całemu uniwersytetowi i państwu, oraz przyciągać inwestorów, środki finansowe i nowe pomysły„.
Rola eksperckiego ośrodka
Zainteresowanie przeniesieniem wynalazku profesora Vincenzo Cerullo z fazy laboratoryjnej do klinicznej było tak duże, że firmy same zaczęły masowo kontaktować się z organizacją Helsinki Innovation Services (HIS), która współpracowała przy działaniach związanych z przeprowadzeniem zgłoszenia patentowego i która podjęła się zadania przeanalizowania możliwości finansowania przedsięwzięcia i założenia spółki typu spin-out. Współpracujący przy projekcie specjaliści z HIS wiedzieli, że pomysł musi zostać z powodzeniem przedstawiony podmiotom go finansującym i kluczowym osobom zaangażowanym w działalność przyszłej spółki.
„Eksperci z Helsinki Innovation Services wiedzą, jak działać i są w stanie pomóc badaczom w znalezieniu odpowiednich podmiotów finansujących i innych partnerów“, mówi Vincenzo Cerullo i dodaje: „Nasza współpraca jest udana i nie odrywa mnie od pracy badawczej“.
Synergia na polu nauki i biznesu
W Finlandii środki niezbędne do przeprowadzenia procesu komercjalizacji często można uzyskać z szytych na miarę projektów, np. programu „Nowa wiedza i biznes z pomysłów badawczych“ (ang. “New knowledge and business from research ideas”), stworzonego przez Fińską Agencję Finansowania Innowacji Tekes). Trudności może jednak nastręczać etap, w którym produkt lub usługa nie są jeszcze gotowe, ale przed wprowadzeniem ich na rynek niezbędne są dalsze badania bądź inne prace. PeptiCRAd osiągnął ten trudny etap pod koniec 2015 roku.
„Wyglądało na to, że mamy poważne kłopoty, jednak około tygodnia później dowiedzieliśmy się, że otrzymamy finansowanie w postaci funduszu kapitału zalążkowego przekazanego przez firmę Novo Nordisk oraz grant od Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN) – w łącznej wysokości ponad dwóch milionów euro„, wyjaśnia Cerullo.
Europejska Rada ds. Badań Naukowych przyznała profesorowi Cerullo grant o nazwie ERBN Consolidator o wartości 2 mln euro. Te cieszące się ogromnym poważaniem, ale rzadkie w Finlandii granty mają na celu wparcie badaczy na etapie, na którym konsolidują oni swój niezależny zespół lub program badawczy. Finansowanie z ERBN ma przede wszystkim na celu wsparcie badań naukowych, natomiast środki z Novo Nordisk w kwocie 0,5 mln euro docelowo przeznaczone są na komercjalizację. Tym samym doskonałość na polu badań naukowych i potencjał komercyjny idą ręka w rękę, uzupełniając się i wspierając nawzajem.
Wkrótce na rzecz tego projektu zostaną przekazane mniejsze granty, w tym np. 80 tys. euro ze strony Fińskiego Towarzystwa Walki z Nowotworami.
