Jak pokazało badanie przeprowadzone przez Deutsche Bank, problemy z nieterminowymi płatnościami kontrahentów to codzienność dla bardzo wielu polskich firm. Co trzecia skarży się także na utrudniony dostęp do zewnętrznego finansowania. To dwie główne bariery rozwoju, jakie wskazali polscy przedsiębiorcy w raporcie Deutsche Bank „Polskie firmy w obliczu wyzwań – plany, rozwój, finansowanie”. Przedsiębiorcy zdają sobie sprawę, że bez dodatkowego finansowania, trudno jest utrzymać płynność finansową, czy zapewnić dynamiczny rozwój działalności. Receptą mogą być dostępne na rynku produkty kredytowe oraz wsparcie instytucjonalne. Najpierw jednak firmy muszą przełamać związane z nimi obawy.
Jak podaje GUS, polska gospodarka wyhamowuje. PKB w 2016 r. wzrósł o 2,8 proc. rok do roku, co oznacza gorszy wynik niż w roku 2015. Wtedy tempo wzrostu PKB Polski wynosiło 3,9 proc. Pogorszenie nastrojów może wiązać się z ogólnym brakiem pewności, dot. rozwoju sytuacji na rynkach w najbliższej przyszłości, czego symptomem może być zdecydowany spadek inwestycji realizowanych przez przedsiębiorstwa.
Na rozwój gospodarczy negatywnie wpływa też problem zatorów płatniczych. Według Indeksu Zatorów Płatniczych BIG w drugiej połowie 2016 roku do grona przedsiębiorstw z opóźnionymi płatnościami zaliczała się w Polsce co druga firma. Najczęściej problemy wskazywały branże produkcyjna i budowlana. Ponad 80 proc. przedsiębiorców postrzega nieterminowe regulowanie płatności jako poważną przeszkodę prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Nic w tym dziwnego, skoro kwota należności przeterminowanych o przynajmniej 60 dni wynosi przeciętnie ponad 29 tysięcy złotych.
Jednak problemy z płynnością nie są jedynymi trudnościami, na jakie natrafiają właściciele polskich firm. Według raportu Deutsche Bank „Polskie firmy w obliczu wyzwań – plany, rozwój, finansowanie” aż 35 proc. przedsiębiorców wskazuje, że barierą w rozwoju ich biznesu jest utrudniony dostęp do zewnętrznego finansowania. Zatory płatnicze wskazywane są jako drugi kluczowy problem, na który skarży się co czwarta ankietowana firma. Co dziesiąty przedsiębiorca ma natomiast problemy ze znalezieniem odpowiednich pracowników. – O ile ostatnią przeszkodę można wiązać z wchodzącym na rynek pracy niżem demograficznym, o tyle źródła pozostałych problemów są o wiele bardziej skomplikowane i łączą się także z zachowaniem samych przedsiębiorców – komentuje Maciej Sus, Dyrektor Departamentu Klienta Biznesowego Deutsche Bank Polska.
Zachowawcze finansowanie
Kwestię utrudnionego dostępu do finansowania zewnętrznego wskazała w raporcie Deutsche Bank co trzecia spółka. Dodatkowo okazuje się, że polscy przedsiębiorcy podchodzą do tego rodzaju finansowania z dużą rezerwą. Z różnych powodów – od chęci zachowania autonomii po awersję do ryzyka. – Podstawowym źródłem finansowania inwestycji wśród polskich przedsiębiorstw historycznie były i pozostają środki własne. Można wysnuć hipotezę, że właśnie owa zachowawczość przekłada się na postrzeganie finansowania zewnętrznego jako bariery w rozwoju – komentuje Maciej Sus, Dyrektor Departamentu Klienta Biznesowego Deutsche Bank Polska.
Zdaniem prof. Małgorzaty Bombol ze Szkoły Głównej Handlowej, o ile wysoki udział środków własnych w finansowaniu inwestycji jest zjawiskiem charakterystycznym dla Polski, to z problemem niskiego popytu na kredyt zmagają się także inne kraje Europy. – Taka postawa wskazuje na działania realistyczno-ostrożnościowe, bardziej nastawione na wyczekiwania na klarowne sygnały z otoczenia firm do dalszego rozwoju – wyjaśnia. Tymczasem od pewnego już czasu, koszt finansowania zewnętrznego jest najniższy w historii.
Warto podkreślić, że trudności związane z finansowaniem zewnętrznym, jako barierę wymieniają głównie mniejsze przedsiębiorstwa. Wśród firm, których obroty nie przekraczają 10 milionów euro rocznie, ten odsetek wynosi prawie 40 proc. – Związane jest to często z krótką historią firmy na rynku. W przypadku większych firm z obrotami rocznymi powyżej 50 milionów euro na trudności z finansowaniem zewnętrznym wskazało niecałe 35 proc. firm.
– W badaniu Deutsche Bank widzimy zróżnicowane podejście do sposobów finansowania firm, szczególnie, że analizowane firmy przejawiają dość niewielką chęć pozyskania finansowania zewnętrznego. Równocześnie utrudniony dostęp do finansowania jest dla nich barierą dla rozwoju działalności – zauważa prof. Bombol.
Problemy z płynnością
Drugą, według raportu Deutsche Bank, największą barierą rozwoju polskich firm są kłopoty z płynnością, związane z zatorami płatniczymi. W odpowiedzi na pytanie, czy firma miewa problemy z nieterminowymi płatnościami od swoich kontrahentów, twierdząco odpowiedziało aż 65 proc. przedsiębiorców. W tym przypadku, im większa firma, tym problem okazywał się bardziej dotkliwy. W przedsiębiorstwach o obrotach mniejszych niż 10 milionów euro na trudności skarżyło się ponad 60 proc. przedsiębiorców, podczas gdy w dużych firmach, których roczny obrót wynosi ponad 50 milionów euro, było to ponad 75 proc.
Pokonywanie barier
Jak zatem wesprzeć przedsiębiorców w pokonywaniu tych trudności? Przełamanie obaw związanych z ryzykiem finansowania kapitałem zewnętrznym, może ułatwić obecna sytuacja rynkowa, w tym najniższy w historii poziom stóp procentowych. – Warto rozważyć kredyt jako atrakcyjną alternatywę dla środków własnych – komentuje Maciej Sus z Deutsche Bank. – Zaletą pozyskania finansowania zewnętrznego jest to, że środki własne mogą w tym samym czasie „pracować” w inny sposób, przynosząc firmie dodatkowe korzyści. Sukces wielu polskich przedsiębiorstw pokazuje, że optymalne wykorzystywanie środków zewnętrznych to skuteczny sposób na zwiększanie wartości firmy – komentuje Maciej Sus z Deutsche Bank.
Niedocenianym rozwiązaniem usprawniającym zarządzanie płynnością jest faktoring, który pozwala na uwolnienie pieniędzy znajdujących się w nieopłaconych jeszcze fakturach. Faktoring pełny nie zwiększa zadłużenia ani nie ogranicza zdolności kredytowej, umożliwia natomiast swobodny obrót wierzytelnościami, które są finansowane przez bank. – Faktoring daje przedsiębiorstwu komfort płynności i możliwość koncentracji zasobów firmy na tym, co najważniejsze – wzroście. Może to nie tylko pomóc ominąć bariery związane z rozwojem, ale także zapewnić przedsiębiorstwu poczucie bezpieczeństwa, tak istotne przy podejmowaniu decyzji biznesowych – dodaje ekspert Deutsche Bank.
Źródło: Deutsche Bank
