Podatek cukrowy wciąż budzi kontrowersje. Podatek cukrowy mocno uderza po kieszeniach konsumentów i producentów. I choć rząd wprowadził go z myślą o zdrowiu Polaków to aż 66 proc. z nich uważa, że nie ma on nic wspólnego ze zdrowiem. 46 proc. osób przewiduje, że jest tylko łataniem dziury budżetowej. Takie wnioski płynął z raportu „Podatek cukrowy oczami konsumentów” przygotowanego przez agencję badawczo-analityczną Zymetria. Ponadto konsumenci wciąż czują się niedoinformowani o zasadach naliczania i odprowadzania podatku.
Podatek cukrowy w Polsce obowiązuje od 1 stycznia 2021 roku. Wszedł w życie na postawie Ustawy z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów. Jest to opłata od napojów z dodatkiem substancji o właściwościach słodzących oraz kofeiny lub tauryny w produkcie gotowym do spożycia. Podzielona jest na dwie części-stałą i zmienną. Pierwsza to opłata 50 gr za litr napoju z cukrem lub słodzikiem i 10 gr za litr napoju z tauryną czy kofeiną. Opłata zmienna to 5 groszy za każdy gram cukru powyżej zawartości 5 gram na 100 ml. Co ważne, jeżeli napój w składzie ma min 20 proc. owoców lub warzyw nie podlega podatkowi cukrowemu. Podobnie jest z napojami mlecznymi.
Podatek na zdrowie?
Jak podaje portal gov.pl, opłata cukrowa stanowi w 96,5% przychód Narodowego Funduszu Zdrowia. NFZ przeznaczy pozyskane z niej środki na działania o charakterze edukacyjnym i profilaktycznym, w szczególności w temacie nadwagi i otyłości. Według raportu „Podatek cukrowy oczami konsumentów” przygotowanego przez agencję badawczo-analityczną Zymetria 16 proc. osób uważa, że pieniądze zostaną przeznaczone na walkę ze skutkami otyłości. I tylko co dziesiąta osoba jest zdania, że dzięki pozyskanym funduszom powstaną programy edukacyjne na temat zdrowego odżywiania się.
Podatek cukrowy dotyka producentów i importerów napojów gazowanych
Choć podatek ma na celu zachęcić do wytwarzania oraz zakupu zdrowych produktów spożywczych to konsumenci i analitycy rynku jak na razie zauważają spadek popytu. Ponadto wzrost cen na sklepowych półkach. Dane CMR wskazują, że średnia cena za litr słodkiego napoju producentów takich jak Coca Cola czy Pepsi wzrosła o 23 proc., energetyków zaś o 8 proc. W konsekwencji konsumenci słodkich napojów kupują coraz mniej. W wyniku spadku popytu firmy musiały zmienić strategię działania i wprowadzić nowe produkty, które nie będą obarczone opłatą cukrową.
– „Wychodząc naprzeciw wyzwaniom, proponujemy naszym klientom rozwiązania prozdrowotne, takie jak dodawanie naturalnych soków czy rezygnacja z cukrów prostych. W naszym laboratorium zespół R+D opracowuje nowe formuły napojów, z ilością cukru poniżej 5 g na 100 ml. Ponadto z dodatkiem naturalnego soku owocowego” – mówi Marta Lewandowska, Product Development Manager w Krynica Vitamin SA, jednym z największych polskich producentów napojów bezalkoholowych, niskoalkoholowych czy na bazie mleka.
– „Proponujemy też m.in. wody smakowe bez cukru. Ich popularność z każdym rokiem rośnie. Obok klasyków gatunku, jak cytryna czy truskawka, oferujemy intrygujące smaki, na przykład ogórkowy, z limonką, trawą cytrynową czy marakują” – dodaje.
Kto zapłaci podatek cukrowy?
Mimo że nowe przepisy obowiązują od początku roku, Polacy wciąż nie mają pełnej wiedzy, kto ma opłatę odprowadzać. Ponadto w jaki sposób ją obliczać. Tylko 59 proc. osób twierdzi, że informacje podatkowe są wystarczające lub w pełni adekwatne. Firmy w takich sytuacjach wychodzą naprzeciw konsumentom, edukują, pomagają. Znajdują rozwiązania, aby opłata cukrowa w jak najmniejszym stopniu wpłynęła na ich decyzje zakupowe.
– Jeszcze do niedawna płynęły do naszego działu prawnego zapytania od klientów z prośbą o wyjaśnienie oraz interpretację przepisów. Mamy narzędzia, które wspierają klientów w codziennym funkcjonowaniu w kontekście tej opłaty. Przeszkoliliśmy zespół, opracowaliśmy bibliotekę produktów w opcji „low sugar” – komentuje Marta Lewandowska, Product Development Manager w Krynicy Vitamin SA.
Jak wynika z ustawy obowiązek zapłaty podatku cukrowego ciąży na osobie fizycznej, osobie prawnej oraz jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, która sprzedaje napoje do punktów sprzedaż detalicznej. Ponadto produkuje, nabywa napoje z innych krajów UE lub spoza UE i prowadzi ich sprzedaż detaliczną. Również na tych podmiotach, które zamawiają u producenta wyprodukowanie napoju objętego opłatą, a skład napoju podlegającego opłacie stanowi element umowy.
