Pierwsze posiedzenie Rady Europejskiej pod przewodnictwem Donalda Tuska odbyło się w dniach 18-19 grudnia w Brukseli. Przywódcy państw członkowskich dyskutowali przede wszystkim o europejskim planie inwestycyjnym. Przedstawiciele pracodawców zwyczajowo przekazali na ręce przewodniczącego Rady list z postulatami biznesu. Poniżej przedstawiamy jego główne założenia.
Unia Europejska nie powróciła jeszcze do poziomu wzrostu z czasów przed kryzysem finansowym. Świadczy o tym fakt, że udział inwestycji w PKB Unii jest na poziomie najniższym od ponad 20 lat. Globalna konkurencja rośnie, a europejski udział w inwestycjach światowych spadł 40% w 2000 r. do poniżej 20% obecnie. Bez wyraźnego impulsu politycznego i skutecznego wdrażania reform strukturalnych ryzykujemy dalsze osłabianie fundamentów europejskiej konkurencyjności.
Plan inwestycyjny opublikowany przez Komisję Europejską 26 listopada br. stanowi pierwszy, istotny krok w słusznym kierunku. Jednakże jego powodzenie zależy przede wszystkim od długofalowej, ambitnej i konsekwentnej polityki inwestycyjnej. Największe wyzwanie to stawienie czoła barierom inwestycyjnym dla prywatnego kapitału w Europie.
Konfederacja Lewiatan wspólnie z BUSINESSEUROPE zidentyfikowała bariery dla długoterminowych inwestycji na Starym Kontynencie. Należą do nich:
• Ekonomiczna, polityczna i regulacyjna niepewność. Firmy potrzebują jasnej deklaracji i pełnego zaangażowania ze strony rządowej w przeprowadzenie reform strukturalnych. Istotne jest też zapewnienie stabilnych finansów publicznych, lepszego stanowienia prawa i przewidywalnego środowiska prawnego.
• Koszt prowadzenia biznesu w Europie jest zbyt wysoki. Wynika to z wysokich cen energii, niekonkurencyjnych systemów podatkowych oraz wysokich kosztów pracy – wymienione obszary muszą pilnie ulec zmianie.
• Dostęp do źródeł finansowania. Pożyczki bankowe muszą być wsparte odpowiednią regulacją. Dostęp do pozabankowych źródeł finansowania powinien zostać rozszerzony, jest to szczególnie istotne dla MŚP.
• Niepewność dostępu to Jednolitego Rynku. Zniesienie wciąż istniejących barier na rynku wewnętrznym i dalsze pogłębianie integracji to niezbędne warunki dla wielu firm chcących poszerzyć swoją działalność.
• Dostęp do rynków zewnętrznych. Zawieranie ambitnych porozumień handlowych, w szczególności aktualnie negocjowanego porozumienia z USA (TTIP), to warunek intensyfikacji transatlantyckiej wymiany handlowej i inwestycji europejskich firm na rynku amerykańskim.
• Niechęć do podejmowania ryzyka. Aby skutecznie wspierać innowacje i przedsiębiorczość, potrzebujemy nowego podejścia do ryzyka projektowego i zarządzania nim. Europie niezbędne są odważne projekty, które z definicji mogą być bardziej ryzykowne.
Popieramy utworzenie Europejskiego Funduszu na rzecz Strategicznych Inwestycji (EFSI), którego celem jest zagwarantowanie 21 miliardów euro, by przyciągnąć ponad 315 miliardów euro inwestycji w ciągu najbliższych 3 lat. Sukces tej inicjatywy zależy od tego, czy z funduszu skorzystają projekty, które bez niego nie byłyby zrealizowane. Rekomendujemy w szczególności inwestycje w paneuropejską infrastrukturę transportową, energetyczną i internetową, które przyczynią się do wzmocnienia rynku wewnętrznego, innowacyjności i konkurencyjności UE.
Aby uniknąć opóźnień w uruchomieniu EFSI, niezbędne jest szybkie ustalenie warunków, na jakich państwa członkowskie będą mogły zasilać fundusz dodatkowym kapitałem. Ponadto, w celu maksymalizacji zaangażowania prywatnego kapitału, fundusz powinien być zarządzany w sposób przejrzysty, a kryteria wyboru projektu jasne.
Kolejnym punktem omawianym na grudniowym posiedzeniu Rady była kwestia dalszego poszerzenia sankcji wobec Rosji. Już teraz import z Rosji i zaanektowanego przez nią Krymu jest dozwolony jedynie pod warunkiem posiadania ukraińskiego certyfikatu; nakładane są także ograniczenia dotyczące indywidualnych osób i kilku tamtejszych firm.