Trwają konsultacje publiczne, dotyczące założeń do ustawy Prawo działalności gospodarczej, a resort gospodarki przygotował już projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo działalności gospodarczej. W ten sposób Ministerstwo Gospodarki chce dokonać zmian w kilkudziesięciu aktach prawnych, w tym w Kodeksie Cywilnym oraz w Kodeksie Postępowania Administracyjnego.
Nowe Prawo działalności gospodarczej ma zastąpić wysłużoną już ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Ale konieczne będzie wprowadzenie zmian również w wielu innych ustawach. Resort gospodarki chce to zrobić poprzez oddzielny akt prawny, czyli ustawę Przepisy wprowadzające ustawę Prawo działalności gospodarczej.
Nowa definicja przedsiębiorcy
Jedną z ustaw, którą Ministerstwo Gospodarki chce zmienić przy pomocy przepisów wprowadzających, jest Kodeks cywilny. Pojawi się w nim nowa definicja przedsiębiorcy. Resort chce, aby brzmiała ona następująco: „Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna (…), prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorcę uznaje się także wspólnika spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.”.
Wprawdzie w projekcie znalazł się błąd – bo powinno być albo „wspólników spółki cywilnej”, albo „przez niego”, ale widać, że w stosunku do obecnego brzmienia definicji działalności gospodarczej zawartej w KC zniknęło rozróżnienie na działalność zawodową. Obecnie bowiem art. 431 brzmi następująco: „Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna (…), prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.”
Ta propozycja ma zlikwidować rozbieżności między obecnymi przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej a Kodeksem Cywilnym. A także – na co zwraca uwagę resort gospodarki – pozwoli uniknąć wrażenia, że za przedsiębiorcę można będzie uznać osobę wykonującą działalność zawodową, która jedna nie wykonuje działalności gospodarczej.
W KC pojawi się także przepis, który da przedsiębiorcom będącym osobami fizycznymi, którzy dokonali wpisu do Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej, wyraźne upoważnienie do udzielania prokury. Obecny przepis, który daje możliwość udzielania prokury przez przedsiębiorcę „wpisanego do rejestru przedsiębiorców”, jest tak interpretowany, że nie obejmuje osób prowadzących działalność gospodarczą. Resort chce ten zapis uściślić, poprzez dopisanie słów „albo wpisanemu do CEIDG”. To zaś pozwoli udzielać prokury osobom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą.
Zmiany w Kodeksie Postępowania Administracyjnego
W projekcie przepisów wprowadzających Prawo działalności gospodarczej znalazł się również spory fragment, dotyczący zmian w KPA. Przede wszystkim resort chce wpisać do tego aktu prawnego cały rozdział poświęcony ustaleniu zasad nakładania administracyjnych kar pieniężnych.
A więc – jeśli nowe przepisy wejdą w życie – urzędy przy nakładaniu kar pieniężnych będą musiałby brać pod uwagę stopień, czas oraz okoliczności naruszenia obowiązków administracyjnych, wysokość osiągniętych korzyści, częstotliwość naruszeń w przeszłości oraz stopień przyczynienia się ukaranego do powstania naruszenia i jego „warunki osobiste”, a więc warunki materialne, socjalne, zatrudnienie, stan zdrowia i sytuacje rodzinną i środowiskową.
Dodatkowo pojawia się możliwość odstąpienia od karania, jeśli stopień naruszenia przepisów był znikomy a podmiot naruszający zaprzestał naruszeń lub zrealizował obowiązek wynikający z przepisów. Od karania urzędnik będzie mógł odstąpić także wtedy, jeśli podmiot naruszający nie miał wpływu na powstanie naruszenia lub powstało one wskutek zdarzeń lub warunków, których nie mógł przewidzieć – tu jednak nadal istnieje warunek, aby naruszenie było znikome. Oraz pojawia się zakaz karania przez jeden urząd za coś, za co karę nałożył już inny.
Resort proponuje także, aby w przypadku administracyjnych kar pieniężnych dochodziło do ich przedawnienia, jeśli minęło 5 lat od naruszenia przepisów lub wystąpienia ich skutków lub 5 lat od chwili, kiedy kara powinna zostać uiszczona.
W projekcie pojawiła się także możliwość, aby organizacja społeczna mogła żądać wszczęcia postępowania albo dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu administracyjnym, jeśli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i przemawia za tym interes społeczny albo interes jej członka. Tyle, że aby wystąpić z takim żądaniem, organizacja musi uzyskać pisemną zgodę od swojego członka. I taka organizacja biorąca udział w postępowaniu ma obowiązek działać na jego korzyść.
I jeszcze wiele, wiele zmian
Na tym, oczywiście, nie koniec. Łącznie bowiem resort gospodarki zamierza dokonać zmian w ponad 130 ustawach. W niektórych przypadkach są to zmiany drobne, w innych – nieco szersze.
Prawo o działalności gospodarczej ma zastąpić ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, ale część przepisów pozostanie. Chodzi o te tworzące punkt kontaktowy, który ma pomagać w zakładaniu firm na terenie kraju, o rozdział dotyczący CEIDG oraz część obecnej ustawy regulującej tworzenie przedstawicielstw zagranicznych przedsiębiorstw na terenie Polski.
Resort gospodarki chce, aby przepisy wprowadzające ustawę Prawo działalności gospodarczej weszły w życie od początku przyszłego roku. To oznacza, że liczy, że do tego czasu uda się uchwalić także ustawę główną.
