Rok temu rozpoczęła się inwazja Rosji na Ukrainę. W wyniku brutalnych działań zbrojnych wroga, życie straciły tysiące osób, a miliony musiały opuścić swoje domy. Inwazja spowodowała największy kryzys uchodźczy w Europie od czasów II wojny światowej. Dziś, pod rosyjską okupacją wciąż znajduje się około jednej piątej Ukrainy. W odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę i w reakcji na bezprawną aneksję ukraińskich obwodów: donieckiego, ługańskiego, zaporoskiego i chersońskiego, Unia Europejska wprowadziła szereg bezprecedensowych sankcji.
Celem sankcji ma być m.in. ograniczenie zdolności Federacji Rosyjskiej do finansowania wojny, zmniejszenie potencjału ekonomicznego Rosji oraz obciążenie rosyjskich elit politycznych odpowiedzialnych za inwazję realnymi kosztami gospodarczymi i politycznymi. Poniżej znajdą Państwo aktualne podsumowanie wprowadzonych środków.
Sankcje indywidualne:
Zamrożenie aktywów i ograniczenia podróży
Zamrożeniem aktywów i zakazem podróży ze względu na działania podważające integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy objętych zostało 1386 osób i 171 podmiotów.
Lista osób i podmiotów, na które nałożono sankcje, jest przez Radę stale weryfikowana, a jej obowiązywanie przedłużane na kolejne okresy.
Sankcje gospodarcze
Sektor finansowy:
- ograniczenie dostępu niektórych rosyjskich banków i firm do unijnych pierwotnych i wtórnych rynków kapitałowych,
- zakaz transakcji z rosyjskim Bankiem Centralnym i białoruskim Bankiem Centralnym oraz z rosyjskim Regionalnym Bankiem Rozwoju,
- wykluczenie niektórych rosyjskich i białoruskich banków z systemu SWIFT,
- zakaz dostarczania do Rosji i na Białoruś banknotów euro,
- zakaz finansowania publicznego lub inwestycji w Rosji,
- zakaz inwestowania i wnoszenia wkładu w projekty współfinansowane przez Rosyjski Fundusz Inwestycji Bezpośrednich,
- zakaz świadczenia usług ratingu kredytowego na rzecz osób i podmiotów z Rosji.
Obecnie 70% aktywów rosyjskiego systemu bankowego jest objęte sankcjami.
Energia:
- zakaz importu węgla i innych stałych paliw kopalnych z Rosji,
- zakaz importu ropy naftowej i rafinowanych produktów ropopochodnych z Rosji, z ograniczonymi wyjątkami,
- pułap cenowy związany z transportem morskim ropy naftowej i produktów ropopochodnych,
- zakaz eksportu do Rosji towarów i technologii dla sektora rafineryjnego,
- zakaz nowych inwestycji w rosyjski sektor energetyczny i górniczy.
Grupa G-7 i wszystkie państwa członkowskie UE ustaliły pułap cenowy dla eksportu rosyjskiej ropy naftowej drogą morską, ustalony na maksymalną cenę 60 USD za baryłkę. Ma to pomóc w ograniczeniu dochodów Rosji, utrzymaniu kosztów energii na stabilnym poziomie, a także w rozwiązaniu problemu inflacji. Pułapy cenowe ustalono również dla produktów naftowych:
- produkty naftowe przecenione – 45 dolarów za baryłkę
- produkty naftowe premium – 100 dolarów za baryłkę.
Transport:
- zamknięcie przestrzeni powietrznej UE dla wszystkich samolotów rosyjskich i samolotów zarejestrowanych w Rosji,
- zakaz transportu morskiego rosyjskiej ropy naftowej do państw trzecich (jeśli została zakupiona po cenie przekraczającej pułap cenowy),
- zamknięcie portów UE dla rosyjskich statków (wyjątki dotyczą transportu środków medycznych, żywności, surowców energetycznych i pomocy humanitarnej),
- zakaz wjazdu do UE rosyjskich i białoruskich przewoźników drogowych (wyjątki obejmują usługi pierwszej potrzeby, takie jak transport produktów rolnych i spożywczych, pomocy humanitarnej i surowców energetycznych),
- zakaz eksportu do Rosji towarów i technologii sektora lotniczego, morskiego i kosmicznego.
Obrona:
- zakaz eksportu do Rosji produktów i technologii podwójnego zastosowania,
- zakaz eksportu do Rosji silników do dronów,
- zakaz handlu bronią, w tym bronią palną do użytku cywilnego,
- zakaz handlu amunicją, pojazdami wojskowymi i sprzętem paramilitarnym.
Surowce i inne towary:
- zakaz importu z Rosji żelaza, stali, drewna, cementu i tworzyw sztucznych,
- zakaz importu złota z Rosji,
- zakaz importu z Rosji owoców morza, wódek, papierosów, biżuterii i kosmetyków.
Usługi na rzecz Rosji, osób w Rosji i rosyjskich podmiotów:
- zakaz świadczenia usług w zakresie prowadzenia portfeli lub rachunków kryptoaktywowych i w zakresie przechowywania kryptoaktywów,
- zakaz świadczenia usług architektonicznych i inżynieryjnych,
- zakaz świadczenia usług doradztwa IT i doradztwa prawnego,
- zakaz świadczenia usług rachunkowych, audytowych, księgowych i doradztwa podatkowego,
- zakaz świadczenia usług w zakresie reklamy oraz badań rynku i opinii publicznej,
- zakaz świadczenia pomocy technicznej, usług pośrednictwa lub finansowania lub pomocy finansowej (w odniesieniu do transportu morskiego rosyjskiej ropy naftowej).
Restrykcje medialne
W 2022 r. UE zawiesiła działalność nadawczą i licencje kilku wspieranych przez Kreml i szerzących dezinformację nadawców, m.in. Sputnik, Russia Today, Rossija RTR/RTR Planeta, Rossija 24/Russia 24 i TV Centre International, NTV/NTV Mir, Rossija 1, REN TV oraz Pierwyj Kanał. Zakazano również reklamowania produktów lub usług w środkach masowego przekazu objętych sankcjami.
Środki wizowe
W lutym 2022 r. UE postanowiła, że rosyjscy dyplomaci oraz inni rosyjscy urzędnicy i przedsiębiorcy nie będą już mogli korzystać z udogodnień wizowych, które dawały im uprzywilejowany dostęp do UE.
We wrześniu 2022 r. Rada zdecydowała o całkowitym zawieszeniu umowy o ułatwieniach wizowych między UE a Rosją. W związku z tym do rosyjskich obywateli mają obecnie zastosowanie ogólne przepisy kodeksu wizowego.
UE nałożyła także sankcje na:
- Białoruś – w reakcji na jej zaangażowanie w napaść na Ukrainę (pełna lista sankcji),
- Iran – w związku z użyciem przez Rosję irańskich dronów przeciwko Ukrainie (pełna lista sankcji).
Źródło: Konfederacja Lewiatan
