W grudniu minęło równo 120 lat, od kiedy Maria Skłodowska-Curie wraz z mężem Pierre’em otrzymała nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Choć słynna para naukowców pozostaje inspiracją, niestety duża część dzisiejszej młodzieży nie planuje iść w jej ślady. Z badania Fundacji Adamed1 wynika, że aż połowa uczniów szkół średnich ma problemy z przedmiotami ścisłymi – uważa je za trudne lub nieciekawe. Jak zachęcić młodzież do pójścia w ślady małżeństwa Curie? Okazuje się, że kluczowe są odpowiednie metody nauczania.
Problem z przedmiotami ścisłymi
Według badania zrealizowanego na zlecenie Fundacji Adamed, uczniów najbardziej zniechęca do nauki poczucie, że wiedza ze szkoły nie jest przydatna w życiu. Najwięcej kłopotów sprawiają im przedmioty ścisłe – aż połowa przyznała, że miewa z nimi trudności, szczególnie z matematyką (49%), chemią (44%) i fizyką (43%). Gdzie leży problem? Młodzież twierdzi, że materiał nie jest przekazywany w wystarczająco zrozumiały sposób. Ale to niejedyny powód. Okazuje się też, że uczniowie, którzy mają trudności z naukami ścisłymi, po prostu nie są nimi zainteresowani.
Młodemu pokoleniu najłatwiej jest uczyć się języków obcych. Postępy w nauce języka można osiągać, ucząc się na wiele sposobów. To nie tylko monotonne ćwiczenia gramatyczne, ale przede wszystkim – ciekawe treści i różnorodne formy materiałów, takie jak ulubione piosenki i seriale czy nawet posty w social mediach. Takiego podejścia, a czasem także możliwości, brakuje najczęściej przy nauce przedmiotów ścisłych.
Naukowa przyszłość tylko dla nielicznych?
Prognozy ekspertów wskazują jasno – w gospodarce przyszłości, kształtowanej głównie przez technologię, najbardziej poszukiwani będą pracownicy z kompetencjami z obszaru nauk ścisłych. Zatem rozwój w tym kierunku, przynajmniej z powodów pragmatycznych, powinien być dla dzisiejszej młodzieży atrakcyjną opcją. Badani uczniowie, którzy zamierzają pójść na studia (60%), przy wyborze drogi naukowej będą kierować się przede wszystkim swoimi zainteresowaniami. Biorą pod uwagę także spodziewane zarobki i ścieżki kariery, jednak nie do końca zdają sobie sprawę z możliwości oferowanych przez branże związane z inżynierią, technologią i nauką. Najwięcej przebadanych uczniów (43%) wskazało kierunki społeczne jako te, które pozwalają zdobyć w przyszłości atrakcyjną pracę.
Niepokoi panujące wśród nastolatków przekonanie, że karierę inżyniera czy badacza mogą robić tylko wybitnie uzdolnieni. Według uczniów, aby podjąć pracę w tym sektorze, koniecznie należy posiadać: umiejętności logicznego myślenia, wysoką inteligencję i ambicję. Aż połowa uczniów stwierdziła nawet, że tylko nieliczni mają predyspozycje do nauk ścisłych. I choć większość badanych nastolatków (59%) zgadza się z twierdzeniem, że dzięki kierunkom ścisłym można znaleźć lepszą pracę w przyszłości, to jednocześnie niemal tyle samo (56%) uważa, że bardzo trudno się na nie dostać.
Rozbudzić naukowe marzenia
Największy odsetek badanych nastolatków (86%) wskazał praktyki zawodowe i staże jako najbardziej pomocne przy podejmowaniu decyzji o przyszłej karierze. Ogromną rolę do odegrania mają tu również pedagodzy – aż 75% nastolatków przyznało, że to właśnie nauczyciel mógłby nakłonić ich do spróbowania swoich sił w naukach ścisłych. Jednak inspiracji do dalszej nauki dostarczają także rozmaite warsztaty (79%), spotkania z przedstawicielami różnych branż (71%) czy programy mentoringowe (60%). Do rozważenia kariery związanej z nauką zachęciłaby także uczniów większa dostępność narzędzi edukacyjnych (67%), takich jak laboratoria czy programy do symulacji fizycznych czy matematycznych – wszystko, co umożliwiłoby uczenie się w praktyce, poprzez samodzielne obserwacje.
– Już od dekady, realizując program ADAMED SmartUP, promujemy wśród młodzieży nauki ścisłe i wspieramy tych dla których są one wielką pasją. Od samego początku projektu, jego założeniem była organizacja letniego obozu naukowego, w tym udostępnienie laboratoriów oraz narzędzi do samodzielnych eksperymentów przy udziale kadry naukowej. Uczestnicy naszego programu trafiają pod skrzydła doświadczonych naukowców i poznają rówieśników o podobnych marzeniach, dzięki czemu odkrywają nowe możliwości i motywują się wzajemnie. Ogromnie cieszy nas, że odpowiadamy na potrzeby młodzieży, która jak deklaruje – chce uczyć się przez doświadczanie. Jak wiemy, aż 60% badanych przyznało, że programy oferujące ciekawe formy uczenia się byłyby dla nich motywacją do podjęcia naukowego wyzwania – mówi Katarzyna Dubno, członkini zarządu Fundacji Adamed.
1 Badanie przeprowadzone metodą CAWI przez SW Research na zlecenie Fundacji Adamed w dniach 12.06-23.06.2023 r. na ogólnopolskiej próbie 336 uczniów liceów i techników.
2 The Future of Jobs Report 2023, www.weforum.org
