Centra handlowe z założenia są obiektami zużywającymi bardzo dużo energii, dlatego stanowią wyzwanie w zakresie stworzenia możliwości jej oszczędzania. Centrum handlowe City Syd w norweskim mieście Trondheim jest obecnie obiektem badań, mających określić skalę oszczędności na obszarze kluczowych systemów, takich jak oświetlenie i klimatyzacja.
W centrach handlowych spędzamy coraz więcej czasu, zwłaszcza jesienią i zimą, kiedy ciepłe wnętrza kuszą kawiarniami, wygodnymi kanapami, ofertą rozrywkową i licznymi miejscami parkingowymi. Jednak ogrzewanie, odpowiednia wentylacja, zapewniająca przepływ powietrza, a przede wszystkim właściwe oświetlenie, są elementami niezbędnymi i jednocześnie generującymi wysokie koszty. Obiekty takie jak centra handlowe średnio zużywają ok. 300 kWh energii na metr kwadratowy, a ponadto są źródłem odpadów i wysokich emisji CO2.
Celem unijnego projektu CommONEnergy jest opracowanie praktycznych narzędzi i systemów wsparcia, dzięki którym centra handlowe przekształcą się w wydajne energetycznie kompleksy. Rezultaty badań prowadzonych w obiektach stosujących w ramach testów takie rozwiązania zostały uznane przez naukowców za zachęcające. Teraz badacze starają się udowodnić, że indywidualnie projektowane systemy oświetleniowe, klimatyzacyjne i nowe fasady, systemy zarządzania energią oraz inne czynniki mogą ograniczyć zużycie energii oraz obniżyć poziom emisji CO2 generowanych przez takie obiekty.
Więcej światła dziennego
W dniu otwarcia centrum handlowe City Syd w Trondheim zajmowało łączną powierzchnię 28,5 tys m. kw. Od tego czasu zostało rozbudowane do 38 tys. m. kw i oferuje tysiąc naziemnych miejsc parkingowych, dzięki czemu nadal jest jednym z największych obiektów tego typu w Norwegii.
Dyrektor tego centrum, Finn Dybdalen, mówi, że zużycie energii w City Syd dotyczy głównie dwóch obszarów. „Pierwszym jest ogrzewanie i chłodzenie powietrza wewnątrz budynku, a drugim oświetlenie“, wyjaśnia. „W wielu obiektach w dachu części głównej są okna wpuszczające światło dzienne, jednak same sklepy zlokalizowane są w cieniu. Aby oczy się do tego przyzwyczaiły, konieczna jest instalacja dużo większej liczby źródeł światła“, mówi Dybdalen.
Badacze z SINTEF (największego, niezależnego ośrodka naukowo-badawczego w Skandynawii) przeanalizowali wiele obszarów w tym obiekcie i stwierdzili istnienie znacznych różnic w ilości zużywanej energii. „Aktualnie tworzymy nowy projekt systemu oświetleniowego, instalując inteligentne świetliki o zaawansowanych systemach przepuszczania światła dziennego, oświetlenie LED oraz światła punktowe. Współpracujemy też ze sklepem Jens Hoff Garn & Ide, gdzie instalujemy tzw. „słoneczne rury„, dzięki którym do wnętrza napływa więcej światła słonecznego”, mówi Matthias Haase, starszy pracownik naukowo-badawczy w SINTEF.
„Ważne, aby oświetlenie nie było zbyt mocne“, mówi. „Na przykład odzież i żywność nie powinny być wystawione na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Właśnie dlatego w jednej z części wspólnych wymieniamy oświetlenie na nowy system, umożliwiający regulowanie intensywności i koloru światła przez cały dzień”. Ma to na celu obniżenie poboru energii przez cały system oświetlenia do 6,4W na metr kwadratowy.
Powietrze z zewnątrz zamiast chłodzenia
Kolejnym istotnym obszarem, na którym centra handlowe mogą wprowadzić oszczędności, jest klimatyzacja. Badacze z SINTEF zaproponowali, aby w większym stopniu wykorzystać naturalne strumienie powietrza przepływającego przez budynek. W przypadku City Syd wymagało to skierowania powietrza w górę, w kierunku otworów wentylacyjnych w suficie, i drzwi wyjściowych, a następnie regulowania jego temperatury w oparciu o warunki panujące na zewnątrz.
„Ma to na celu zmniejszenie poziomu intensywności pracy klimatyzacji i wykorzystanie w większym stopniu powietrza z zewnątrz zamiast ciągłego chłodzenia powietrza wewnątrz budynku“, mówi Dybdalen, dodając, że prace nad instalacją już się zakończyły. Plany na przyszłość obejmują wykorzystanie zaawansowanej gruntowej pompy ciepła (GSHP) o mocy 15 kW, która znajdować się będzie w otworze wydrążonym w ziemi. Wszystkie zebrane dane wskazują na to, że nowy system będzie bardzo wydajny.
Oszczędności
„City Syd jest naszą lokalizacją demonstracyjną, a eksperymenty prowadzimy w różnych częściach budynku„, mówi Haase. „W ramach projektu wykonujemy pomiary i gromadzimy dane, dlatego kiedy zebrane zostaną wszystkie informacje na temat wspomnianego unijnego projektu, będziemy wiedzieć, jakie oszczędności będą możliwe w przyszłości“, dodaje. „Naszym celem jest zmniejszenie zużycia energii w City Syd o 75 procent”.
Finn Dybdalen nie wahał się, kiedy SINTEF zaprosił go do projektu i jest całkowicie przekonany o słuszności wprowadzonych zmian. „Jednym z naszych udziałowców jest towarzystwo ubezpieczeń Storebrand, które intensywnie pracuje nad rozwiązaniami opartymi o zasadę zrównoważonego rozwoju, zatem nasz udział w projekcie jest czymś naturalnym“, mówi.
Projekt będzie realizowany do września 2017 roku.
