Jak wrócić do pracy i formy po ciąży – rozmowa z dr. Ireneuszem Hałasem, założycielem kliniki IREHAMED w Lublinie

Jak wrócić do pracy i formy po ciąży – rozmowa z dr. Ireneuszem Hałasem, założycielem kliniki IREHAMED Centrum Fizjoterapii i Fizjoprofilaktyki w Lublinie; współautorem książki Ciąża, seks, dieta, czyli zarządzanie wielką zmianą – o powrocie do aktywności fizycznej i zawodowej po porodzie.

BiznesTuba.pl: Stworzył Pan kompendium wiedzy, które pomaga kobietom przetrwać szczególny czas. Co Pana zainspirowało do napisania poradnika Ciąża, seks, dieta, czyli zarządzanie wielką zmianą?

Ireneusz Hałas: Głównie kobiety. W moim zamyśle jest to książka skierowana do nich. Dlatego była przygotowywana z kobietami. Ja jako fizjoterapeuta od 15 lat pracuję z ciężarnymi. Zależało mi jednak, by w książce pojawiły się też głosy specjalistek. Zaprosiłem więc do współpracy położną z 28-letnim stażem Iwonę Kaszlikowską, a także dietetyczkę Karolinę Pawlik, która uświadamia, jak kluczowe jest żywienie. O przygotowaniu mentalnym, afirmacjach i stymulowaniu podświadomości mówi natomiast dr Joanna Mroczek, która swoje dzieci urodziła naturalnie.

BT: Razem odpowiadają Państwo na najważniejsze pytania pacjentek?

IH: Tak, kobiety pytały nas: co robić, żeby uniknąć bólu, stanu zapalnego piersi, zabiegu operacyjnego? Jak być bardziej aktywną po porodzie? Ponadto jak wrócić do pracy, jak będzie wyglądać ciało? Czy warto zacząć ćwiczyć, chodzić do fizjoterapeuty, zmienić dietę? A może zmniejszyć brzuch pooperacyjnie? Postanowiliśmy w przystępnej formie zmierzyć się z tymi zagadnieniami. Odwołać się do wiedzy rzetelnej, aktualnej i gwarantującej bezpieczeństwo.

BT: Z jakimi jeszcze problemami okołociążowymi przychodzą do Pana kobiety?

IH: Na pierwszy plan wybija się ogólna sprawność organizmu. Zwracam uwagę na profilaktykę: podjęcie aktywności fizycznej, nawyk zdrowego odżywiania się. To sprzyja zajściu w ciążę, ale też jest kluczowe dla samopoczucia w jej trakcie i uniknięcia problemów. Takich jak skok kwasu moczowego, nieprawidłowa ilość węglowodanów, alergizujące przyjmowanie pokarmów mlecznych, które mogą wywołać zaburzenia układu trawienia. Jeśli to zaniedbamy, pacjentka może przybrać na wadze, czuć się ociężała, zmęczona, bez sił.

BT: Jak być aktywną w czasie ciąży?

IH: Jeśli lekarz nie określi przeciwwskazań i ciąża nie jest zagrożona – być możliwie najbardziej aktywną. Polecam nawet jogging, ale przede wszystkim spacery i chodzenie z kijkami. Jeśli kobieta wcześniej trenowała, nie powinna zbytnio zmieniać stylu życia.

BT: A dieta?

IH: Wbrew temu, co mówiło się niegdyś: „w ciąży jedz to, na co masz ochotę”, trzeba patrzeć długofalowo. Dobrać dietę tak, by mieć odpowiednie parametry, uniknąć zmęczenia, a także alergenów, które mogą w przyszłości uczulać dziecko. Chodzi tu więc o odpowiedzialność za drugą osobę.

BT: Jak pracuje Pan z kobietami podczas fizjoterapii?

