Raport o zamożności – najbogatsi oddalają się od reszty społeczeństwa

Raport o zamożności – najbogatsi oddalają się od reszty społeczeństwa. Allianz zaprezentował jedenastą edycję „Global Wealth Report”. Przedstawia on sytuację majątkową i zadłużenia gospodarstw domowych w 2019 roku w prawie 60 krajach.

Wyboisty rok

W ciągu ostatnich dziesięciu lat, ani razu nie odnotowano tak dużego wzrostu zamożności. Na całym świecie aktywa finansowe brutto w 2019 roku wzrosły o 9,7%, osiągając największy wzrost od 2005 roku. To zadziwiające, biorąc pod uwagę fakt, że rok 2019 naznaczony był niepokojami społecznymi, eskalacją konfliktów handlowych i recesją przemysłową. Jednak gdy banki centralne odwróciły kurs i rozpoczęły szeroko zakrojone łagodzenie polityki pieniężnej, rynki akcji odłączyły się od fundamentów i wzrosły o 25%. Podnosząc aktywa finansowe w tym procesie: klasa aktywów papierów wartościowych wzrosła aż o 13,7% w 2019 r. Stopy wzrostu pozostałych dwóch głównych klas aktywów były niższe. Natomiast wciąż imponujące: ubezpieczenia i emerytury osiągnęły wzrost o 8,1%, głównie odzwierciedlając wzrost aktywów bazowych. Natomiast depozyty bankowe wzrosły o 6,4%. W rzeczywistości wszystkie klasy aktywów odnotowały wzrost znacznie powyżej swoich długoterminowych średnich od czasu Wielkiego Kryzysu Finansowego.

Kryzys? Jaki kryzys?

Ekonomiści wskazują, że podobna historia ma się powtórzyć w 2020 roku – ale tylko w skrajnych przypadkach. Podczas gdy COVID-19 pogrążył światową gospodarkę w jej najgłębszej recesji od 100 lat, banki centralne i rządy na całym świecie uruchomiły bezprecedensowe środki monetarne i fiskalne, chroniąc gospodarstwa domowe i ich aktywa finansowe przed konsekwencjami chaosu na świecie. Szacujemy, że prywatne gospodarstwa domowe były w stanie odrobić straty z pierwszego kwartału i odnotowały niewielki, 1,5% wzrost globalnych aktywów finansowych do końca drugiego kwartału 2020 r. w postaci depozytów bankowych, zasilanych hojnymi programami wsparcia publicznego i oszczędnościami zapobiegawczymi. Bardzo prawdopodobne, że aktywa finansowe prywatnych gospodarstw domowych mogą zakończyć rok 2020, rok pandemii, na plusie.

Odwrócenie trendu

Raport o zamożności krajów wskazuje, że luka zamożności między krajami bogatymi i biednymi ponownie się pogłębiła. W 2000 r. aktywa finansowe netto na mieszkańca były średnio 87 razy wyższe w gospodarkach zaawansowanych niż na rynkach wschodzących; do 2016 r. wskaźnik ten spadł do 19. Od tego czasu ponownie wzrósł do 22 (2019). To odwrócenie procesu doganiania jest powszechne. Po raz pierwszy liczba członków światowej zamożnej klasy średniej znacznie spadła. Z nieco ponad 1 miliarda ludzi w 2018 roku do prawie 800 milionów ludzi w 2019 roku. Jednak patrząc wstecz na rozwój od przełomu wieków, rozwój rynków wschodzących pozostaje imponujący. Po uwzględnieniu wzrostu liczby ludności globalna klasa średnia wzrosła o prawie 50%. Natomiast klasa o wysokim stopniu zamożności o 30%, podczas gdy klasa niższa zmalała o prawie 10%.

Pomimo tego postępu świat pozostaje miejscem bardzo nierównym. Najbogatsze 10% na świecie – 52 miliony ludzi w krajach o średnich aktywach finansowych netto o wartości 240 000 EUR – łącznie posiadało około 84% wszystkich aktywów finansowych netto w 2019 r . Wśród nich najbogatszy 1% – ze średnimi aktywami finansowymi netto powyżej 1,2 mln EUR – posiada prawie 44%. Rozwój od przełomu tysiącleci jest uderzający. Podczas gdy udział najbogatszego decyla spadł o siedem punktów procentowych, to procent najbogatszego wzrósł o trzy punkty procentowe. Tak więc najbogatsi  rzeczywiście wydają się coraz bardziej oddalać od reszty społeczeństwa.

Raport o zamożności: Polska – powolny wzrost aktywów i pasywów

Łączne aktywa finansowe gospodarstw domowych w Polsce odnotowały bardzo skromny wzrost o 4,6% wobec spadku o 8,1% średniego wzrostu w ostatniej dekadzie. Z klas aktywów w Polsce najlepiej wypadły depozyty, które wzrosły o 9,5% i są najpopularniejszymi aktywami finansowymi w portfelach polskich gospodarstw domowych (udział 52%). Papiery wartościowe zanotowały ujemny wzrost o 2,0% i utrzymują 25% udział w portfelach. Z 13% udziałem należności ubezpieczeniowe i emerytalne nie odnotowały wzrostu w 2019 r.

Zobowiązania również były nieco gorsze od historycznej średniej (6,7%) i wzrosły tylko o 6,0%. Wskaźnik zadłużenia Polski (zobowiązania jako % PKB) utrzymuje się od siedmiu lat na stabilnym poziomie około 36%. Jest on wciąż stosunkowo niski, ale należy do najwyższych w Europie Środkowej i Wschodniej. Aktywa finansowe netto wzrosły tylko o 3,9%, co stanowi ich najniższy wzrost od 2011 r. W Polsce aktywa finansowe netto na mieszkańca kształtują się obecnie na poziomie 8 757 euro. Co daje stabilne 37. miejsce w rankingu najbogatszych krajów pod względem aktywów finansowych netto na osobę. W ciągu ostatnich dziesięciu lat wskaźnik ten podwoił się. Jednak niepokojące jest to, że jeszcze przed pandemią aktywa w Polsce rosły wolniej niż w innych regionach. Co więcej, skutków pandemii nie widać jeszcze w aktywach finansowych gospodarstw domowych.

Źródło: Allianz