Porozmawiajmy otwarcie o pieniądzach. Dlaczego pracodawcy powinni dbać o dobrostan finansowy pracowników? Pandemia w oczywisty sposób zweryfikowała deklarowane wsparcie organizacji dla pracowników, a dla wielu z nich była przełomowym momentem w relacjach z pracodawcą. Czy w tym trudnym czasie działy HR stanęły na wysokości zadania? Okaże się zapewne w niedalekiej przyszłości. Powrót do czasu sprzed pandemii nie jest już możliwy. Aby dobrze pełnić swoją funkcję, HR-owcy muszą wsłuchiwać się w głos i potrzeby pracowników. A te dotyczą coraz bardziej indywidualnych kwestii, jak choćby wsparcia w zarządzaniu finansami osobistymi. Czy działy HR są na to gotowe?
Sytuacja pandemiczna postawiła przed organizacjami niełatwe zadania i do tego w warunkach, których nigdy wcześniej nie doświadczały. W pierwszych tygodniach pandemii wszyscy wykazywali się dużym zaangażowaniem, motywacją do pracy – chodziło przecież nie tylko o zdrowie i stabilność zatrudnienia, ale w ogóle o możliwość funkcjonowania biznesu. W czasie lockdownu HR-owcy, menedżerowie i pracownicy czuli dużą odpowiedzialność za swoje firmy. Jednak po kilku miesiącach sytuacja uległa zmianie.
Rola działów HR rośnie
Z perspektywy kilkunastu miesięcy widać, że w czasach pandemii dział HR ugruntował swoją strategiczną pozycję w firmie, zwłaszcza w sytuacji, która wymuszała szybkie decyzje, takie jak: wdrożenie pracy zdalnej i poszukiwanie efektywnych narzędzi budowania zaangażowania i efektywności pracowników. Wyjątkowe okoliczności – a z takimi mamy do czynienia na skutek COVID-19 – wymagają szczególnego podejścia do budowania zaangażowania pracowników. W kryzysowej sytuacji utrzymanie motywacji do pracy nie jest łatwe, tym bardziej, że wykorzystywane dotychczas narzędzia w dużej mierze nie były przystosowane do pandemicznych warunków.
Świadome organizacje zdają sobie sprawę, że ciągłe dbanie o pracownika jest przejawem troski i odpowiedzialności pracodawcy, a zwłaszcza w obecnych czasach nie można z niego rezygnować. Menedżerowie personalni doskonale wiedzą, że działania podjęte w trudnych czasach z pewnością zaprocentują w przyszłości. Bieżąca sytuacja pozwoliła także działom HR na ocenę kultury organizacyjnej i podejścia do kwestii związanych z dbaniem o dobrostan pracowników. Okazało się, że popularne jeszcze do niedawna benefity, takie jak karnety na zajęcia sportowe, kulturalne czy owoce w firmie nie są dla pracowników już tak istotne. Ich oczekiwania zaczęły dotyczyć zupełnie czegoś innego. Co zatem zyskuje dziś na znaczeniu?
Czego oczekują pracownicy?
Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w raporcie „Kurs na financial wellness”, który podsumowuje wyniki badania przeprowadzonego w grudniu 2020 r. przez GFK na zlecenie portalu Cash (reprezentatywna grupa 800 respondentów zatrudnionych na umowę o pracę). Celem badania była postcovidowa analiza zmian w podejściu pracowników do kwestii związanych z zarządzaniem ich finansami osobistymi i wsparcia, jakiego w tym zakresie może udzielić pracodawca. Dlaczego to tak istotne? Otóż, jak przyznali ankietowani, zachowanie równowagi między zarobkami a wydatkami staje się dla nich obecnie jednym z najsilniejszych źródeł stresu zaraz po zdrowiu i szczęściu rodzinnym. Pandemia koronawirusa i kryzys gospodarczy wpłynął na sytuację wielu pracowników. Niepewność jutra i zmiany na rynku pracy sprawiają, że z niepokojem przyglądają się oni swoim finansom. Jak pokazują wyniki badania portalu Cash, negatywne skutki pandemii odczuwa w swoich kieszeniach 1/3 badanych, a połowa przyznała, że chociaż pieniędzy wystarcza im na co dzień, to brakuje im na niespodziewane wydatki.
Nowa sytuacja rodzi nowe potrzeby w zakresie oferowanego wsparcia pracowników i działy HR nie mogą przechodzić obok tego obojętnie – problemy z płynnością gotówkową, które zaprzątają uwagę pracowników, przekładają się przecież na poziom realizowanych zadań i mogą skutkować spadkiem efektywności. Pracodawcy powinni zdawać sobie sprawę z tego faktu. Jednak, jak pokazuje badanie, wsparcie w sferze komfortu finansowego jest dziś w firmach bardzo ograniczone, a co za tym idzie, świadomość pracowników, że pracodawca mógłby w jakikolwiek sposób pośredniczyć w rozwiązywaniu tych problemów, jest nadal znikoma.
Dlaczego nie mówimy o finansach otwarcie?
Kwestie dotyczące finansów osobistych to nadal trudny temat dla wielu z nas. Nie jesteśmy na-uczeni mówienia otwarcie o pieniądzach, pytania z tego zakresu uznajemy za niedyskretne czy niewygodne. Dzieje się tak w przestrzeni naszego życia osobistego, ale również zawodowego – np. jawne komunikowanie wynagrodzeń pracowników to nadal temat kontrowersyjny i niewiele firm się na to decyduje. To samo dotyczy spraw związanych z nagłymi potrzebami finansowymi lub wsparcia w zarządzaniu już zaciągniętymi zobowiązaniami.
– Firmy ostrożnie podchodzą do kwestii zaangażowania się w obszar zarządzania finansami osobistymi zatrudnionych i dbanie o ich dobrostan w tym zakresie. Co za tym idzie, często sądzą, że wsparcie firmy w uzyskaniu przez pracownika dodatkowych pieniędzy na niespodziewane wydatki nie jest rolą pracodawcy. Jednak, jak wskazują sami pracownicy, takie podejście w ostatnim czasie ulega zmianie – mówi Weronika Dejneka, prezes zarządu PZU Cash, który jest właścicielem portalu Cash.
Jak pokazuje badanie portalu Cash, pracownicy pozytywnie oceniają pracodawcę w roli partnera ułatwiającego im dostęp do dodatkowych pieniędzy. Co więcej, większość pracowników rozważyłaby skorzystanie z tak oferowanej pożyczki, gdyby pojawiła się u nich taka po-trzeba. To przecież oczywiste, że sytuacje, gdy pracownik będzie poszukiwał dodatkowej gotówki na sfinansowanie większych niż zwykle wydatków, będą się zdarzały bez względu na to, czy pracodawca umożliwi mu dostęp do pożyczki czy nie.
– Współpraca w tym zakresie z pracodawcą daje pewność, że pracownik skorzysta z oferty firmy, która ma sprawdzony produkt. To pracodawca powinien zadbać o to, aby pracownik rozwiązał kwestie finansowe w zweryfikowany sposób i nie zaciągnął niekorzystnej dla niego pożyczki poza firmą. Rola współczesnego pracodawcy zmierza w kierunku partnerstwa z pracownikami oddziaływującego nie tylko na życie zawodowe, ale także na wiele aspektów życia osobistego – w tym także na zarządzanie finansami. Pracodawcy, którzy zrozumieją to jako pierwsi, zyskają zaangażowanie pracowników. Narzędzie, które oferujemy, może im w tym pomóc – podkreśla Weronika Dejneka.
