List z sądu, a w nim wezwanie do osobistego stawiennictwa na rozprawę. Taki scenariusz często wiąże się z niepotrzebnym stresem, w szczególności dla osób, dla których jest to pierwsze spotkanie z sądem. Pomimo, że rozprawa sądowa jest wysoce sformalizowana, a sędzia może wydawać się pozbawiony emocji, to należy pamiętać, że przesłuchanie na rozprawie ma dostarczyć materiał dowodowy potrzebny do rozstrzygnięcia sprawy. Dlatego na rozprawie warto być opanowanym i stosować się do kilku uniwersalnych, prostych zasad.

Punktualność – przede wszystkim

Punktualność jest wymogiem koniecznym. Spóźnienie na rozprawę może drogo kosztować. Jeżeli jest się stroną postępowania – sąd może pominąć dowód z przesłuchania i przyjąć za przyznane okoliczności przywołane przez drugą stronę, co w konsekwencji może oznaczać przegranie sprawy. Jeżeli zaś wezwanie zostało wysłane w charakterze świadka sąd może uznać, że brak stawiennictwa nastąpił w sposób zawiniony i ukarać za takie zachowanie grzywną. Rozprawę poprzedza tzw. wywołanie sprawy przez protokolanta, czyli poinformowanie stron oraz osób zainteresowanych o rozpoczęciu posiedzenia. Oczywiście, może zdarzyć się, że rozprawa sądowa nie rozpocznie się o czasie, z uwagi na niezakończone wcześniejsze posiedzenie. Jest to okoliczność, którą warto mieć na uwadze.

Kluczowa pomoc pełnomocnika

Teoretycy prawa dzielą rozprawę na 4 etapy – przedstawienie stanowisk stron, postępowanie dowodowe, roztrząsanie wyników postępowania dowodowego oraz zamknięcie rozprawy. Na każdym etapie mogą pojawić się sytuacje wymagające natychmiastowej reakcji, a przeoczenie konieczności działania może rodzić negatywne konsekwencje. Dlatego, występując jako strona postępowania, dobrze jest skorzystać z usług profesjonalnego pełnomocnika procesowego, którego doświadczenie i znajomość prawa będą stanowić nieocenione wsparcie. Warto także przypomnieć, że na rozprawie konieczne jest postępowanie zgodnie z ustaloną wcześniej taktyką. Każde oświadczenie jak i ustosunkowanie się do stanowiska strony przeciwnej może rodzić konsekwencje prawne. Dlatego przed rozprawą należy ustalić wraz z pełnomocnikiem plan działania, a podczas rozprawy wcielić go w życie, tak aby ograniczyć możliwość improwizacji do minimum.

RZECZYWISTOŚĆ PO WYROKU TSUE: FRANKOWICZE WYGRYWAJĄ Z BANKAMI

Pouczenia sędziego i rola pełnomocnika

Warto także wspomnieć, że od osób działających w postępowaniu samodzielnie lub przez pełnomocnika niebędącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym ani radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej nie oczekuje się znajomości wszystkich przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Sąd w takim wypadku ma obowiązek pouczać o możliwości i skutkach zwrócenia uwagi sądu na uchybienia proceduralne, o środkach skupienia materiału procesowego, skutkach przyznania faktów powołanych przez przeciwnika procesowego, jak i skutkach zaniechania wypowiedzi co do twierdzeń strony przeciwnej. Niemniej jednak, same pouczenia sądu mogą okazać się niewystarczające do wygrania sprawy, w szczególności jeżeli strona przeciwna korzysta z usług prawnika. Należy więc podkreślić, że pomoc pełnomocnika procesowego może okazać się w sprawie kluczowa.

Ważna rola sędziego

Nie należy także tracić z pola widzenia roli sędziego w postępowaniu przed sądem. Jest to bowiem osoba, która czuwa nad porządkiem obrad, prawidłowym przeprowadzeniem dowodów, a następnie wydaje wyrok na podstawie przeprowadzonego materiału dowodowego. Obowiązkiem strony postępowania jest stosowanie się do jego poleceń i odpowiadanie na zadane przez niego pytania.

