Program Bezpieczny Kredyt 2% został de facto zakończony ze względu na brak środków. To nie oznacza jednak końca zmian prawnych z jego udziałem.
O programie Bezpieczny Kredyt 2% mówi się coraz mniej. Trudno się dziwić, bo obecnie uwagę mediów oraz Polaków (zwłaszcza młodszych) przyciąga zapowiadany program Kredyt na Start. Warto jednak pamiętać, że pewne sprawy związane z programem BK 2% nie zostały jeszcze zakończone. Rząd musi zapewnić większe finansowanie dopłat kredytowych w celu wywiązania się z obietnic poprzedników. Równocześnie z rynku zniknie program Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy, który nie odniósł sukcesu. Natomiast Bezpieczny Kredyt 2% teoretycznie mógłby zostać aktywowany ponownie pod warunkiem odpowiednio wysokiego dofinansowania. Prawdopodobieństwo tego scenariusza wydaje się jednak niewielkie. Dużo bardziej prawdopodobne są inne zmiany.
Rząd zamierza zasilić pieniędzmi program BK 2%
Możliwość reaktywowania programu BK 2% sugerowali niedawno politycy PiS pytani o poparcie przez ich ugrupowanie „Kredytu na Start”. Scenariusz reaktywacji poprzedniego programu wydaje się jednak mało prawdopodobny, bo wady BK 2% związane na przykład z brakiem kwartalnego limitu liczby wniosków wytyka rządząca koalicja. Jednak nawet brak kontynuacji udzielania kredytów w ramach poprzedniego programu dopłat nie oznacza końca prac legislacyjnych z nim związanych. Konieczne staje się bowiem zapewnienie dodatkowego finansowania, bo zainteresowanie „Bezpiecznym Kredytem 2%” przekroczyło oczekiwania.
Wiele krajowych mediów przeoczyło fakt, że tegoroczny limit wydatków budżetowych na program BK 2% został już powiększony (z 0,941 mld zł do 1,190 mld zł). Stało się to za sprawą ustawy z dnia 28 czerwca 2024 r. o zmianie ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, ustawy o dokumentach publicznych oraz ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe (Dz.U. 2024 poz. 1081). Program Bezpieczny Kredyt 2% ma być bardziej dokapitalizowany (z myślą o kolejnych latach) poprzez ustawę wprowadzającą „Kredyt na Start”.
Projekt ustawy o kredycie mieszkaniowym #naStart (numer z wykazu: UA4) sugeruje konieczność zasilenia programu BK 2% sumą wynoszącą około 2,3 mld zł – już po uwzględnieniu wcześniejszego przesunięcia środków. Bez tego dodatkowego finansowania, w przyszłych latach po prostu zabrakłoby środków na dopłaty do rat. Tymczasem państwo musi wywiązywać się z obietnic i zobowiązań poprzedniej ekipy rządzącej – niezależnie od ich oceny przez kolejny rząd.
Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy zniknie z rynku
Ustawa wprowadzająca „Kredyt na Start” równocześnie ma zwolnić spore zarezerwowane środki w związku z likwidacją programu Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy. Okazało się, że spłaty zadłużenia w związku z narodzinami dziecka nie przekonały młodych Polaków do wspomnianego programu – mimo możliwości zastąpienia brakującego wkładu własnego gwarancją Banku Gospodarstwa Krajowego (tak jak w programie BK 2%). Na przeszkodzie stanęło między innymi wysokie oprocentowanie „Rodzinnych Kredytów Mieszkaniowych” w 2023 roku. Do końca grudnia 2023 r. zostało udzielonych łącznie 1705 takich kredytów, przy czym aż 88% akcji kredytowej mimo wszystko przypadało na 2023 r.
Formularz OSR do nowego programu Kredyt na Start informuje również, że do 31 grudnia 2023 r. beneficjenci „Rodzinnego Kredytu Mieszkaniowego” otrzymali tylko 49 spłat rodzinnych (po narodzinach dziecka) o łącznej kwocie ok. 1,78 mln zł. Znacznie mniejsza od oczekiwanej skala likwidowanego programu sprawiła, że rząd postanowił obniżyć jego finansowanie aż o 12,1 mld zł do 2032 r. Pozostawione środki o kwocie wynoszącej od 10 mln zł do 90 mln zł pozwolą na sfinansowanie spłat rodzinnych wcześniej udzielonych kredytów. Natomiast wspomniana oszczędność (12,1 mld zł) ma pośrednio służyć do sfinansowania dopłat ratalnych w ramach programu Kredyt na Start.
Przepisy z programu BK 2% będą wciąż obowiązywać
Eksperci portalu RynekPierwotny.pl przypominają również w ramach podsumowania, że przepisy regulujące zasady programu Bezpieczny Kredyt 2% nadal będą obowiązywać mimo bardzo prawdopodobnego, definitywnego zakończenia akcji kredytowej. Chodzi o obsługę wcześniej udzielonych kredytów. Warto pamiętać, że beneficjentów BK 2% po pięciu latach otrzymywania dopłat czeka zmiana oprocentowania ich „hipotek” oraz poziomu wsparcia. Poza tym przepisy cały czas regulują zasady zakończenia wypłaty dopłat – na przykład w związku ze sprzedażą lokum.
Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl
