Tarcze i elastyczność pomogły mikrofirmom przetrwać kryzys. Czynnikami umożliwiającymi mikrofirmom przetrwanie pandemii były ich zdolność adaptacyjna oraz wsparcie w ramach rządowych tarcz: antykryzysowej oraz finansowej. 37 proc. przebadanych przez PIE firm planowało zmianę w funkcjonowaniu firmy, a aż 81 proc. skorzystało z rządowego wsparcia.
Jak wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego „Mikrofirmy pod lupą w 2020 r.”, w pandemicznym 2020 r., 24 proc. mikrofirm uznało swoją sytuację finansową za złą lub bardzo złą. 43 proc. doświadczyło spadku popytu na wyroby lub usługi. 42 proc. odczuło wzrost ryzyka działalności gospodarczej. A aż 64 proc. wskazało na niepewność sytuacji gospodarczej jako barierę silnie utrudniającą prowadzenie działalności.
Mikrofirmy dają zatrudnienie ok. 4,2 mln Polaków
Pandemia najsilniej dotknęły przedsiębiorstwa, które w związku z lockdownem nie miały możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. Udział mikrofirm raportujących złą i bardzo złą sytuację finansową w 2020 r. wyniósł 24 proc. W porównaniu z 2019 r. wzrósł o 18 pkt. proc. W 2020 r. za najbardziej uciążliwe bariery działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorstwa uznały: niepewność sytuacji gospodarczej, konieczność zachowania rygorów sanitarnych. Ponadto nieterminowe regulowanie należności przez odbiorców produktów i usług oraz rosnące koszty zakupu surowców, materiałów i półproduktów wykorzystywanych do produkcji.
Jak pandemia zmieniła sytuację mikroprzedsiębiorstw?
Wyniki analizy kierunku zmian podstawowych czynników wpływających na funkcjonowanie przedsiębiorstw pozwalają zauważyć, że w 2020 r. pogorszyły się warunki prowadzenia działalności gospodarczej. Przede wszystkim nastąpił spadek popytu na produkty i usługi (43 proc. wskazań) oraz wzrosło ryzyko działalności gospodarczej (42 proc. wskazań).
Przede wszystkim na spadek popytu na produkty i usługi zwracają uwagę mikrofirmy prowadzące pozostałą działalność usługową (70 proc. wskazań), zajmujące się zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (55 proc.). Ponadto kulturą, rozrywką i rekreacją (55 proc.). Natomiast wzrost popytu na produkty i usługi odnotowało 31 proc. firm funkcjonujących w sekcji informacja i komunikacja. 29 proc. firm handlowych (przede wszystkim z artykułami codziennego zapotrzebowania oraz AGD) i 29 proc. firm budowlanych.
W 2020 r. sytuacja finansowa mikroprzedsiębiorstw pogorszyła się w porównaniu poprzednimi latami. Odsetek mikrofirm wskazujących na złą lub bardzo złą sytuację wzrósł z 6 proc. w 2019 r. do 24 proc. w 2020 r. Równocześnie zmniejszył się udział przedsiębiorstw oceniających sytuację finansową jako dobrą lub bardzo dobrą. W 2020 r. udział mikroprzedsiębiorstw pozytywnie oceniających swoją sytuację finansową wynosił 40 proc., a w 2019 r. – 58 proc. Pokazuje to, jak silnie pandemia COVID-19 i związane z nią restrykcje wpłynęły na sytuację finansową mikrofirm. Wpływ pandemii na sytuację finansową mikrofirmy jest związany ze sferą gospodarki, w jakiej przedsiębiorstwo funkcjonuje. Sytuację finansową jako dobrą lub bardzo dobrą oceniło 59 proc. mikrofirm związanych z działalnością finansową i ubezpieczeniową.
Cyfryzacja kultury i rozrywki
Wzrost wykorzystania nowych technologii w czasie pandemii COVID-19 odnotowało 26 proc. mikroprzedsiębiorstw. Nowoczesne technologie (np. cyfryzacja, robotyzacja) w czasie trwania restrykcji dla biznesu, pozwoliły przedsiębiorcom uzyskać korzyści wynikające z pracy zdalnej i sprzedaży internetowej. Ponadto także sprawniejszej komunikacji firmy z partnerami biznesowymi i z klientami.
Wzrost wykorzystania w 2020 r. nowoczesnych technologii odnotowały przede wszystkim mikroprzedsiębiorstwa działające w kulturze, rozrywce i rekreacji (55 proc. wskazań) oraz z sekcji informacja i komunikacja (44 proc.), a także firmy świadczące usługi administrowania i działalności wspierającej (40 proc.).
Tarcze na pomoc mikrofirmom
Z wsparcie rządowego w ramach tarcz antykryzysowych skorzystało aż 81 proc. wszystkich badanych przez PIE firm. Najczęściej były to podmioty działające w branży kultury, rozrywki i rekreacji (95 proc.). Ponadto zakwaterowania i gastronomii (92 proc.), pozostałych usług (92 proc.) i przetwórstwa przemysłowego (90 proc.). Najrzadziej takie działania podejmowały firmy zajmujące się informacjąni komunikacją (46 proc.). Największą popularnością cieszyło się zwolnienie ze składek ZUS-u, z którego skorzystało aż 70 proc. mikrofirm. Popularnymi formami pomocy były też tarcza finansowa (61 proc.). Ponadto świadczenie postojowe (61 proc.) oraz dofinansowanie wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne (61 proc.).
Większość mikroprzedsiębiorców, którzy skorzystali z instrumentów tarcz antykryzysowych, oceniła je pozytywnie. Ponad połowa firm każdy instrument uznała za pomocny lub zdecydowanie pomocny, a różnice między ocenami były niewielkie. Najwięcej pozytywnych ocen otrzymała tarcza finansowa (63 proc.) i obniżenie wymiaru czasu pracy lub praca zdalna (59 proc.). Ponadto czasowe odroczenie terminów płatności podatku od nieruchomości (59 proc.). Najmniej natomiast – rezygnacja z zaliczek uproszczonych (52 proc.).
Źródło: PIE
