Migranci i migrantki w Polsce – jak ułatwić rozwój ich biznesów społecznych? 1 kwietnia 2020 r. Fundacja Ashoka, która jest partnerem cyklu-Biznes bez granic, zaprosiła do rozmowy przedstawicieli i przedstawicielki instytucji i organizacji pozarządowych zajmujących się sprawami migracji i uchodźctwa. W trakcie debaty grona ekspertów powstała lista rekomendacji jak poprawić sytuację polskich migrantów i migrantek w Polsce. Naświetla ona kluczowe problemy do rozwiązania.
ARTYKUŁ W RAMACH CYKLU: „BIZNES BEZ GRANIC”, KTÓREGO PARTNEREM JEST FUNDACJA ASHOKA
Jak poprawić sytuację przedsiębiorczych migrantów i migrantek w Polsce?
Pierwszym punktem na liście co powinno się zmienić, aby przedsiębiorczy migranci i migrantki mogli spokojnie rozwijać swoje działalności w naszym kraju, jest upowszechnienie prawa do prowadzenia działalności gospodarczej. Według prawa polskiego większość obcokrajowców nie może założyć jednoosobowej działalności gospodarczej w Polsce. Uprawnieni do tego są przede wszystkim ci, którzy mają zezwolenie na pobyt stały. Ponadto osoby przebywające w Polsce na prawach małżonków polskich obywateli i obywatelek oraz osoby posiadające Kartę Polaka, oraz uchodźcy. Ta grupa jest nieliczna i stanowi zdecydowaną mniejszość aktywnych zawodowo migrantów w Polsce. Pozostała większość musi się uciekać do zakładania spółek, najczęściej spółek wieloosobowych, wymagających posiadania zaufanego partnera o polskim obywatelstwie. Kluczowe jest umożliwienie obcokrajowcom mieszkającym w Polsce prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej.
Kolejną modyfikacją, która polepszy sytuację przedsiębiorczych migrantów i migrantek, byłoby ułatwienie obcokrajowcom pracującym i prowadzącym firmy w Polsce otrzymywania długotrwałej zgody na pobyt w kraju. W tym: wydawanie zgód na pobyt czasowy w oparciu o dowolną umowę o pracę. Z możliwością zmiany pracodawcy lub stanowiska pracy w czasie obowiązywania jednej wydanej zgody na pobyt. Ponadto znaczne ułatwienie legalizacji pobytu w Polsce cudzoziemców prowadzących własną działalność gospodarczą, lub będących członkami spółek. Jest to działanie niezbędne dla uwolnienia potencjału migrantek i migrantów w Polsce.
Czy upowszechnienie prawa do prowadzenia działalności gospodarczej oraz wprowadzenie prawa ułatwiającego przedsiębiorcom prawa pobytu, to wszystko, co możemy zrobić?
Powyższe rekomendacje mają w założeniu przyczynić się do rozwoju polskiej gospodarki, a zatem leżą też w interesie wszystkich przedsiębiorców. Dlatego do świata biznesu kierujemy rekomendację, aby rzecznictwem wsparł starania o powszechność prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Ponadto także o ułatwienie nabywania prawa pobytu w oparciu o prowadzenie firmy. Z myślą o wspólnym interesie zrzeszenia, stowarzyszenia i federacje pracodawców i przedstawicieli biznesu powinny aktywnie włączać migranckich przedsiębiorców w swoje grona. Ponadto zachęcać ich do udziału w dialogu wewnątrz sektora i w grupach wsparcia. Przede wszystkim w taki sposób, aby uwzględniać specyfikę interesów obcokrajowców i ich odpowiednie reprezentowanie.
W polskiej debacie publicznej migranci wciąż jawią się jako niewykwalifikowana siła robocza związana z Polską tylko chwilowo. Taki obraz jest nieprawdziwy i krzywdzący. Wszystkie osoby, które w Polsce pracują lub prowadzą biznesy, są mieszkańcami tego kraju. Tutaj opłacają podatki, robią zakupy, planują remonty i przeprowadzki. To tu posyłają dzieci do szkół, sami się uczą, pielęgnują swoje pasje, zawierają przyjaźnie i znajomości na lata. Udzielają się społecznie i tworzą sąsiedzkie społeczności. Głęboko wierzymy, że nagłaśnianie historii sukcesów zawodowych obcokrajowców pomoże w zmianie wizerunku migrantów i migrantek. Zachęcamy media i osoby publiczne do rozpowszechniania wiadomości na temat aktywności obywatelskiej migrantów i uchodźców na większą skalę. Ponadto do kształtowania ich wizerunku w oderwaniu od stereotypów.
Migranci w polskich realiach
Wiele miast w Polsce prowadzi centra przedsiębiorczości. Można tam otrzymać bezpłatną poradę, usługi księgowe, pomoc w przejściu przez formalności. Ponadto często też wnioskować o zniżki na lokale gminne dostępne teoretycznie dla wszystkich mieszkańców. W praktyce, niestety tylko dla tych, którzy biegle mówią po polsku. Urzędnicy, pracownicy instytucji i uczelni, powinni wiedzieć, że spora część odbiorców ich działań to osoby nieurodzone w Polsce. Warto uświadomić sobie, jak jest to istotny sektor społeczeństwa. Niestety przez brak nawyku do upowszechniania informacji w innych językach, realnie z niego wykluczamy. Rekomendujemy samorządom i innym organom administracji publicznej, publicznym instytucjom oraz uczelniom kierowanie się wrażliwością kulturową i prowadzenie działań informacyjnych w innych językach niż polski. Przynajmniej w języku angielskim, rosyjskim i ukraińskim.
Program Hello Entrepreneurship realizowany jest przez Ashokę w Polsce we współpracy z Citi Foundation. Partnerem merytorycznym programu jest Fundacja Citi Handlowy.
Ashoka, czyli Międzynarodowa Organizacja Innowatorów Społecznych na świecie działa od 1981 r. Identyfikuje i wspiera wiodących przedsiębiorców społecznych. Uczy się na podstawie ich innowacji i mobilizuje globalną społeczność, aby budować świat, w którym każdy może być twórcą zmian na lepsze. Od 25 lat Ashoka jest obecna również w Polsce. Wspiera innowatorki i wybitnych innowatorów społecznych, poprzez nagłaśnianie przedsiębiorczych inicjatyw migrantek i migrantów. Do tej pory przeprowadziła 11 programów akceleracyjnych oraz wsparła ponad 100 rozwiązań w 14 krajach Europy.
Citi Foundation od lat działa na rzecz promowania postępu gospodarczego i poprawy życia ludzi w społecznościach o niskich dochodach. Tylko w ostatnich 5 latach przeznaczyła na rozwój lokalnych inicjatyw społecznych w 85 krajach świata ponad 390 mln dolarów. Poprawiając tym samym jakość życia ponad 4 mln ludzi. W marcu 2020 roku uruchomiła specjalny Fundusz w wysokości 15 000 000 USD na wsparcie działań humanitarnych związanych z walką ze skutkami rozprzestrzeniania się COVID – 19. W polskie projekty społeczne angażuje się już od 2005 r., wspierając takie inicjatywy jak Hello Entrepreneurship, Shesnnovation Academy, Biznes w Kobiecych Rękach.