IH: Wiele pań w ciąży powinno być pod stałą opieką fizjoterapeuty; są wręcz pacjentki, które bez tego nie mogą funkcjonować. W pracy z nimi rozluźniam tkanki miękkie. Cuda czyni również oklejanie plastrami. Wyspecjalizowałem się w nim i tworzę różne kombinacje, przede wszystkim by zmniejszyć dolegliwości bólowe.

Poza tym zachęcam, by kobiety ćwiczyły, integrowały się podczas wspólnej gimnastyki, korzystały ze szkół rodzenia i zajęć, angażowały partnera w aktywność.

BT: A jak dbać o siebie w okresie połogu?

IH: Jeśli poród był przez cesarskie cięcie, połóg to czas regeneracji blizny, czyli 10–14 dni do ściągnięcia szwów. Po sześciu tygodniach kobieta powinna też trafić do fizjoterapeuty na kontrolę blizny pooperacyjnej – to bardzo ważne, gdyż zaniedbanie blizny, która ciągnie, może prowadzić do dyskopatii czy bolesnego współżycia. Trzeba też zawsze pamiętać, by po 6 tygodniach odbyć wizytę kontrolną u ginekologa.

Gdy mowa o naturalnym porodzie – należy sprawdzić, czy kobieta nie ma obniżonych narządów, problemu z nietrzymaniem moczu itd., dlatego wizyta u ginekologa oraz fizjoterapeutki uroginekologicznej jest równie ważna.

Fizjoterapia i aktywność po połogu są również istotne, jeśli dojdzie do rozejścia się linii białej. Niech to będzie choćby pół godziny spaceru z kijkami przed pobudką dziecka.

BT: A jak dbać o zdrowie, gdy wracamy do pracy po urlopie macierzyńskim?

IH: Należy bezustannie trzymać dietę. Polecam też wypracowanie z partnerem opieki tak, by mieć czas dla siebie. Na aktywność typu kardio o zwiększanej intensywności (spacery z kijkami są świetne, by odciążyć kręgosłup, biodra i kolana). I na treningi funkcjonalne, ale nie z ciężarami, jak na siłowni, lecz na własnych mięśniach tułowia.

I znowu – czas na wizyty fizjoterapeutyczne, jeśli mamy (co zdarza się głównie po porodzie naturalnym) problemy uroginekologiczne typu nietrzymanie moczu, nadwrażliwość pochwy, problemy z blizną po nacięciu krocza – tu trzeba terapii, by znormalizować napięcie mięśniowe.

Myślmy też o stanowisku pracy. Jeśli jest siedząca czy zdalna – może dojść do przeciążenia szyi, i tak sfatygowanej od karmienia czy pochylania się nad dzieckiem; czasem powstaje tzw. szyja żurawia, która prowadzi do bólu głowy. Raz na 2, 3 miesiące sprawdzajmy kręgosłup w gabinecie fizjoterapeutycznym, bo lepiej zapobiegać, niż leczyć.

Na znaczeniu nie traci kontrola specjalistów, jeśli pacjentka ma dodatkowe schorzenia, jak hashimoto, autoimmunologiczne, neurologiczne. W zapobieganiu tym ostatnim również się wyspecjalizowałem i włączam je w pracę z kobietami.

BT: Z jakimi jeszcze konsekwencjami powinna się liczyć kobieta, która zaniedba zdrowie i wróci do pracy, np. siedzącej?

IH: Każdy organizm jest inny, 10 kobiet może skarżyć się na te same dolegliwości, ale ich przyczyny okażą się rozmaite – od kwestii genetycznych, przez problemy z nawodnieniem, po poziom witamin albo elektrolitów. Wiele zależy od metabolizmu i prawidłowego wchłaniania.

BT: Wiele kobiet zmaga się też z depresją poporodową. Czy fizjoterapia może jakoś pomóc pokonać ten problem?

IH: Fizjoterapeuta nie wchodzi w kompetencje psychiatry czy psychologa. Przy problemach ze stanami depresyjnymi zaleciłbym natomiast oznaczanie poziomu witaminy D₃. Jeśli przed ciążą był niski, to w jej trakcie nie wzrośnie. Wysoki zaś zmniejsza ryzyko depresji poporodowej. Z kolei dbając o formę fizyczną, zyskujemy dodatkowy wyrzut endorfin czy motywację.

