Koncepcja Nowego Jedwabnego Szlaku (inaczej Jednego Pasa Jednej Drogi) to niewątpliwie jedno z największych przedsięwzięć o charakterze globalnym w całej historii gospodarczej. Pomysł zainicjowany już w 2013 r. zakłada budowę połączenia lądowego między Chinami a Europą m.in. przez Łódź, w której będą znajdować się huby przeładunkowe do dalszych krajów Europy Zachodniej. Koszt przedsięwzięcia jest szacowany nawet na 100 miliardów dolarów, co stanowi de facto około 20% nominalnego PKB Polski. Wiele wskazuje na to, że projekt Nowego Jedwabnego Szlaku to nie mrzonka, toteż budzi on wiele kontrowersji wśród najważniejszych graczy na scenie geopolitycznej. Z kolei Polska to relatywnie mały, lecz bardzo istotny element całej układanki, co równocześnie stanowi ogromną szansę dla jej gospodarki.
Inicjatywa Jednego Pasa Jednej Drogi to niewątpliwie wielka gra o charakterze geopolitycznym. Chiny, które obecnie w swoim handlu zagranicznym polegają przede wszystkim na transporcie morskim chcą zdywersyfikować swoje szlaki handlowe. Kwestia ta miałaby szczególne znaczenie w dobie ewentualnego konfliktu zbrojnego, bowiem amerykańska dominacja na morzach i oceanach jest niepodważalna. Drugi aspekt stanowią czynniki gospodarcze, bowiem dziś nie liczy się już tylko i wyłącznie siła wojskowa, ale również siła gospodarcza. Nowy Jedwabny Szlak to próba zacieśnienia współpracy na linii Chiny – kraje azjatyckie – Europa. W efekcie próbę stworzenia nowego szlaku handlowego należy nazwać nie inaczej jak elementem gry o tron – gry o dominację w skali globalnej pomiędzy Stanami a Chinami.
Prawdopodobieństwo realizacji tej historycznej idei wydaje się wysokie. Ewentualne problemy związane z wykonaniem tego konceptu raczej nie będą związane z czynnikami ekonomicznymi, bowiem Chiny posiadają wystarczającą ilość kapitału. Największe ryzyko stanowi polityka. Stany to kraj, który raczej krytycznie ocenia ideę nowego szlaku handlowego. Rosja, początkowo równie sceptyczna, wydaje się do niej powoli przekonywać. Z kolei Europa niewątpliwie jest zainteresowana zacieśnieniem współpracy gospodarczej z Chinami. Warto także pamiętać, że szlak będzie prowadził przez terytoria wielu państw, co sprawia, że jest to projekt międzynarodowy. To z kolei implikuje ryzyko dotyczące relacji i interesów wielu grup interesariuszy – Państwa Środka i poszczególnych krajów. Zatem wydaje się, że budowa połączenia lądowego między Chinami a Europą zależy przede wszystkim od polityki.
Jednak z czysto ekonomicznego punktu widzenia, Nowy Jedwabny Szlak to kolejny krok w kierunku globalizacji stosunków gospodarczych między Europą a Azją oraz rozwoju handlu międzynarodowego. Otóż nie można zapominać o fakcie, że to właśnie globalizacja oraz działania na rzecz swobodnego przepływu towarów, kapitału i siły roboczej doprowadziły do ogromnego skoku cywilizacyjnego. Niemniej, Europa powinna zachować ostrożność. Państwo Środka to przecież wielki gracz, który może zalać Stary Kontynent swoim kapitałem oraz swoimi produktami. Państwa europejskie koniecznie muszą zadbać o ochronę swoich przedsiębiorstw oraz wesprzeć ich ekspansję na terenie Azji. Dopiero wtedy projekt Jednego Pasa Jednej Drogi okaże się koncepcją na zasadzie win – win.
Pewien kawałek tego tortu należy również do Polski, która ze względu na swoje cenne położenie geograficzne stanowi ,,bramę do Europy”. Polski rząd chce wykorzystać tę sytuację chociażby w celu sfinansowania przez chiński kapitał budowy Centralnego Portu Lotniczego. Co więcej, Polska liczy na nowy napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz na ekspansję polskich przedsiębiorstw na rynku Chińskim i na innych rynkach wschodzących w Azji. Nowy Jedwabny Szlak to niewątpliwie wielka szansa dla polskiej gospodarki, zwłaszcza że kolejna perspektywa unijna nie będzie już tak hojna. Strategiczne położenie Polski wpłynęłoby także na wzrost znaczenia naszego kraju na arenie międzynarodowej. Jednak Warszawa, podobnie jak Bruksela, powinna pamiętać o równoczesnej ochronie swoich rodzimych przedsiębiorstw, bowiem chiński kapitał z łatwością może zdominować polski rynek.
Podsumowując, idea Jednego Pasa Jednej Drogi to wielka szansa dla globalnej gospodarki. Niemniej, istotnym, o ile nie najważniejszym aspektem tego konceptu jest polityka, która może determinować osiągnięcie sukcesu. W efekcie z całą pewnością można stwierdzić, że Nowy Jedwabny Szlak to projekt na miarę XXI wieku, nie tylko ze względu na jego skalę, ale również ze względu na liczne akcenty geopolityczne i makroekonomiczne, które znakomicie wkomponowują się w dynamiczne i skomplikowane realia dzisiejszego świata.
Autor: Łukasz Rozbicki, MM Prime TFI