Reguły dotyczące zachowania podczas posiedzenia

Na sali sądowej panują specyficzne zasady, które zostały ukształtowane przez prawo jak i wieloletnią tradycję. Poniżej kilka podstawowych reguł, do których należy bezwzględnie się stosować:

• na rozprawę należy wziąć dowód tożsamości;
• do składu sędziowskiego zwracamy się „Wysoki Sądzie”;
• na rozprawę należy ubrać się w sposób schludny;
• podczas wypowiedzi skierowanej do Sądu jak i podczas ogłoszenia wyroku należy wstać;
• wypowiadać należy się wyłącznie za zgodą sędziego;
• na sali sądowej nie wolno spożywać posiłków ani napojów;
• przed rozprawą należy wyłączyć lub wyciszyć telefon.

Specyfika spraw kredytów frankowych oraz potencjalne pytania

Sprawy dotyczące roszczeń wynikających z kredytów „frankowych” nie różnią się zasadniczo od modelowego postępowania cywilnego. Elementem wyróżniającym jest materia – roszczenia w kredytach frankowych oparte są na przepisach o ochronie konsumenckiej i dotyczą abuzywności postanowień umownych zawartych w umowie kredytowej. Wobec tego, zarówno strony jak i sąd dążą do wyjaśnienia podstaw faktycznych i prawnych sprawy przez pryzmat wyżej wskazanych przepisów.

Rodzaje pytań w sprawach frankowych

Nie sposób oczywiście przewidzieć wszystkich pytań, które mogą pojawić się podczas przesłuchania. Niemniej jednak, uwzględniając specyfikę spraw „frankowych” warto przede wszystkim przygotować się na takie, dotyczące:

1) okoliczności zawarcia umowy np. jakie były motywy zawarcia umowy kredytowej; czy istniała możliwość negocjowania warunków umowy; ile czasu mieli kredytobiorcy na zaznajomienia się z zapisami umowy; dlaczego kredytobiorcy nie zdecydowali się na kredyt udzielony w PLN; czy zdolność kredytowa była wyższa w przypadku kredytu udzielonego w PLN czy we frankach szwajcarskich;

2) charakter strony np. na jaki cel został przeznaczony kredyt; czy w nieruchomości nabytej w ramach kredytu była prowadzona działalność gospodarcza; czy nieruchomość nabyta w ramach kredytu była przedmiotem najmu;

3) kurs CHF, LIBOR oraz ubezpieczenie niskiego wkładu własnego: Czy kształtowanie kursu frankowego przez bank było opisane w sposób precyzyjny? Czy kredytobiorcy zostali poinformowani o stosowaniu przez bank dwóch kursów podczas udzielenia i spłaty kredytu; w jaki sposób bank ustalał kurs CHF, czy kredytobiorca miał możliwość weryfikacji kursu CHF; czy kredytobiorca wiedział w jaki sposób oprocentowany był kredyt; czy ubezpieczenie niskiego wkładu własnego było elementem niezbędnym umowy kredytowej; na czym polegało ubezpieczenie niskiego wkładu własnego; na kim spoczywał ciężar uiszczenia opłat tytułem polisy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego;

4) wykonanie umowy np. czy raty kredytu były spłacane w sposób terminowy, czy sposób ustalania rat kredytu był przejrzysty; czy kredytobiorcy są świadomi salda zadłużenia; czy saldo zadłużenia w PLN wzrosło na przestrzeni lat.

Kto pyta pierwszy

Pierwszeństwo w zadawaniu pytań ma strona, która powołuje się na dowód z zeznań wezwanej osoby. Następnie pytania zadaje druga strona, a na sam koniec sąd. Niemniej jednak, sąd jest uprawniony do zadawania pytań na każdym etapie. Strony zadają pytania w taki sposób, aby uwypuklić to co jest dla nich najbardziej istotne. Przed rozprawą warto zastanowić się w jaki sposób udzielić odpowiedzi na konkretne pytanie – w tym potencjalne pytania strony przeciwnej. Nieprzemyślana odpowiedź może spowodować, że okoliczność korzystna może być poczytana przez Sąd jako argument niekorzystny.

Uczestnictwo w rozprawie sądowej zawsze wiąże się z pewną dozą nieprzewidywalności. Niemniej jednak stosowanie się do wyżej wymienionych wskazówek pozwoli na zminimalizowanie stresu. Wazne jest też kompleksowe dostarczenie materiału dowodowego, który będzie stanowił podstawę wyroku.