BT: I budujemy zdrowe nawyki.

IH: Dokładnie tak. Nawyki warte miliony, jak pisze Brian Tracy. One powodują, że nasz organizm ma mniej czasu na analizowanie komunikatów negatywnych. Czyli wracamy do podświadomości…

BT: Afirmacje są jednym z ważniejszych tematów książki. Jak pomagają podczas ciąży?

IH: Kobiety obawiają się bólu, to często skłania je do cięcia cesarskiego. Jeśli jednak przygotują się mentalnie, odpowiednio nastawią, to im może pomóc podczas akcji porodowej. Zwłaszcza że nie zawsze partner może być przy porodzie. Wszelka forma afirmacji, budowania dobrego nastawienia wspiera, bo sztuką porzucenie pesymizmu, by się zbędnie nie dołować. Poza tym… afirmację nie zaszkodzą. Jeśli ich spróbujemy, nic na tym nie stracimy.

BT: A co jest ważne w odżywianiu się?

IH: Jestem orędownikiem diety dobrze opracowanej. Musi ona polegać na takim łączeniu pokarmów, by nie nasilały stanów zapalnych. Sam poradziłem sobie z nimi z pomocą diety keto.

BT: Mówi się, że mama szczęśliwa to mama spełniona zawodowo i prywatnie. Czy Pan jako fizjoterapeuta zaleca powrót do pracy po urlopie macierzyńskim?

IH: Wypowiem się z punktu widzenia fizjoterapeuty – mleko ma najlepsze właściwości odżywcze do mniej więcej 6. miesiąca. Oczywiście, często dziecko jest karmione dłużej ze względu na potrzebę budowania bliskości czy rozwijanie aparatu mowy. Jeśli jednak mama dba o sylwetkę i chce uniknąć dolegliwości bólowych, warto pomyśleć o zastępowaniu mleka po 6. miesiącu. Sam powrót do pracy to już zaś kwestia wiążąca się z emocjami.

BT: Czy planuje Pan napisanie kolejnych książek?

IH: Tak, choć nie będą dotyczyły głównie ciąży. Przygotowuję z koleżanką książki kliniczne dla pewnej grupy logopedów. Pracuję też nad poradnikami dotyczącymi profilaktyki porażenia nerwu twarzowego, w którym się specjalizuję. Opracowuję ponadto programy holistycznego i bazującego na profilaktyce dbania o ciało. Profilaktyka i całościowe podejście to dla mnie kwestie absolutnie kluczowe, gdy mowa o dbaniu o zdrowie oraz o macierzyństwie.

Dr n. o k.f. Ireneusz Hałas, specjalista fizjoterapii, od 26 lat pracuje w zawodzie fizjoterapeuty. Jest właścicielem podmiotu leczniczego IREHAMED Centrum Fizjoterapii i Fizjoprofilaktyki w Lublinie. Współtworzył Oddział Rehabilitacji Neurologicznej Szpitala Neuropsychiatrycznego oraz Ośrodek Rehabilitacji Leczniczej Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy Centrum Profilaktyczno – Leczniczego w Lublinie dla pacjentów ze schorzeniami narządu ruchu, gdzie wykorzystywano indywidualne podejście do problemu pacjenta wykorzystując metody reedukacji nerwowo-mięśniowej i terapię mięśniowo-powięziową. Przez wiele lat był prezesem Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii. Jest międzynarodowym Senior Instruktorem Metody Kinesiology Taping. Lubi spędzać czas z synem i córką oraz w wolnym czasie utrzymuje swoją kondycję trenując na treningach funkcjonalnych. Jako instruktor Nordic Walking codziennie o 6 rano ćwiczy prawidłowe chodzenie w terenie. Lubi chodzić po górach i czytać książki.