Rynek kawy w Polsce i na świecie. Polacy kochają kawę. Jak wynika z raportu INSE research „Rynek kawy”, zrealizowanego w 2020 roku, ponad 80 proc. Polaków deklaruje regularne picie kawy, a 60 proc. robi to codziennie. W spożyciu kawy Polska jest na 11. miejscu na świecie, a przeciętny Polak wypija jej ok. 95 l rocznie, co stanowi ok. 2,5 kg ziaren. Jednak liderami w rocznym spożyciu kawy są mieszkańcy Skandynawii. To właśnie Finowie i Norwegowie spożywają średnio ponad 10 kg kawy rocznie na obywatela. Tuż za nimi są Islandczycy.
Polacy najczęściej piją kawę w domu, zwykle rano bądź przed południem. Prawie połowa pije także kawę w drodze do pracy lub zaraz po przyjściu do biura. Polacy najczęściej kupują kawę mieloną – 50 proc. wydatków na kawę i rozpuszczalną – 35 proc. Choć pijemy coraz więcej kawy, to jednak mocno odstajemy w statystykach największych kawoszy na świecie.
Jak wynika z danych International Coffee Organization, w Polsce spożywa się 2,3 kg kawy na osobę rocznie. To mniej niż w Czechach -4,3 kg, USA – 4,5 kg, Francji – 5,1 kg, Niemczech – 6,5 kg, Szwajcarii – 7,63 kg, czy w Norwegii -10 kg. Pod tym względem przegrywamy też z Rumunią – 3 kg, Bułgarią – 3,4 kg, czy Litwą – 4 kg. Z kolei przodujemy pod względem spożycia kawy przed Ukrainą -1,61 kg kawy na osobę w roku.
Koronawirus zainfekował rynek kawowym
Pandemia wywołała duży szok podażowo-popytowy na globalnym rynku kawy. Od marca 2020 r. ceny kawy były bardzo zmienne, głównie w wyniku zakłóceń łańcucha dostaw. Po początkowym skoku nastąpił spadek i zmniejszenie popytu na kawę, prawdopodobnie w wyniku zamknięcia branży HoReCa. Następnie z powodu recesji, która obecnie dotyka wiele krajów importujących kawę. Ze względu na lockdown nastąpiła też zmiana konsumpcji. Od lokalnej w restauracjach, barach czy kawiarniach, do sprzedaży i dostaw kawy do domu. Z kolei zwiększona konsumpcja kawy w domu pomogła ograniczyć spadek popytu. Jednak w drugiej połowie 2020 roku zanotowano znaczny spadek sprzedaży wynikający z globalnego spowolnienia gospodarczego i ograniczenia konsumpcji poza domem.
Polska na kawowym rynku
Wartość rynku kawy w Polsce szacuje się na około 6 mld zł. W 2019 r. import do Polski wyniósł 181 tys. t o wartości 577,9 mln USD (516,26 mln EUR). W tym 56,6 tys. t za 285,5 mln EUR kawy palonej (31% całego importu). Kawa była głównie sprowadzana z Niemiec (74,2 tys. t, 42,7% wartości polskiego importu), Włoch (10 tys. t, 13,4% wartości polskiego importu), Wietnamu (46,6 tys. t, 13% wartości polskiego importu) i Brazylii (19,7 tys. t, 7,7% wartości polskiego importu).
Import kawy do Polski stanowi 1,9% światowego importu. Co daje nam 14 pozycję wśród krajów importujących kawę. Eksport kawy w 2019 r. wyniósł prawie 64 tys. t kawy za 324 mln USD (289,5 mln EUR). W tym 61 tys. t kawy palonej za 278,9 mln EUR. Główny kierunki eksportu to kraje niderlandzkie (8,7 tys. t, 19% wartości polskiego eksportu), Niemcy (11,1 tys. t, 17,5% wartości polskiego eksportu). Ponadto Ukraina (9,7 tys. t, 11% wartości polskiego eksportu) i Czechy (8 tys. t, 9,3% wartości polskiego eksportu). Produkcja kawy w Polsce w 2019 r. wyniosła 98,1 tys. t, o 7% mniej r/r.
Kawa mrożona i napoje kawowe
Choć kawa mrożona jest najbardziej popularnym napojem letnim w Grecji, to wielu Polaków równie często po nią sięga. Jest to odświeżający, schłodzony napój, który można spożywać w dowolnym miejscu – leżąc na plaży, ciesząc się popołudniem w ogrodzie czy podczas przerwy w pracy.
Konsumpcja kawy mrożonej wzrasta przede wszystkim w okresie letnim. Jest to produkt sezonowy, którego 70 proc. sprzedaży przypada na okres od maja do października. Napój ten często jest serwowany w kawiarniach, sprzedawany na stacjach benzynowych czy sklepach typu convenience. Konsumenci preferujący wygodny i szybki tryb życia wybierają napoje kawowe w puszkach, po które mogą sięgnąć w dowolnym momencie. Warto dodać, że jedynym producentem kawy w puszkach w Polsce jest spółka Krynica Vitamin, która produkuje również napoje bezalkoholowe, niskoalkoholowe i środki do dezynfekcji. Technologia produkcji kawy z mlekiem jest skomplikowana i kosztowna, wiec niewielu graczy na rynku może sobie na nią pozwolić.
– „W napojach kawowych w puszce jesteśmy mocni, a kategoria kaw mrożonych dynamicznie rosła w 2020 roku. Jako jedyni produkujemy kawy w puszce w Polsce. Nasz dział rozwoju intensywnie pracuje z tą kategorią. W planach mamy też suplementy diety m. in. na bazie mleka”– mówi Agnieszka Patejczyk, dyrektor handlowy Krynicy Vitamin.
Największymi krajami produkującymi i eksportującymi kawę w 2019 r. były: Brazylia (4,5 mld USD), Wietnam (2,4 mld USD) i Kolumbia (2,3 mld USD). Natomiast największymi krajami importującymi: Stany Zjednoczone (5,8 mld USD), Niemcy (3,2 mld USD) i Francji (2,7 mld USD). Światowa produkcja kawy wyniosła 169,34 mln worków w sezonie 2019/2020, o 2,2% mniej niż w analogicznym sezonie rok wcześniej.
